logo
ad
  • Nûçe
  • Nûçeyên Çandî
  • Serbest
  • Hevpeyvîn
  • Berhem
  • Çapemenî
  • Spor
  • Dinya
  • Aborî
  • Ên Din
    • Portreya Mehê
    • Nivîsênkarên Mêvan
    • Foto-Nûçe
    • Xêz
    • Tenduristî
    • Klîba Hefteyê
    • NÎQAŞ
    • Ji Çapemeniya Dinyayê
    • E-pirtuk
    • Covit-19
    • 2023 Hilbijartin
    • 2019: Hilbijartina Herêmî
    • 2018-06-24: Hilbijartina Giştî û Serokomarî
    • 2014: Hilbijartina Herêmî
    • 2015-sermawez-pusper: Dîsa Hilbijartina Giştî
    • 2011, Hilbijartin
    • 2010, REFERANDÛM
    • 2009, Hilbijartina Herêmî
    • EURO 2016
    • EURO 2020
    • Kûpaya Cîhanê 2010
    • Kûpaya Cîhanê 2014
    • Kûpaya Cîhanê 2018
    • Kûpaya Cîhanê 2022
3 ROJ
  1. Werin em ligel Charlie herin 'Fabrîqeya Çîkolatayan'
  2. 'Li Dêrê Zargotin' derket ser dikê
  3. Demirtaş: Min xwest bibim berendam, Navenda Giştî red kir
  4. Di Edebiyatê De Jin
  5. Ev jî çêbû: 5 şaredarî bi pişkeyê hatin hilbijartin
news-details

Kultura Şer û Aştiyê

  • Dîrok: 05/08/2015
  • Beş: Nivîsênkarên Mêvan

Amed Tîgrîs

Heta îro gelek fîlozof û zane li sersedemên şîdet û şer rawestane;lêkolane gelo şîdet û şer genetîk e, dozîn (içgudu) e, çi ye? Ne tenê mirov herweha di siruştê de ajel jî şîdetê bi kar tînin û yên bi hêz ên jar û lawaz dikujin û dixwin. Hema hema hemû lêkolîner gehiştine wê armancê ku şîdet û şer ne genetîk e û ne jî dozîn e. Bi prosesa sîstemaperwerdeû bi mercên aborî, civakî, kulturî, olîû jîngehê ve girêdayî ne.Ev hemû mijar dikevin nav têgehakulturê.Welatê ku sîstemaxwe ya perwerdê ya demokratîk ava kirine, takekes û civata xwe bi hişmendiya aştî û humanîzmê perwerde kirine û dikin.

Li Ewropa hîn li zarokxaneyan hevaltî, wekhevîya keç û lawan, wekheviya hemû rengên mirovan, regez, serbestiya hemû dîn û baweriyan,bi zarokan didin hînkirin. Weha perwerde dikin tukesnikare ji kesekî ji oleke din, komek etnîkiyê din, rengek din, sinifek dinre heqaret bike, biçûk bibîne û mafê wê/wî bin pê bike. Weke nimûne di polê de zarokeke Ewropî ji zenciyeke re bêje ”tu reşik î” an jî, ji zarokake asyayî re bêje,”çav kunîs”, ev sûc e. Ji sûc bêtir di kultura wan de ev helwest şerm û bê kulturî ye.

UNESCO di mijara aştiyê de,ji bo perwerdeyeke demokratîk neh xal danîne û dewletên endamên xwe mecbûr kiriye ku di sîstema perwerdeya xwe ya netewî de bi kar bînin: “Hiqûqa navnetewî, mafê mirovan, mafê xebat û pêşketinê, perwerdeya peneberan, zanîn û parastina jîngehê, mafên welatî û perwerdeya demokratîk, parastina mirovan, mafê zarokan û zayenda civakî.” Di nav atmosfera demokrasiyê de mafê her kesî tê parastin. Înkarî tune, diyalog û qebûlkirin heye. Ji hevdu re rêzgirtin xala sereke ye.

Her kes hîn dibe û sînorê mafê xwe û yê li hember xwe dizane û diparêze.Ev li Ewropa kultureke giştî; ne tenê li dibistanan, herweha li malê û li civakê, li dem û dezgehên fermî jî pêk tê. Dema kesekî derkeve derî van rê û rêbazên kulturî û civakîpiraniya xelkê bi çavekî din lê dinêre û ew neheq û serxweşê şîdetê dibîne. Mirov dema li Rojhilata Navîn û bi taybetî li Tirkiyê dinêre,bi kultura şer û şîdetê re rû bi rû dimîne. Ji bo aştî û têkoşîna aştiyêbê hejmar mirov hatine girtin, kuştin û koçberkirin.

Di sîstema perwerdeya Tirkiyê de aştî an jî mafê mirovan tune. Dîroka ku di dibistanan didin xwendin pesn û qaremaniya padîşah û Ataturk in kuçawa şer kirine, gelan kuştine û Asya, Afrîka û Ewropayê dagîr kirine. Civata Tirkiyêgotinaaştiyê tiştekî xerab, pasîf û ne baş dibîne. Şer û şîdetêmeslekê bav û kalên xwe dinasin. Pesnê şer didin û hertim dibêjin, ”Em tirk miletekî qahreman in û heft diwêl (dewlet) bi me nikarin.”Yanî li gor dîtina wan şer û kuştin welatparêzî û qehremanî ye. TirkjiAsya Navîn heta îro, tim esker in. Civata esker her aştîkuj e. Heta sîstemeke siyasî ya demokratîk li Tirkiyê pêk neye û sîstema perwerdêjî li ser van prensîbên UNESCOpêk neyên û çend nifş derbas nebin, kultura aştiyê di nav gelê tirk cî nagire. Ji civata esker aştîxwaz dernakevin.

 

Ji Azadiya Welat hatiye girtin 

Parve Bike

Youtube Me

Nizamettin Arîç

news

Em Hatin

news

Aytenxan: "Şevbuhêrk û Şîrînahî"

news

Omer Dilsoz: Bo demê

news

Qeza...

news

Mîrza Ronî: Şevger Çolo û Provakasyonên wî!

news

Helîm Yûsiv: Piştî 34 salan Mihemed Şêxo

news

Êrîşa li lîstikvanên Amed Sporê... 05.03.2023...

news

Di dema erdhejê de ger hûn erebeyê diajon...

news

Di dema erdhejê de ger hûn li derve bin...

news

Di dema erdhejê de ger hûn li hundir bin...

news

'Bêrîvanê' / Mihemedê Nenyasî

news

Zara Mihemedi hat berdan

news

Goristana Semsûrê dilan dişewitîne…

news

06.02.2023, navenda Semsûrê...

news

Gername: Welatê Baskê

news

Hemal

news

Gername: Geştiyariyeke Behdînan

news

PEŞKÊN ŞEVÊ I

news

Peşkên Şevê II

news
Nivîsênkarên Mêvan - Nivîsên Dawî
news
  • 01 01 2023

Hêzên Pêşmerge dê bibin yek?

news
  • 20 12 2022

Metnên ewilî yên kirmanckî

news
  • 08 12 2022

Serpêhatiyên Melê Meşûr

news
  • 24 11 2022

Mala Lîstikê ava

news
  • 10 11 2022

Kurd û perwerdehî

news
  • 17 10 2022

Saqoyê Mehmed Uzun û romana kurdî

Nivîsên Nû
news

Çi bi 7 mîlyon ciwanî hat?

  • Cemil Oguz
news

“Hukumet Konagî”ya Colemêrgê

  • Omer Dilsoz
news

'Kurdcîtiyê neke'

  • Dilşêr Bêwar
news

Pênûsa Gêj û Encamên Hilbijartinê

  • Mîrza Ronî
news

Hevala min, jin û hezkirin

  • Aytenxan
news

Xewn û sûret*

  • Welat Dilken
news

"Swêd Swêda jinan e"

  • Aynur Aras
news

Kesayetên Şîzoîd û Dinyaya Derveyîn

  • Çorê ARDA
Ev jî hene
ad

ITUC'ê raporek li ser karkerên Tirkiyeyê weşand

ad

Madonna: Ez bi vîrus kewta la ez baş biya

ad

Wêneyên nû yên Mam Celal

ad

Seroka TTB'ê Şebnem Korur Fincanci hat binçavkirin

ad

UEFA'yê tîma serketî ya salê eşkere kir

ad

Werin em belgefîlmek bikişînin

Kategorî
  • Nûçe
  • Nûçeyên Çandî
  • Serbest
  • Hevpeyvîn
  • Berhem
  • Çapemenî
  • Spor
  • Dinya
  • Aborî
  • Foto-Nûçe
  • Xêz
  • Nivîsênkarên Mêvan
3 Roj
news

Werin em ligel Charlie herin 'Fabrîqeya Çîkolatayan'

  • 02 06 2023
news

'Li Dêrê Zargotin' derket ser dikê

  • 01 06 2023
news

Demirtaş: Min xwest bibim berendam, Navenda Giştî red kir

  • 01 06 2023
news

Di Edebiyatê De Jin

  • 03 06 2023

Diyarname

  • Derbarê Diyarnameyê de
  • Têkilî / Contact / İletişim

Nivîskar

  • Aynur Aras
  • Aytenxan
  • Bedran DERE
  • Cemil Oguz
  • Cemîl Andok
  • Cîhan ROJ
  • Çorê ARDA
  • Dilşêr Bêwar
  • Helîm YÛSIV
  • Kazim Polat
  • Mîrza Ronî
  • Omer Dilsoz
  • Welat Dilken
  • Zekî OZMEN

Beş

    • Nûçe
    • Nûçeyên Çandî
    • Serbest
    • Hevpeyvîn
    • Berhem
    • Çapemenî
    • Spor
    • Dinya
    • Aborî
    • Foto-Nûçe
    • Xêz
    • Nivîsênkarên Mêvan
    • Xêz
    • Tenduristî
    • Klîba Hefteyê
    • NÎQAŞ
    • Ji Çapemeniya Dinyayê
    • E-pirtuk
    • Covit-19
    • 2023 Hilbijartin
    • 2019: Hilbijartina Herêmî
    • 2014: Hilbijartina Herêmî
    • 2015-sermawez-pusper: Dîsa Hilbijartina Giştî
    • 2011, Hilbijartin

Copyright © 2005-2023 Diyarname