Frankenstein 200 salî ye!
Diyarname
Mary Shelley tam 200 sal berê roman xwe "Frankenstein" weþand. Dema weþand helbet nedizanî dê ji bo gelek lîstikên þanoyê, gelek fîlman bibe mijar û zindî bibe. Helbet nedizanî dê 200'emîn salvegera weþana wê de jî li ser nûçe bêne çêkirin. Belê romana Shelly "Frankenstein" niha 200 salî ye.
Ew roman wekî yek ji çîrokên pêþî yên cureyê tirsnakê yê modern tê hesibandin.
Nivîskara îngilîz Mary Shelley di 30'ê gelawêja 1797'an de hatiye dinê û di 1'ê reþemiya 1851'ê de li Londonê miriye. Romana wê "Frankestein yan jî Prometheusê Modern" bi kurtahî ku tê zanîn "Frankenstein" di 1'ê rêbendana 1818'an de hat weþandin û niha ket 200 saliya xwe. Dema romana wê dest bi romanê kir hê 18 salî bû. Di romanê de qala çîroka zanyar Viktor Frankenstein dike ku ew ji bedenên bêrih cinawiran çêdike û bi hêrs û tolhildanê mirovan dikuje.
Tê gotin ku nivîskar di bin bandora Galvanîzm a wê demê de ev romana xwe lêkiriye. Ev ciribîn nîþan dide ku dema elektrîk didin laþê kesê/a kidî ew dibe sedema herikînen û mirî ji nû ve zindî dibe.
Nivîskar berî bi helbestvan Percy Bysshe Shelley re bizewice navê Mary Wollstonecraft Godwin bû û di nav jinên dilpola yên wê demê de bû.
Mary Shelley di pêþgotina romanê de wisa nivîsîbû: "Divê xwendevan newêre li dora xwe binêre, xwîn di rehê wî/ê de bicemide û dil bilez lê bide."
Yekem car di sala 1910'an de fîlmekî bêdeng ji çîroka vî romanî hat kiþandin.
Derhêner James Whale di sala 1931'ê de ji vê romanê fîlmekî kiþand û Boris Karloff serlîstikvaniya wê kir; fîlm di nav yek ji fîlmên navdar cih girt.
Fîlm li Cenevreyê tê kiþandin, li Meydana Plainpalais peykerê Frankestein heye ku hê jî bala tûrîstan dikiþîne.