Diyarname
Em vê mehê YaÅŸar Aslan dikin mêvanê portreyê. Çima? Çimaya vê ev e: Ew nivîskarekî kurd e. Pirtûkên wî yên çîrokan hene. Û niha ev 30 sal in girtî ye, ligel ku cezayê xwe temam kiriye jî nayê berdan. Werin em ji serî dest pê bikin...
YaÅŸar Aslan Di sala 1973'yan de li gunde Hatxê ya Nisêbînê Mardînê hatiye dinê. Dibistana seretayî û lîse li Nisêbînê xwendiye. Di sala 1992'yan de ji bo xwendina zanîngehê çûye Amedê û li Zanîngeha Dîcleyê BeÅŸa Hiqûqê de dest bi xwendinê kiriye. Wekî gelek ciwanên kurdan ketiye nava têkoÅŸîna kurdan. Di 15'ê rêbendana 1993'yan de, dema hê 20 salî ye hatiye girtin û ji wê demê ve girtî ye. Cezayê muebetê lê dibirin. Û îsal tam bû 30 sal li piÅŸt deriyan e.
DI NAV 'WÊJEYA ZINDANÊ' DE
YaÅŸar Aslan yek ji nivîskarên kurd ê girtî ye. Di nav "Wêjeya Zindanê" de cihê wî girîng e. Bi çîrokên xwe, bi zimanê kurdî ku xweÅŸik bikar tîne cihê wî taybet e. Dema hatiye girtin bi kurdî dizanî lê helbet ew jî wekî gelek nivîskarên din li girtîgehê hînê nivîsandina bi kurdî bûye û ev yek bi awayekî bi ser ketî domandiye.
Ji hundir ji bo derve gelek nivîs xandine û ew di kovar û rojnameyan de hatine weÅŸandin.
Di hunder de bi kurdî dide û distîne, dema bi malbatan re jî xeber dide dîsa zimanê wî kurdî ye. Dema girtî mafê axaftina bi telefonê ligel malbatên xwe bi dest dixin, YaÅŸar Aslan jî vî mafî bikar tîne. Û ji ber ku bi kurdî ligel malbata xwe diaxive, wekî gelek girtiyên din gelek caran ji ber vê axaftina bi kurdî telefona wî tê qutkirin.
DU PIRTÛKÊN KURDÎ
Û di van 30 salên girtîmayî de du heb jî pirtûkên bi kurdî li dû xwe hiÅŸtine. PêÅŸî bi kurdî çîrok nivîsîn. Pirtûka wî ya çîrokan "Rengbêj" ji WeÅŸanên J&J derket di sala 2013'yan, yanê tam deh sal berê. Nivîskar û rojnameger Medenî Ferho wisa pesnê vê pirtûkê daye, "YaÅŸar Aslan di ferhenga Kurdî de lehengekî çê ye. 'Li biniya me kendalê kûr û zinarên tûj û gincirî hebûn.' Ev gotin, di destpêka çîroka 'Rengbêj' de ye û dîtina me destek dike. Em dikarin di tevahiya çîrokên YaÅŸar Aslan de, dewlemendiya ferhengî bibînin û bi mînakan bidin. Qet gumana min nin e; hevîrkirin û meyandina çîrokên wî, piÅŸt re hunandina çîrokên wî di paÅŸerojan de wê werin nîqaÅŸkirin. Ji ber ku rol û mîsyona çîrokbêjiyê di hunandina paÅŸerojan de mezin e. Dema ku dibistanên bi zimanê zikmakî dest bi perwerdehiyê kirin, çîrokbêjiya kurdî, devkî û nivîskî wê hêza xwe nîÅŸan bide."
Dûre wî pirtûka xwe "Sergovend" (WeÅŸanên J&J) pêÅŸkêÅŸ kiriye. Helbet her çiqas wekî pirtûk hê çap nebibin jî xebatên wî didomin.
CARA DIDUYAN BETALKIRINA BERDANÊ
YaÅŸar Aslan ku 30 salên xwe li hundir temam kirin, cezaya xwe jî temam kiriye divê roja 27'ê berfanbara 2022'yan bihata berdan lê Lijneya Çavdêriya Girtîgehê berneda. Ji bo 3 mehan berdana wî betal kirin. Ma vê biharê. Div ê biharê de gere bihata berdan vê carê 3 mehên din jî taloq kirin û niha li bendê ku di tîrmeha 2023'yan de bê.
Ji mebûsên HDP'ê Pêro Dundar 6'ê vê mehê ji Wezareta Edalete ya Tirkiyeyê meseleya Aslan pirsî. Lê hê jî deng ji wezaretê nîn e.
Aslanê ku di serî de Girtîgeha Tîpa F a Amedê, heta niha li gelek girtîgehan maye, niha li Girtîgeha Tîpa F ya bi Nimreya 2'yan a Tekîrdagê ye. Hêviya malbatê, nas û dostên wî ew e ku vê carê bê berdan.
PIRTÛKÊN WÎ:
Pirkûên YaÅŸar Aslan ên derketine ev in:
- Rengbêj / WeÅŸanên J&J / 2014 / Çîrok
- Sergovend: Lênûska Aram / WeÅŸanên J&J / 2017 / Vegotin-Bîranîn / 2017
- Renbêje (ji bo tirkî hat wergerandin) / Werger Bedrî Adanir / WeÅŸanên J&J / 2016
***
Li ser YaÅŸar Aslan nûçeyên eleqedar:
- 'Dilsozaiya bi zimên re berxwedan e'
- Çîrokbêjiya civakî û folklorîk
- Di TRT'ê de kurdî serbest e lê li F Tîpî qedexe ye