Diyarname

Rojnameya 'Kurmancî' ya Enstîtuya Kurdî ya Parîsê li ser kurmanciyê di dema xwe ya weÅŸanê de xebateke gelek hêja kir. 40 hejmarên "Kurmancî"yê niha li Stenbolê ji aliyê WeÅŸanên Avestayê ve hatin weÅŸandin. “Kurmancî”ya ku wek weÅŸanek herî girîng a ilmî tê qebûlkirin ji 1128 rûpelan pêk tê, di ebatê A4 de ye, 8 rûpelên wê rengîn in, li ser kaxeta spî hatiye çapkirin û bi çermê reÅŸ û bordo hatiye cildkirin.

Serekê Enstîtuya Kurdî ya Parîsê Kendal Nezan di pêÅŸgotinê de pirsên sereke ji bo rewÅŸenbîrên kurd, wiha nîÅŸan dide: Dewlemendiyên zimanê kurdî çawa bên parastin û bigihin nifÅŸên nû? Kurd çawa, tevî hebûna devokên cihê jî, bi nivîskî an bi axaftinê ji hevûdu baÅŸtir dikarin fam bikin? Kurdî çawa dikare dewlemend bibe ku pê hest û meremên kurdên nûjen û xwenda yên sedsala XXIan jî îfade bibin? Û xebata “Kurmancî” wekî destpêka bersivdana van pirsan dibîne: berhevkirina devokan, zelalkirina bingehên rastnivîsîna zimên, çêkirina peyvên nû ji bo warên jiyana îroyî.

Kendal Nezan diyar dike xebateke wisa divê ku karê Akademiya Ziman a dewleteke kurdî be: “Lê kes nizane ewê kengê dewleteke kurdî ya neteweyî çê bibe û ta wê demê ewê kurmancî bikeve çi rewÅŸê. Lewra, hin rewÅŸenbîrên kurd ên li dora Enstîtuya kurdî civiyayî biryar dan ku salê du caran, her carê ji bo hefteyekê bicivin û li ser pirsên kurmancî bixebitin, û di vê xebatê ji berhemên berê, nexasim ên Mîr Celadet û Kamiran Bedirxan û yên Kurdistana baÅŸûr jî kelk bigrin. Li gora mecalan me xwast kesên ku bi pirsên zimên mijûl bûne an devoka navçeya xwe baÅŸ dizanin an pisporiyeke wan a taybetî heye vexwînin van civînan û ji hemû navçeyên kurmancîaxêv beÅŸdar hebin. BeÅŸdar ji çend welatên ewropî tên û bi hev re qasî deh zimanên biyanî dinasin.”

Kurdên ji bajarên cur bi cur tên beÅŸdarî van civînên "Kurmancî"yê dibin. Her du civînên pêÅŸî di 1987'an de li bajarê Barselona, paytexta Katalonyayê çêdibin. PiÅŸtî çend civînan li Bruksel, Berlîn, Loland (Danîmarka), Dihok û Parîsê, beÅŸdar, ku bi piranî li Swêdê dimînin, çêtir dîtin ku êdî ji ÅŸeÅŸ mehan carekê li Swêdê, li girava Biskops Arnoyê, bicivin. Di her civînê de li ser kurmanciyê biryar têne girtin û ew di rojnameya Kurmancî de têne weÅŸandin. Niha ew hejmarên kurmanciyê li Stenbolê careke din çap bûn û li ber destê xwendevanan in.