Cemil Oguz

Di 2008’an de çend pirtûkên bi kurdî derketin? Kîjan cure pirtûkên kurdî derketin? Vaye lîsteya pirtûkên 2008’an:

Li Tirkiyeyê nêzî 20 weÅŸanxaneyên kurd li ser kurdan û bi kurdî weÅŸanê dikin. Ji wan weÅŸanxaneyan tenê WeÅŸanên Belkî tenê bi kurdî weÅŸanê dike û yên din bi kurdî û tirkî pirtûkan diweÅŸînin. Her wiha WeÅŸanên Vate jî zêdetir bi zaravayê zazakî weÅŸanê dike; di van deman de ew jî êdî bi zazakî, kurmancî û tirkî weÅŸanê dike.
Van weÅŸanxaneyan îsal li Tirkiyeyê 97 pirtûk çap kirine ku di nav de roman, çîrok, helbest, ÅŸano, gramer û hwd. hene.
Wekî her sal îsal jî herî zêde helbest hatine weÅŸandin: 20 heb. Dûre 13 çîrok û roman jî bi 11heban tê. Gelek salên ku qet tekstên ÅŸanoyê nehatine weÅŸandin, yan jî tenê yek hatiye weÅŸandin îsal bi hejmara 5’an vê beÅŸê gaveke avêtiye. Meseleya mixabiniyêye ku pirtûkên zarokan dîsa di nav vê lîsteyê de nîn in.
Îsal nivîskarên navdar ên kurd dest avêtin romanan û romanên xwe pêÅŸkêÅŸ kirin. Ji van Helîm Yûsiv “Gava Ku Masî Tî Dibin”, Jan Dost “Mîrname” û Firat Cewerî jî “Ez ê Yekî Bikujim” derxist. Dîsa “Mem û Zîn”a Ehmedê Xanî ku Jan Dost bi kurdiya îro amade kir û ji WeÅŸanên Avestayê derket xebateke girîng e.
Di nav nivîskarên ku herî zêde pirtûkên wî/ê hatine weÅŸandin Hîlmî Akyol di rêza yekemîn de tê. Akyol ku bi berhevkariyê tê nasîn îsal 4 pirtûkên wî derketin.
Wekî nota dawî jî: WeÅŸananeya ku herî zêde pirtûk weÅŸandin e. WeÅŸanên Avesta bi 15 pirtûkan di rêza yekemîn de, Do bi 14 pirtûkan û Lîs  û Doz jî bi 12’yan li dû tê. (Têbiniyek: PiÅŸtî weÅŸandina vê nûçeyê, WeÅŸanên Do geriya û diyar kir ku wan 16 pirtûk weÅŸandine. Me navê ew pirtûkên ku Doyê derxistibûn û navên wan ne li ber destê me bû li lîsteyê lê zêde kirin. Li gor vê lîsteyê Do bi 16 pirtûkan derket rêza yekemîn. Dûre Avesta bi 15 pirtûkan tê.)

Vaye hemû lîsteya pirtûkên kurdî yên 2008’an:

WeÅŸanên Aram
1- Girtî / Melih Cevdet Anday / Werger: Cuma Çîçek / Åžano

WeÅŸanên Avesta:
1- Xadim / Selahattin Bulut / Çîrok
2- Åžikefta XwekuÅŸtinê / Receb Dildar / Çîrok
3- Mîrname / Jan Dost - Roman
4-  Ez ê yekî bikujim / Firat Cewerî / Roman
5- Åžêrgele / Arjen Arî / Helbest
6- Medûsa / Dîlber Hêma / Helbest
7- Bênder / Diya Ciwan / Helbest
8- BaÅŸûr / Selwa Gulî / Helbest
9- Payîz û Ba / Åžikoyê Hesen / Helbest
10- Kurd (Dîrok û kultura wan) Jemal Nebez / Werger Ergîn Opengîn
11- Bîranîn / Nuredîn Zaza / Jiyan – Bîranîn
12- Folklora Kurmanca /Amadekar Heciyê Cindî û Emînê Evdal
13- Siltan Selaheddînê Eyyûbî / Îbn Xelikan / Werger M. Emîn Nazorî
14- Mem û Zînê (bi kurdiya îro) / Amadekar Jan Dost
15- PêÅŸdîroka Selaheddin / Vladimir Minorsky

WeÅŸanên Belkî:
1- Qertên Ziman
2- Gulan / Evdê Cano / Helbest
3- Feqiyê Teyran / Hemû berhemên wî
4- Ji ÅŸevê re / Rênas Jiyan / Gotar

WeÅŸanên Bîr
1- Gurzek Çîrok / Ronî War / Çîrok

WeÅŸanên BGST:
- Dayika Wêrîn Û Zarokên Wê / Bertolt Brehct/ Werger: Erfan Cantepe, Ergin Opengin, Hekîm Kiliç / Lîstik û Notên Dramatûrjiyê /
- Hînkerê Zimanê Kurdî / Kurt Talebe Hêvi Cemiyetî

WeÅŸanên Deng:
1- Bexçê Zimên / M. Emin Bozarslan / Ziman
2- Xezeb / Eskerê Boyîk / Roman
3- Masiyên Bajî / M. Emin Bozarslan / Çîrok
4- Ji Dînan Dîntir / M. Emin Bozarslan / Çîrok
5- Åžahmaran / Yelda KarataÅŸ / Helbest / kurdî-tirkî

WeÅŸanên Do:
1- Hêvî her dem heye / Hesen Huseyin Deniz / Roman
2- Cîhana Sofia / Jostein Gaarder / Werger Ahmet Gegez / Roman
3- Cîhan Roj / Aqil Diçe Sewda Dimîne / Helbest
4- Palûte / Çiya Mazî / Helbest /
5- Ahûzîn / Muslum Yucel / Werger Çiya Mazî / Helbest
6- Tîna Rojê / Hîlmî Akyol / Helbest
7- Cîhan Roj / Deriyê Çîrokê / Çîrok
8- RênîÅŸanêra Vegotina Kurdî / Hesen Huseyîn Denîz / Rêziman
9- Araf / Cihan Åžan / Åžano
10- Li welatê windayî evîn / Gulistan Otunç / Åžano
11- Mamê Rovî / Hîlmî Akyol / Fabl
12- Kerdiz / Hîlmî Akyol / Pêkenok
13- Ji devê Nêrgiza Hemê, HawîÅŸana Pale, Zîna Elîxan / Hîlmî Akyol / Zargotin
14- Çar Gulên Amedê / Hîlmî Akyol / Portre-danasîn
15- Soriyas / Diyar Botî /Roman
16- Ferhenga Zazakî Tirki / Harun Turgut / Ferheng

WeÅŸanên Doz:
1- Navdarên Kurd / Nevîn ReÅŸan Gungor / Portre
2- Du dilop / Enwer Karahan / Çîrok
3- Berfîn / Ahmet Altan / Wergera Mustafa Aydogan / PexÅŸan
4- Ferhenga Erdnîgarîyê / Abdurrehman Onen
5- Neazad / Rengîn Elçî / Helbest
6- Cinên Pereyan / Murathan Mungan / Wergera Felat DilgeÅŸ / Nivîs
7- Åževên Payîzê / Raif Yaman / Helbest
8- Åžîna Helbestê / Berken Bereh / Helbest
9- Kesandina Lêkerên Kurmancî / Aynur Bozkurt / Gramer
10- Li Kuçeya Thomas-Mann Peyama Kurd / Bayram Ayaz / Nivîs
11-Dengê Pejnan/Riza Çolpan / Helbest
12- Çirok û Zarok/ Ramazan Pertev / Pedegoji

WeÅŸanên Enstîtuya Amedê:
1- Kulîlkên Baxê Baton / Abdulkadir Bingol / Portre
2- Çil Çarîn / Arjen Arî / Helbest
3- Rêzimana Kurmancî / Mikaîl Bilbil û Bahoz Baran / Gramer

WeÅŸanên Enstîtuya Stenbolê:
1- Hînker (asta yekem), Amadekar: Samî Tan, Ronahî Onen, Sadik Varli, Mevlut Aykoç. 

WeÅŸanên Evrensel:
1- Arîn & Mem û Zîn / Cuma Boynukara / Werger: Rahmetullah Karakaya - Fehîm IÅŸik / Åžano

WeÅŸanên Hîvda:
1- Sako / Gogol / Werger Cemil Oguz / Çîrok
2- Duzimanî / Amadekar Cemil Oguz - Dawud Rêbiwar / Ziman
3- Siyabend  û Xecê / Siyabedov  Semend / Destan
4- Mewlûda Zazakî / Mela  Ehmedê Xasî 

WeÅŸanên Komal:
1- Janî Gel / Îbrahim Ehmed / Roman (Çapa sêyemîn)
2- Bi xatirê te ey roj / Nazim Ozcan / Çîrok
3- Dilopên Nîsanê / Azad Avci / Helbest
4- Strana rojek xweÅŸ / Azad Avci / Çîrok

WeÅŸanên Lîs
1- Gava Ku Masî Tî Dibin / Helîm Yûsiv / Roman
2- Hewarî / Heciyê Cindî / Roman
3- Nameyek ji Xwedê re / Yunus Eroglu / Roman.............
4- Rojnivîska Spinoza / Åžener Ozmen / Roman
5- Evîna Mêrxasekî / Îbrahîm Osman / Roman
6- Celîle / Bedran Hîkmet / Çîrok
7- Heciyê Cindî Jiyan û Kar / Firîda Hecî Cewarî / Portre
8- Ehmedê Xanî / Hemû Behrem
9- Åžev û Deng / Jan Dêran / Helbest
10- Sêv Jî Me Dikujin / Mizgîn Ronak /Helbest
11- Sî Bi Rojê XweÅŸik e / Welat Dilken / Helbest
12- PûÅŸpera Gêlazan / Mehmet Çetin / Werger Lal LaleÅŸ û Kawa Nemir / Helbest

WeÅŸanên Nûbihar:
1- Antolojîya Çîrokên Nûbiharê / Amadekar Ayhan Geverî
2- Dîwana Mela Ahmedê Cizîrî

WeÅŸanên Pêrî:
1- Ziman - Nasname - Netewe û Neteweperwerî/ Îsmaîl BeÅŸîkçî / Gotar
2- Ziman û  Raman / Åžefik Beyaz / Gotar
3- Rupelek Ji Diroka Kurdsitan / Kardox Agirî
4- Wêneyên Keserê / Mîr Qasımlo / Roman
5- Av Zelal Bû-IV- Mezher Bozan
6- Jana Werrther/ Gouthe / PexÅŸan
7- Keko Bira / Ezmanê Karî / Helbest
8- Jiyana Bextiyar / Feyzi Demirag

WeÅŸanên Tevn:
1- Xezeba Agirê Har / Hogir Berbir / Çîrok

WeÅŸanên Vate:
1- Stranên Folklorîk ên Botanê -2 / Seyda Goyan / Muzîk
2- CemîlpaÅŸazadeyên Diyarbekirî û Neteweperwerîya Kurdî / Malmîsanij / Werger RoÅŸan Lezgîn
3- Nika wextê HuyayîÅŸî yo
4- Xafilbela / Murad CanÅŸad
5- Dilopê Zerrî / J. Îhsan Espar

Åžaredariya Bajarê Mezin a Amedê:
1- Konferasa Parastin û Perwerdehiya Kurdî / Amadekar: Samî Tan û Davut Ozalp / Metnên konferansê

Têbinî: Ger weÅŸanxaneyek me pirtûkên wan kêm nivîsandibin, yan jî nav-beÅŸa wan ÅŸaÅŸ nivîsandibe xêra xwe bila me agahdar bikin.
Di amadekirina lîsteyê de me tenê pirtûkên ku li Tirkiyeyê û bajarên kurdan hatin weÅŸandin, ên bi latînî girtin ber çavan.
Navên weÅŸanxaneyan li gor rêza alfabetîk hatiye rêzkirin.

cemilo@diyarname.com

Têbinî 2: Xwediyê WeÅŸanên Do Huseyîn Gunduz geriye û got "We du pirtûkên me kêm nivîsandin." Me ew jî li lîsteyê zêde kirin. Bûn 16 pirtûk ku Doyê çapkirine. (07.01.2009)

***

Lîsteya salên borî û nûçeyên eleqedar:

- Li ser lîsteya pirtûkên 2007'an çend gotin

- Lîsteya 2007'an a pirtûkên kurdî

- Çîroka pirtûkên 2006’an ên bi kurdî

- Berhemên ku di sala 2005'an de derketin

***

Bi ÅŸertê nîÅŸandayîna çavkaniyê her kes dikare nûçe, nivîs û fotoyên Diyarnameyê bikar bîne. Bêyî nîÅŸandayîna çavkaniyê bikaranîna nûçe, nivîs û fotoyên Diyarnameyê qedexe ye.