logo
  • Nûçe
  • Nûçeyên Çandî
  • Serbest
  • Hevpeyvîn
  • Çapemenî
  • Berhem
  • Spor
  • Dinya
  • Aborî
  • Ên Din
    • Portreya Mehê
    • Nivîsênkarên Mêvan
    • Xêz
    • Foto-Nûçe
    • Tenduristî
    • Klîba Hefteyê
    • NÎQAŞ
    • Ji Çapemeniya Dinyayê
    • E-pirtuk
    • Covit-19
    • 2024: Hilbijartina-Herêmî
    • 2023 Hilbijartin
    • 2019: Hilbijartina Herêmî
    • 2018-06-24: Hilbijartina Giştî û Serokomarî
    • 2014: Hilbijartina Herêmî
    • 2015-sermawez-pusper: Dîsa Hilbijartina Giştî
    • 2011, Hilbijartin
    • 2010, REFERANDÛM
    • 2009, Hilbijartina Herêmî
    • EURO 2016
    • EURO 2020
    • EURO 2024
    • Kûpaya Cîhanê 2010
    • Kûpaya Cîhanê 2014
    • Kûpaya Cîhanê 2018
    • Kûpaya Cîhanê 2022
3 ROJ
  1. Kahta, Mûş bi ser ketin, Amedspor têk çû
  2. ‘Dîwana Behmûrî, Ristek Mircan û Morî’ derket
  3. Du pirtûkên Tove Jansson bo kurdî hatin wergerandin
  4. Li Qamişloyê kîjan weşanxaneyê, herî zêde kîjan pirtûk firotin?
  5. Îdir li Gîresunê bi ser ket

Zekî OZMEN

  • Rûpela Pêşî -
  • Hemû Nivîsên Quncîkan
Zekî OZMEN

Zekî OZMEN

Li Amedê ‘binpêkirina navên şaîran’, li Almanyayê rewş çawa ye?

  • Dîrok: 25/05/2025

Jİ bo vîdeoyê:

 

Şaredariya Amedê berî çend rojekî  beytên helbestvanên edebiyata klasîk li cihên birêveçûnê yên kolanan danîn.
Ev yek bû sebeba nerazîbûnên mezin, bi taybetî jî li ser medyaya civakî.
Ji ber kesên di wan kolanan re diçin pê li kevirên beyt û navên helbestvanên li ser wan hatine nivîsandin dikin.
Kesên nerazî ne dibêjin “bila li şûna li erdê, ew beyt bi dîwaran ve werin kirin.”
Ka em li hinek bertekan binêrin. Vê jî bibêjim, piraniya nûçe û bertekên vê derbarê de hatine parvekirin bi tirkî bûn :)
 Mînak li ser platforma X’ê Gulanzozan dibêje: “Min qêmîş nekir ku pêlê bikim”.
Sîdar jî balê dikişîne tişteke dî û dibêje: “Ev nivîs çima li bin lingan in? Ziman li bin lingan e. Rastî bi êş e. Bi wê re rû bi rû bibin. Belkî ya pêwîst ev e... Ku rê li nîqaşeke wiha veke baş e.”
Û Emînê Botî… Ew dibêje: “Her miletek xwedî kultur û edetên cuda ne. Belkî li welatên Ewropayê raxistina navan a li ser erdê tiştek normal be, lê di binhişiya me de dema nav li ser erdê bêne nivîsandin wateya "binpêkirin"ê dide. Xwezî nav û beyt li ser stûn û dîwaran bihatana nivîsandin”
Eynen wisa ye, andere Lander, andere Sitten. Welatên cuda, edetên cuda … 
Ez jî hesasiyeta kulturî ya heyî fêm dikim lê xwezî kultureke wisa di nava me nebûya.
Çima?
Binêrin, li Almanyayê navên kê di erdê de hatine çikandin! 
Li ber wan malan, ew malên ku cihû di wan de dijiyan û rejîma Hitler li wir ew kuştine, deporte kirine û rêkirine kampên mirinê, navê qurbaniyan hatine danîn.
Ev proje ji sala 1992’yan ve heta niha berdewam dike û heta niha zêdeyî 100 hezar Stolperstein, yanî “kevirên bîranînê” li kolanên Almanyayê hatine bicihkirin.
Wekî têbinî vê jî bibêjim: Rejîma Hitler derdora 6 mîlyon zarok, jin, mêr û kalên cihû kuştin. Ev 100 hezar stolpersteinên li kolanên Almanyayê çi dikin?
Ew Stolperstein  insanên di wan kolanan re derbas dibin rû bi rûyî tişta qewimî dikin û tu kes nabêje çima stolperstein li erdê ne û li qurbaniyan bêhurmetiye. 
Ji ber çi? 
Ji ber dema tu li erdê dinêrî, tu serê xwe ditewînî, bi wê tewandinê re bi dilê te û yan jî beyî dilê te, sertewandin hurmetnîşandan e, mehcubiyet e û fikrandin e.
Vêca heke em hesasiyetên kulturî deynin aliyekî, bi ya min li Amedê pirsgirêka sereke ne bicihkirina wan beyt û navan e.
Pirsgirêka sereke madeya kuçeyên beyt û navên klasîkên kurdî li ser wan hatine nivîsandin. Qet ne saxlem in. Hesanî dikarin werin texrîbkirin, nivîs û boyax wê zû ji wan biçin. 
Diviyabû wekî stolpersteinên li Almanyayê li Amedê jî ew kuç bi Messingplatte yanî bi madeyeke wekî ya hesin û yan jî sifir bi quwet ku zû bi zû ziyan negihabayê bihatane çêkirin.

 

***

Nûçeyên li ser meseleyê:

- Şaredariya Amedê: Rexneyên gel ji bo me rê nîşan didin

- Beytên helbestvanên kurd li erdê neqişandin lê nîqaş jî çêbûn

Hin Nivîsen Nivîskar

Wê çend kurd bi Şewba Berezan bê

  • 04 Tebax 2009

Bi betlaneya havînê re hejmara kesên ku şewba berazan li Almanyayê bi wan ket bû du qet û tê gotin ku dê ev hejmar heta dawiya betlaneyê çend qetên din bilindtir...

Li stand-up a Erdal Kaya bûm

  • 22 Kewçêr 2024

Ji bo guhdarîkirinê:     Stand-up-Comedy ji wê cureya hunerê re tê gotin, ew a hunermendek bi tena serê xwe li ser dikê bi gotin û henekên xwe temaşevanên xwe dide kenandin. Ev huner xwedî dîrokeke sed...

Ji şeva Pêşbaziya Huseyîn Çelebî hin not

  • 11 Sermawez 2008

 Zekî OzmenXelatên 16’emîn Pêşbaziya Pexşan û Helbestan a Huseyîn Çelebî roja şemiyê li bajarê Frankfurtê hatin belavkirin.* Berî çend...

Hemû Nivîsen Zekî OZMEN

Zekî OZMEN kî ye?

Youtube Me

Hinarên kurdan, îstatîstîk û agahiyên girîng

news

Li ser konsera Koma Amed û Ciwan Haco 2 pirs

news

Omer Dilsoz: Lihêfka bêdengiyê

news

H. Kovan Baqî: Gotinên te stêrk in Nowalîsa

news

Diyarname Nûçe: Pirtûkeke nû a Îrfan Amîda Zenge şev #podcast #diyarname20salîye

news

Diyarname nûçe:Bi hezaran kitabê kurdî hêvî wendoxanê xwu yê #podcast #diyarname #diyarname20salîye

news

Hogir Berbir: Hêlîn ne tenê avahî ye, çîroka jingehê ye

news

DILDAya Selahattin Demirtaşî

news

Diyarname:Pirtûkeke helbestan, “Sola Qetiyayî” derket #diyarname #diyarname20salîye

news

Dilşêr Bêwar: Ez baş im

news

Yeqîn H.: Bîr

news

Kobanî û Cebelîtarik

news

Mesûd Qeya: Ro li ava ye

news

Omer Dilsoz: Em gelek hez ji hêkên gundan dikin

news

Festîvala FîlmAmedê bi xelatdayînê bi dawî bû #diyarname20salîye #podcast #diyarname

news

Film: Fîlmê Adîle Naşît tê

news

Dor 60 helbestên li ser evînî

news

Rewşa Îsmaîl Beşîkçî, 28.09.2025

news

Diyarname: Koma Amed li Amedê konserê dide #diyarname20salîye #diyarname #books

news

330 Saliya Mem û Zînê tê pîrozkirin #diyarname #diyarname20salîye #pirtûk

news
Hesabên Diyarnameyê Bişopînin
Nivîsên Nû
news

Kîjan rastî?

  • Dilşêr Bêwar
news

Pelê darê û nefesa bê

  • H. Kovan Baqî
news

Piştî xwîna min guherî xuyên min jî guherîn!

  • Kazim Polat
news

‘Helal Et’, ‘Helal Kurdçe’

  • Cemil Oguz
news

Lihêfka bêdengiyê

  • Omer Dilsoz
news

Gotinên te stêrk in Nowalîsa

  • H. Kovan Baqî
news

Hêlîn ne tenê avahî ye, çîroka jingehê ye

  • Hogir Berbir
news

Ez baş im

  • Dilşêr Bêwar
news

Bîr

  • yeqîn h.
news

Ro li ava ye

  • Mesûd Qeya
news

Em gelek hez ji hêkên gundan dikin

  • Omer Dilsoz
news

Heke gotin xwîn bibin, ev nivîs ê bibe dilekî sekinî

  • H. Kovan Baqî
news

Toza Kelamê

  • Dilşêr Bêwar
news

Bi îstatîstîkan Rojava û hinên din

  • Cemil Oguz
news

Keleha Rebetê Xezîneyeke Dîrokî ye 

  • Hogir Berbir
Ev jî hene
ad

Vane serketiyên Globa Zêrîn

ad

Serhad Bapir li Yewnanistanê pêşangeh vekir

ad

Li ser Behice Boran 3 cild pirtûk

ad

'Li Stenbolê tiştek neqewimî'

ad

Beko: Em bi hev re têbikoşin

ad

Polîsan zendê jinek şikand

Kategorî
  • Nûçe
  • Nûçeyên Çandî
  • Serbest
  • Hevpeyvîn
  • Çapemenî
  • Berhem
  • Spor
  • Dinya
  • Aborî
  • Foto-Nûçe
  • Xêz
  • Portreya Mehê
  • Tenduristî
  • Klîba Hefteyê
3 Roj
news

Kahta, Mûş bi ser ketin, Amedspor têk çû

  • 29 10 2025
news

‘Dîwana Behmûrî, Ristek Mircan û Morî’ derket

  • 30 10 2025
news

Du pirtûkên Tove Jansson bo kurdî hatin wergerandin

  • 29 10 2025
news

Li Qamişloyê kîjan weşanxaneyê, herî zêde kîjan pirtûk firotin?

  • 30 10 2025

Diyarname

  • Derbarê Diyarnameyê de
  • Têkilî / Contact / İletişim

Nivîskar

  • Aynur Aras
  • Aytenxan
  • yeqîn h.
  • Bedran DERE
  • Cemil Oguz
  • Cemîl Andok
  • Çorê ARDA
  • Dilşêr Bêwar
  • H. Kovan Baqî
  • Helîm YÛSIV
  • Hogir Berbir
  • Kazim Polat
  • Kadir Stêra
  • Mîrza Ronî
  • Nûdem Hezex
  • Omer Dilsoz
  • Welat Dilken
  • Veysel Vesek

Beş

    • Nûçe
    • Nûçeyên Çandî
    • Serbest
    • Hevpeyvîn
    • Çapemenî
    • Berhem
    • Spor
    • Dinya
    • Aborî
    • Portreya Mehê
    • Nivîsênkarên Mêvan
    • Foto-Nûçe
    • Foto-Nûçe
    • Tenduristî
    • Klîba Hefteyê
    • NÎQAŞ
    • Ji Çapemeniya Dinyayê
    • E-pirtuk
    • Covit-19
    • 2024: Hilbijartina-Herêmî
    • 2023 Hilbijartin
    • 2019: Hilbijartina Herêmî
    • 2018-06-24: Hilbijartina Giştî û Serokomarî
    • 2014: Hilbijartina Herêmî

Copyright © 2005-2025 Diyarname