Diyarname
Li rojavayê Kurdistanê Rimêlan navenda derxistina petrolê (neftê) ye. Rojê çiqas petrol tê derxistin, difroşin ku?
Li ser vê yekê AFP'ê (Ajansa Nûçeyan a Fransiz) nûçeyek weşand. AFP çû Rimelan, ew der şopand, hevpeyvîr kir û rewş raxist ber çavan. Teknîsyen Çekdar Elî ji bo AFP'ê wisa gotiye: "Em petrolê heta 125 dereceyan germ dikin û jê benzîn derdixin. Di 150 derece de kerosen, di 350 derece de fuel oil jê derodixin."
Silêman Xelef ê ji enerjiyê berpirs ku wekî wezîrê petrolê yê kurdên Sûriyê dixebite wisa dibêje: "Kurd yekem car bi awayekî xweser petrolê derxist û bikar tînin."
Berî ku li Sûriyê şer çêbe li Rimelanê petrol dihat derxistin û bi lûleyan dibin bajarên Banyas û Humusa Sûriyeyê. Xelef dibêje piştî şer çêbû êrîşê lûleyên petrolê jî hatiye kirin û 1300 bîrên petrolê yên li Rimelan êdî nehatine xebitandin. Par li Hesekê rêveberiya kurd ji bo derxistina petrolê ketin nav hewldanê. 150 bîrên petrolê careke din dane xebitandin, rafîneriyên xirabûyî jî ji nû ve çêkirine.
Benzîn bi buhaya 0,80 dolarî ye
Xelef dibêje rêveberiya Esad jî ji bo bîrên petrolê careke din bixebin piştgiriya daye wan û dibêje ku ew parçeyên ji bo bikaranîna bîran û madeyê xam ji rejimê digirin.
Rêveberiya Şamê meaşê karkerên ku li Rimelanê vegeriya ser karên xwe ji nû ve dide. Benzînê ku li Rimelanê derdixin û bikar tînin bi qelîteya xwe nizm e lê buhaya wê ji benzîna ku hikumeta difroşe erzantir e.
Rêveberiya Şamê petrola ku derdixe lîtreya benzînê bi 1.3 dolarî difroşe, lê kurdên Sûriyê lîtreya wê bi 0,80 dolarî difroşin.
Li Sûriyê berî şer rojana 380 hezar varîl petrol dihat derxistin. Lê îro sehayên herî bi qîmet ên petrolê ji destên rejimê derketine. Rezervên herî baş ên petrolê yên Sûriyeyê li herêma Der Zorê ne ku ev der niha di DAIŞ'ê de ye.
Silêman Xelef dibêje ku ji bo hilberîna petrolê dikarin ligel rejma Esed hevkariyê bikin lê diyar dike ku ger ji petrolê par bigirin dikarin vê yekê bikin. Xelef wisa dibêje: "Ger xetên lûleyê petrolê yên Banyas û Humusê careke din vebin ew dikarin pombe li petrolê din û bişînin. Lê herêma kurdan divê bi awayekî adilane para xwe bigire."
Roja 15 hezar varîl
Îro gihîştiye wê astê ku rojê 15 hezar varîl petrola kurdan li Rimelanê tê derxistin. Berî şer li Rimelanê rojê 165 hezar varîl dihat derxistin. Her çiqas 15 hezar varîlê ku niha tê derxistin hejmarek hindik be jî ev hejmar ji rojane hilberîna hikumeta Sûriyê zêdetir e, lewre hikumet rojê tenê 10 hezar varîl petrolê derdixe.
Xelef dibêje ku wan herêm ji DAIŞ'ê parastiye û "mafê derxistina petrolê" bi dest xistiye û van yekan lê zêde dike: "Me ev tesîs û ev bîr parastin. Me bi sedan şehîd dan."
Ji ber ku bîrên petrolê careke din têne xebitandin bi awayekî erênî bandor li jiyana gelê sivîl a vê derê jî kiriye. Gelê Hesekê ku di sala 2013'yan de dar dibirîn, mobîlyayên xwe dişewitandin û xwe pê germ dikirin, niha careke din bi şewata petrolê xwe germ dikin.
Têbiniya Diyarnameyê: Me ev nûçe tenê wergerand, me dest nedaye zimanê nûçeyê.