Hevpeyvîn: Arzu ÇAKIR MORIN / PARÎS*

Îro yekem salvegera li Parîsê qetlkirina Sakîne Cansiz a PKK’yî, Fidan Dogan û Leyla Şaylemez e. Birayê Sakîne Cansiz, Metin Cansiz ku ji bo Hurriyetê axivî,M got: “Guleya 10’emîn pir balkeş e. Kujer piştê mirina Fîdanê guleyeke din ber dide devê wê.”

Her çiqas bi ser kuştina Sakîne Cansiz a PKK’yî, Fidan Dogan û Leyla Şaylemez ku li paytexta Fransayê Parîsê di 9’ê rêbendana 2013’yan de hatin kuştin, salek derbas bûbe jî bûyer hê nehatiye ronîkirin. Agahîn qirêj ku ji gelek çavkaniyan têne dayîn jî dibin sedema hêrsa malbatan. Birayê Sakîne Cansiz Metîn Cansiz pirsên Hurriyetê bersivand.

Raporên balîstîk ên  cînayetê nîşanê we dan? Kuştin seranser çawa pêk hatiye?

Belê nîşan dan. Li gor raporên balîstîk û tesbîtên cihê bûyerê, Sakîne, Leyla û Fîdan bi deh guleyên ku ji heman sîlehê derketine hatine kuştin. Kujer ewil sê gule ber dide serê xwişka min. Rûyê xwişka min bi sê guleyên ku ji aliyê kêlekê ve lê ketiye re wisa bûye ku nayê naskirin. Sakîne gava ku çenteyê xwe ya danûstandinê ku wê royê girtibû vala dikir hatiye kuştin. Pişt re sîleh dizivire ser Rojbînê (Fîdan Dogan) ku li rex wê rûniştiye. Ew jî bi sê guleyên ku li serê wê ketî re dikeve ser Sakîneyê. Lê Rojbîn desten xwe rakiriye nola ku bibeje “wisa neke”, lewre pêçiya wê ya gustîlkê firiyaye. Rûyê xwe nîvçe zivirandiye. Dû re gule li Fîdanê hatiye reşandin. Lewre ji bo rabûna ser ningan wexta Leylayê bûye. Devûrû ketina wê jî vê yekê nîşan dide. Wisa dixuye ku kujer pir bilez ewil li Sakîneyê xistiye. Piştre li Fîdanê ku li rex wê ye, dûre jî li Leylayê dixe. Sê guleyan jî li Leylayê direşîne. Tevahî neh gule. Lê guleya 10’emîn pir balkeş e. Raporên balîstîkê pir vekirî nîşan didin ku, kujer vedigere  piştî mirina Fîdanê guleyeke din jî ber dide devê wê. Ev pêkanîna wî pir balkeş e. Û wisa texmîn dikim xeynî kujerê tu kes wê nikaribe sedema vê 

yeke rave bike. Rastiya ku sê raporên cuda ya balîstîkê radixe ber çavan ev e. 

Ma li gor balîstîkê mimkûn e ev kuştin ji alîyê kesekî ve ew qas bi lez hatibe kirin?

Belê ev yek mimkûn e. Her tişt di nav çend saniyeyê de qewimiye û qediyaye. 

Sakîne Cansîz çima li Buroya Enformasyona Kurdistanê ye?

Sakîne her sibe zû radibû û spor dikir. Serê sibê di 5’an de radibû, dibeziya. Ne mimkûn bû ku  li navenda enformasyonê bimaya. Wisa texmîn dikim ku li ser dazwaza Fîdanê li wir dima. Di demên dawî de Fîdanê ji bo der û dora xwe pirî caran tirsa xwe dianî ziman.

Di lêpirsinê de tiştê ku we eciz dike heye?

Wekî mînak çenteya Sakîneyê li holê tune ye. Çenteya ku pasaport û nasnameya wê tê de bû tune ye. Polîsên Frensî bi testa DNA’yê bi şopa pêçiyan nasnameya xwişka min diyar kir. Di çenteyê wê de ajanda û lênûska wê jî hebû. Sîleh jî tune bû…Ew hemû bûyerên balkeş in… Polîsên ku piştî kuştinan tên cihê bûyerê hîn tespîtên xwe dikin  û deriyê mor dikin. Lê pişte 24 saetê kesek tê û mora deriyê xira dike. Mirov wisa difikire ku heq neheq vir ji aliye hin serwîsan ve hatiye guhdarkirin û ew kes dûre jî hatine cihazên xwe yê guhdarîkirinê birine.

Di vê lêpirsinê de Konferansa 2011’yan a Ciwanên PKK’ê ya li Holadayê bûyereke girîng e. Dibe ku vê komkjiyê jî ronî bike. PKK li Holandayê biryara civandina Kongreya Perwerdehiyê ya Ciwanan digre. Berî kongreyê polîsên Hollandayê operasyonek pêk tînin. Leyla û Omer Guney bi hev re ji Parîsê tên vê kongreye. Her du jî tên binçavkirin.Lê dûre tên berdan. Ez li Holandayê dijîm. Ez bi Zagonên Holandayê dizanim. Ger li Hollandayê tîmên taybet ên bi kralîçeyê ve girêdayî operasyonek pêk bînin ev yek tê vê wateyê ev bûyereke girîng e. Di ser de jî tê gotin îstîxbarat ji îstîxbaratên alman, belçikî  û îtalî hatî ye. Ev her sê îstîxbarat îstîxbarata Holandayê çima hişyar kirin.Operasyon çima pêk hat û çima heman demê de ew hatin berdan. Em dizanin ku Omer Guney a li vir li ba polîsan gotiye; “PKK dijminê min e, Apo dijminê min e”. Gelo li wê derê îstîxbaratê, agahiyeke êrîşê girt? Çima ev operasyon pêk anîn? Talîmata vê operasyonê an jî îstîbarata ku ji vê sê dewletan hatibû heq neheq ji aliye rayedarên fermî re hatine. Ger ev pevnivîsî bên eşkere kirin wê rastî jî derkeve holê. Lê heya niha ev tişt nehat kirin. 

Behsa meseleya evînî dikin. Dibêjin ji bo pere ye. Ma tişteke wisa heye?

Gotinên evînî û hwd… Ev tişt li ber mezinahiya vê komkujiyê biçûk dimînin. Ger em bên ser pere jî Sakîna tu car neketiye têkîliyên pereyan. Kesên ku vê lêpirsînê bi rê ve dibin hema hema di mijara ajanbûna Omer de pir bi xwe bawer in. Jixwe cara dawî derket holê ku ew, li komeleya Villiers le Bel de wêneya forma endamtiya dora 300 kesê kişandiye. Ew bi xwe jî vê yeke dipejirîne. Omer Guney wekî îdîaya xwe kesekî masûm nîn e. Cihê ku derbas dibe ev yek hîn zelaltir dibe. Ez Sakîneyê baş dizanim. Kesek ku Sakîne pê pir bawer be ne xwestibe, Sakîne baweriya xwe bi kesekî wekî Omer Guney tu caran nedianî.

Yanê?

Ez bi sedan kesî re axivîm, sedan îdîa avêtin holê. Li gor min ev yek bi hezên ku jê re dewleta paralel dibêjin û şaxên îstîxbaratên re eleqadar e. Dibe ku gelek dewlet û îstîxbarata wan di nav vê karî de bin. Dibe ku ev çalakî pêvajoya aştiyê jî girtibe hedafa xwe. Di demekê ku hevdîtinên  bi Abdullah Ocalan re zêde bûbûn û qonaxeke ku îlana aştiyê de ev yek pêk tê kirin. Li gor min, li ser têkiliya vê kuştinê bi Tirkiyeyê re Abdullah Ocalan ji me zêdretir xwediyê agahiyan e. Ger dewleta heyî belgeyên li ser vê bûyerê ku wan keriye nîşanî Ocalan nedana, Ocalan dê birayara domandina hevdîtinan negirta. Guleyê ku li xwişka min, li Leylayê û li Fîdanê hatine reşandin, li biratiya gelen kurd û tirk hatine reşandin. Li gor min mirina wan karê kesên ku dixwazin aştiyê asteng bikinin e. Lê wê ev sê jin bibin sembola aştiyê. 

Tirkiye ji demeke zehmet re derbas dibe. Hûn bawer dikin dê hikumet pêvajoya aştiyê bikaribe bi rê ve bibe?

Li gor min Erdogan hê xwediyê wê hêzê ye ku dikare pêvajoya aştiyê bi rê ve bibe. Yên li çiyê jî bi hêvî ne. Tenê dixwazin bi baldarî bidomînin. Bi ya min aştî hê jî mimkûn e.

Werger: Rûşen Aslan

*Ji rojnameya Hurriyetê hatiye girtin, (09.01.2013)

Wêneyê Sakine Cansiz û Metin Cansiz ê kevn, yê li girtîgehê ji ANF'ê hatiye girtin