Cesûrê Silîvî
Straneke bi navê "Keleşo" heye. Ev ne "Keleşo" lê "Feqiyo"ye. Bi dehan versiyonên vê stranê hene lê bi îhtîmalekî mezin çîroka ku ez ê bidim pêşberî we ya heqîqî ye.
Niha çend versiyon hene li ser înternetê û ew jî bi cudahiyên piçûk hema bêje wekî hev in. Mînak yek dibêje "ji lobê were xwarê" yek dibêje "ji obê". Di cihekî din de yek dibêje "lo bedaro" yek dibêje "nobedaro".
Heta ji destê min hat emê vê meseleê safî bikin û hin gotinên stranê ku heta îro li tu derî nehatine nivisîn û bihîstin em ê li vir parve bikin. Min heta niha ev çîrok û ev gotinên nû tenê ji bavê xwe bihîstiye.
Bavê min Evdilayê Silîvî êdî extiyar bûye û gelek gotinan jî ji bîr ve kiriye lê dîsa jî çîrok bi awayekî zelal di hişê wî de ye. Li gor bavê min ev strana "Keleşo" di bingeha xwe de strana "Feqiyo" ye.
Ev stran bi dehsalan belkî bi sedsalan e di nava feqiyên medreseyan de hatiye strandin û li ber meqamê vê stranê feqiyên medreseyan govenda "Bêlinte"yê lîstine. Govenda bêlinteyê tenê di nava feqî û melayan de meşhûr bûye û bi piranî ew lîstine.
Ev stran qala çîroka evîna keçikek û feqiyekî dike ku keçik û feqî her şev dihatin ba hev û hesreta xwe dihelandin. Di navbera cihê ku lawik lê ye û gundê keçikê -di vê navberê de navê keçikê Zîzan e- çemekî heye û divê wexta ku hev bibînin yek ji çem derbasî aliyê din bibe.
Feqiyê reben şevekî ji ber dizan nobedar e û li ser "Lodekî" nobetê digre. Berê feqiyên medreseyan hem ji bo nimêja sibê hem ji bo dizan nobet digirtin. Lê di vê çîrokê de bi îhtîmaleke mezin nobeta dizan digre.
Û şevekî dora nobetê ya feqiyê me ye û li ser lodê -ne obe an jî ne lob e- nobetê digre. Wê şevê Zîzanê tê û wexta ku ji çem derbas bibe bi şaşî dikeve cihekî kûr û di avê de difetise û çîrok li vir dest pê dike.
Li gor gotina bavê min ji ber ku ev strana medreseyan bûye ya kurdên fileh gotinên ku îşareta misilmaniyê ne jê derxistine. Her wekî gotinên "feqiyo" jê derxistine û li dewsa wî "Keleşo" danîne.
Her wekî di versiyona Erîwanê de gotina "Mele Îsa" jî di stranê tune. Em werin ser gotinên stranê û em ê paşiyê hinekî li ser wan jî biaxivin.
Feqiyo nobedar o
Lawiko nobedar o
Tu ji lodê were xwar o
Can dilê min emrê te
Masîko pelbelek o
Vê avê şolî mek o
Zîzanê winda mek o
Can dilê min emrê te
Feqiyo lo bi dar o
Lawiko lo bi dar o
Şev reş e diz hezar o
Can dilê min emrê te
Masîko pelşîn o
Vê avê mereşîn o
Zîzanê meêşîn o
Can dilê min emrê te
Feqiyo Mele Îsa
Lawiko Mele Îsa
Qeytanê devê kîsa
Can dilê min emrê te
Masîko pelspî yo
Vê avê meçelqî no
Zîzanê metirsî no
Can dilê min emrê te
Feqiyo pirê çêke
Lawiko pirê çêke
Cot kevrê mermer lêke
De tu navê min xwe lêke
Can dilê min emrê te
Çend versiyonên dinên vê stranê jî hene lê tu eleqeya wan û vê çîrokê bi hev tune. Lewra di wan versiyonan de tenê meqam yek e wekî din gotin ji binî ve cuda ne.
Her wekî tê dîtin ku di versiyona ku min parvekiriye de hemî valahiyên versiyona Erîwanê tije dibe. Çimkî di versiyona wê de kesî fêm nedikir bê çima nobedar e û bê çima pirê lê dike û bê çima qala diza û lodê dike.
Çîrok gelek zelal e. Zîzanê difetise û Feqî jî di nava avê de lêdigere. Û piştî vê êşê dixwaze ku pirê çêke. Ev rêzkirina gotinên stranê ji aliyê min ve hate kirin.
Yanî min li gor mantiqa xwe rêz kir ji ber ku bavê min gelek tevlihev digot û di versiyonên ser înternetê de jî her kes ji çarînek din dest pê dike. Îca em werin îdîaya min.
Li gor min ev stran di nava Feqî (Mele Îsa) û Masîko de derbas dibe lewra wexta Feqî li ser lodê nobeta dizan digre Zîzanê ji ber ku çem bêpir e tê de difetise îca "Masîko" banî "Feqî Mele Îsa" dike.
Masîko:
Feqiyo nobedar o
Lawiko nobedar o
Tu ji lodê were xwar o
Can dilê min emrê te
Feqiyo:
Masîko pelbelek o
Vê avê şolî meko
Zîzanê winda meko
Can dilê min emrê te
Masîko:
Feqiyo lo bi dar o
Lawiko lo bi dar o
Şev reş e diz hezar o
Can dilê min emrê te
Feqiyo:
Masîko pelşîn o
Vê avê mereşîn o
Zîzanê meêşîno
Can dilê min emrê te
Masîko:
Feqiyo Mele Îsa
Lawiko Mele Îsa
Qeytanê devê kîsa
Can dilê min emrê te
Feqiyo:
Masîko pelspî yo
Vê avê meçelqîno
Zîzanê metirsîno
Can dilê min emrê te
Masîko:
Feqiyo pirê çêke
Lawiko pirê çêke
Cot kevrê mermer lêke
De tu navê min xwe lêke
Can dilê min emrê te
Dawiyê Masîko ji Feqî dixwaze ku pirekî çêke û navê xwe û wê li ser binivisîne.
(Wêne: malpera Fewzî Bîlge www.fewzibilge.com hatiye girtin)