Cemil Oguz
Havîn hat. Gel diçe betlaneyê. Nivîskarên Diyarnameyê jî ji bo di betlaneyê de bêne xwendin pirtûkan pêşniyar dikin.
Pirtûk her dem têne xwendin, lê dema kar û bar zêde dibe xwendina pirtûkan jî hinek piştguh tê kirin. Niha havîn hat û pêre jî serdema betlaneyê. Di vê serdema betlaneyê de me jî xwest em hin pirtûkan pêşniyarên pirtûkhezan bikin, belkî ji bo xwendina wan kedeke me jî çêbe.
Ji bo vê jî me serî li nivîskarên Diyarnameyê dan û ji her yekî navê 3 pirtûkan xwest. Bi vî awayî me yê ew pêşniyar bikira.
Hemû nivîskarên Diyarnameyê wekî fikreke xweş lê mêze kirin, lê hinan got ‘ez nikarim sisêyan hilbijêrin, zêdetir çênabe?’ Ê min bixwe jî min dixwest du pirtûkên din (du nivîskarên din) li vê 3’yan bikim, lê biryar teqez bû û me di 3’yan de biryar da. Digel vê jî Yeqîn H. bi ya xwe kir û sînor derbas kir.
Her wiha me ji nivîskarên xwe xwestibû ku bi çend rêzikan bibêjin ka çima ev sê pirtûk, hinan got, hinan negot lê ne xem e.
Pêşniyara navan di heman demê de meyla nivîskaran jî derxist holê. Di dawiyê de lîsteyeke wisa derket. Divê ez bibêjim hin pirtûkên ku min bi xwe nexwendine jî derketin ku ezê jî wan li lîsteya pirtûkên xwe yên xwendinê yên havînê bikim. Bi hêviya ku dê bi dilê pirtûkhez û xwendevanên Diyarnameyê be, fermo pêşniyarên nivîskarên Diyarnameyê (Navên nivîskaran li gor rêza alfabeyê hatine rêzkirin):
Cemil Oguz:
1- Metamorfoz / Yapob Tilermenî / Çîrok
2- Auslander Beg / Helîm Yûsiv / Çîrok
3- Gulê / Berhevkar: Hilmi Akyol / Çîrokên Gelêrî
Min terciha xwe ji her sêyan jî ji çîrokan kir. Çîrok her evîna li ber dilê min in. Bi ya min divê her kes xwedî çîrokek be. Her kes bila di tûrikê bîra wî/ê de çîrokek hebe ku di her civatê de, her ku pêdivî pê dît derxe û dîwanê germ bike. Û ji nav van her sê çîrokan jî bi taybetî ez “Gulê” ya gelêrî derdixim pêş.
Cîhan Roj:
1- Folklora Kurda / Heciyê Cindî
Sedemê pêşniyarkirinê ev e ku di kitêbê de jî hatiye destnîşankirin: "xweşîpêkirinên (mesqeretiyên) Melle Nasredîn, ku Heciyê Cindî ji zarê zarbêja berev kiribûn, cara yekemîn têne weşandinê."
2- Cembelî Kurê Mîrê Hekaryan / Îhsan Culemêrgî / Roman
Sedem: Derfetên derbirînên kurmancî gelek vedihewîne.
3- Mirin Niqutî Dilê Firokevanekî Îrlandî / William Butler Yeats / Ji îngilîzî werger: Kawa Nemir / Helbest
Kurmancî helbestên Yeats bi delalî pêşwazî kiriye.
Çiya Mazî:
1- Êvara Perwaneyê / Bextiyar Elî / Roman
Ji bo ku ev raste rast romanek kurdî ye û dest davêje êşek qedexe ya eşîrî olî û jin û mêrîtiyê.
2- Berbiska Zer / Omer Dilsoz / Roman
Ji ber ku hestiyên mirovên kurd bûye hêmayek bêhempa û êşên ku bûne hestî li ser axa Kurdistanê.
3- Sergotina Calvîno / Yaqob Tilermenî / Roman
Ji bo hiş û tevliheviya jiyanê dawî dawî wekî sergoyekî tomar dibe.
Dawûd Rêbiwar:
1- Mem û Zîn / Ehmedê Xanî / Amadekar: Huseyn Şemrexî
2- Pêşangeha Sûretan / Îrfan Amîda / Roman
3- Asûs / Mehmet Dîcle / Çîrok
Hekîm Sefkan:
1- Soryaz / Diyar Bohtî / Roman
Di van her du cildan de, mirov dikare pir tiştên girîng bê. Navên gihayan, navê deveran, navê tiştan... Pir hûr nav û reng bi karanîne, bi hostatî hûnandine.
2- Auslander Beg / Helîm Yûsiv / Çîrok
Piskolojya xerîban û bi taybetî a kurdan li Ewropa bi rengekî komedî- trajîk bi hostayî hatiye hûnandin..
3- Mem û Zin a Ehmedê xanî / M. Emîn Bozarslan
Helîm Yûsiv
1- Govenda li ber mirinê / Bavê Nazê / Çîrok
2- Labîrenta Cinan / Hesenê Metê / Roman
3- Berhemên Giştî / Ehmed Huseynî / Helbest
Min ev pêşniyar ji beşên cuda yên wêjeyê kirin, ji ber ku her cureyeke wêjeyê çêjeke wê ya taybet heye û pêdiviya giyanê mirov bi xwendina hemûyan heye.
Çîrokên “Govenda li ber mirinê” nimûneyeke çîroka kurdî ya nûjen e ku bi koka civaka kurd ve girêdayî ye û li ser bingeheke nûjen avabûye.
Romana Labîrenta Cinan vê rastiya tal tîne bîra mirov, ku li hember pêlên nezanî û paşdemayîna civakekê, mirovek bi tena serê xwe nikare li ber xwe bide. Di vê romanê de diyar e bê kî dikare kê biguhere û kî zora kê dibe.
Helbestên Ehmed Huseynî jî dikarin bibin bêhnvedaneke xweş bi hêz û xweşikbûna zimanê kurdî re, wisa jî bi bedewiya bejn û bala peyva kurdî re, dema ku bi kulîlkên êşeke giran û tîr ve bêne xemilandin.
Îsmaîl Dîndar:
1- Gulên Şoran / Eta Nehayî / Ji soranî bo kurmancî: Besam Mistefa / Roman
2- Hotel Europe / Ferhad Pîrbal / Roman
3- Nara / Memet Dicle / Çîrok
Kazim Polat:
1- Barê Şevê / Fawaz Husên / Roman
Min bi kêfxweşî xwendibû ji bo ku zimanê (kurmancî) vê pirtûkê pir zelal û herikî bû. Avakirina pirtûkê jî serketî bû.
2- Apê min Cemşîd şan ku hertim bê ew li ber xwe dibir / Bextiyar Elî / Ji soranî bo kurmancî: Besam Mistefa / Roman
Hertim bê ew li ber xwe dibir e. Ev pirtûk jî ji soranî hatiye wergerandina kurmancî ku avakirina pirtûkê gelek balkeş û qewîm e. Bi fantaziya xwe Bextiyar Elî rastiyên ku em kurd sî çil sal in dijîn bi temake wejayî nîşan dide.
3- Tolstoy – Zweig / Werger: Osman Ozçelik / Teksta Şanoyê
Sêyêm pirtûka ku min xwed û ez pêşniyar bikim wergereka teatroyê ye. Ji bo yên dixwazin felsefeya Tolstoy fêm bikin ez pêşniyar dikim. Tolstoy di vê metna xwe de jiyana xwe rêxistiye ber çavan. Ev metna tiyatroyê di dema Tolstoy dijî de neqediye ye û Zweig beşa 5’an li gorî jiyana Tolstoy nivîsiye.
Rifat Arya:
1- Hawarî / Heciyê Cindî
2- Napolyon û Selahheddin / Osman Sebrî
3- Li Dêrê / Hesenê Metê
Ronî War:
1- Maria Melekek Bû / Firat Cewerî /Roman
Romanek psîkolojîk e, êş û azarên ku gelê me kişandiye; çi hatiye serê wan têde heye, hem jî romanek evînê bi formek nûjen hatiye nivîsîn û herikbar e.
2- Lawikê Xerzî / Mahmûd Baksî / Çîrok
Ji dinya û çavên zarokekî çîrokên balkêş in!
3- Li dû xezalekê / Receb Dildar / Çîrok
Çîrokên eşqê ne ku cih û warê wan kuçe û kolanên Amedê ne!
Yeqîn H.
- 1’em; ev xwendin dikare ji “Êvara Li Ber Pencereyê” ya Serhat Hemdem dest pê bike, bi Osman Mehmed re “Li Dor Kêvjalan” li hev xweş bigere û di gava sêyem de jî ev xwendin dikare deng û awirekî dêrîn bide “Sûretsûfê”ya Fêrîkê Ûsiv.
- Bijarka 2’yem; bi "Dozdeh Çirk"ên Sîdar Jîr dest pê bike, bê di gêjgerînekên "Çîroka Çîrokan" a H.Kovan Baqî de vegevize û “Di Tuwaletê De” ya Rênas Jiyan bi pêrgî xwebûna xwe bê.
- Her wiha ya 3’yem; “M” ya Şêrzad Hesen.
Zeki Ozmen
Mirov di jiyana xwe de gelek pirtûkan dixwîne lê kargeriya hinek ji wan pirtûkan nayên jibîrkirin. Ez van pêşniyar bikim:
1- Dimdim / Ereb Şemo / Roman
Di vê de mirov dibe rêvalê qehremanên rasteqîn yên dîroka kurdan û wê demê dijî.
2- Gava ku masî tî dibin / Helîm Yûsiv / Roman
Di nava wêjeya kurdî ya min derbarê têkoşerên Bakur de heta niha xwendî ne, ya herî zêde ez di nava hest û hestewariyê de gevizandime ev roman e.
3- Bîra Qederê / Mehmed Uzun / Roman
Romana ku di zarokatiya min de ez teşwîqî xwendina bi berhemên bi kurdî kiriye
*****
REKLAM
Kovara DÎWAR hejmara xwe ya 6'an derxist.
Ji bo agahiyên berfireh: www.kovaradiwar.com
Ji bo nûçeyê:
- Di 'Dîwar'a nû de ji gelek aliyan ve 'Çîrok'
****
Dosyayek li ser 'Kurdistana Îranê'