Cemil Oguz
Roja 27'ê adarê, yanê îro, Roja Şanoyê ya Dinyayê ye. International Theatre Institute (ITI - Yekîtiya Şanoyên Navneteweyî di sala 1961'ê de ev roj wekî Roja Şanoyê ya Dinyayê qebûl kiriye. Ji wê demê ve li gelek welatên dinyayê ev roj tê pîrozkirin.
Li Tirkiyeyê û li nav kurdan jî ev roj tê pîrozkirin. Bi vê rojê balê dikişînin ser şanoyê, xebatên wan û zehmetiyên ku di nav de ne. Her gel bi zimanê xwe şanoyê dike, kurd jî bi kurdî. Lê di nav gelek astengî û zehmetiyan de.
Li Bakur û li bajarên Tirkiyeyê jî gelek komên şanoyê hene ku xebatên xwe yên şanoyê bi kurdî dikin. Li Bakur, di nav komên şanoyê yên kurdî yên hê heyî de ya herî kevn Teatra Jiyana Nû (TJN) ye ku hê jî xebatên xwe didomîne. Û ger pênase şaş nebe, niha şanoya herî mezin û berfireh jî wekî Şanoya Bajêr a Amedê dixuye. Wekî van gelek komên şanoyê li bajarên cur bi cur hene, her sal bi lîstikên xwe yên nû li pêşberî temaşevanan in.
Di vê Roja Şanoyê ya Dinyayê de ji bo em carek din balê bikişînin ser xebata wan, belkî ji bo hinek din piştgirî bo wan derkeve holê, belkî ji bo hinek din bêne zanîn û nasîn me ew dan hev. Di amadekirina lîsteyê de me xebata bi kurdî û hê jî xebatên xwe didomînin yan na girt ber çavan û li gior wê lîste rast kir.
Va ne komên şanoyên yên li Bakur û Tirkiyeyê:
AMED:
Li Amedê Şanoya Bajêr a Amedê heye. Vê şanoyê di bin banê Şaredariya Bajarê Mezin a Amedê de xebatên xwe didomand, lê piştî bi kayûman dest danîn dest şaredariyê, kom veqetiya û serbixwe xebatên xwe didomîne.
Şanoya Bajêr a Amedê li ser dika xwe ligel lîstikên xwe çalakiyên din jî li dar dixe.
Dîsa li Amedê Mordem Sanat jî heye ku xebatên şanoyê û hunerê dike. Li aliyê din Şanoya Yekta Hêvî jî li Amedê xebatên xwe yên şanoyê didomîne.
BATMAN:
Şermola Performans ji 2008'an ve li Stenbolê û heta 2021'ê, piştî 2021'ê li Batmanê xebatên xwe yên şanoyê didomîne.
Li Batmanê Rîtuel Tiyatno, Nîsk Huner hin komên şanoyê ne ku xebatên xwe didomînin.
Komên şanoyên lîstikên xwe li ser dika Batman Yenisahneyê pêşkêş dikin.
Yenisahne li navenda xwe ligel lîstikên şanoyê, cih dide çalakiyên din ên hunerî jî.
MÊRDÎN:
Li Mêrdînê komek bi navê Şaneşîn Performans heye ku di destpêka 2022'yan de dest bi xebatên xwe kir.
WAN:
Li Wanê bi navê "Şano Wan" komek xebatên xwe dike. Koma ku bi navê "Şanoya Mencel" dest bi xebatan kiribû, par navê xwe guhart û kir Şano Wan. Ew li navenda xwe hem lîstikan xwe pêşkêş dikin, hem sehneya xwe ji bo xebatên derve jî vedikin.
STENBOL:
Teatra Jiyana Nû (TJN) di bin banê Navenda Çanda Mezopotamyayê de xebatên xwe didomîne. Ji bilî vê Teatra Sî di bin banê Golge Sanat Tiyatro lîstikên şanoyê dike. Her wiha Şa Performans jî xebatên xwe yên şanoyê didomîne.
MÊRSÎN:
Li Mêrsînê Şano Nan heye ew ji par ve ye xebatên xwe yên şanoyê didomîne.
STAND-UP
Ji bilî kom, hin lîstikvanên şanoyê hene ku bi lîstikên xwe yên stand-upê derdikeve ser dikê. Wekî beşek şanoyê di vê rojê de em wan jî bibîr tînin.
Têbinî: Di vê nûçeyê de tiştek kêm/şaş hebe û agahî bêne emê rast bikin/lê zêde bikin.
***
Bi şertê nîşandayîna çavkaniyê her kes dikare nûçe, nivîs û fotoyên Diyarnameyê bikar bîne. Bêyî nîşandayîna çavkaniyê bikaranîna nûçe, nivîs û fotoyên Diyarnameyê qedexe ye.