Diyarname
Eyro Roca Ziwanê Dayeke a Dinya wo. Qeybî ene yewî bi îmzeya Hevserokanê DEM Partî Tuncer Bakirhan û Tulay Hatimogullari name qeybî UNESCO'yê hame şirawitişî. Name bi sernamey "Ma perwerdeyîya bi ziwan0ê zikmakî wazenê" bi 6 ziwanan hame niştişî û şirawitişî.
Name de înan waşt de bi ziwanê dayike perwerdehî bêro dayişî. Name bi kurdî (kurmancî û kirmanckî) tirkî, îngilîz, edebî, ermenî û suryanî hame niştişî û hame şirowitişî.
Ma kirmanckî û kurmancî ê namî kenê vila:
KIRMANKCÎ:
"MA PERWERDEYÎYA BI ZIWANÊ ZIKMAKÎ WAZENÊ!
Heqê perwerdeyîya bi ziwanê dayike heqêko bingeyin yê merdiman o û no heq hetê Neteweyê Yewbîyayeyî (NY) ra ameyo qebulkerdene û heme dewletê ke endamê NYyî ser o no heq ameyo ferzkerdiş. Labelê no heq Tirkîya de seba şarê Kurdan, Ereban, Ermenîyan, Çerkesan, Lazan yeno xesbkerdene. Xeynê ziwanê Tirkî ziwanê bînî yê ke nê cografyayî ser o yene qiseykerdene bi haweyêko sîstematîk yenê asîmîlekerdene û qedexekerdene. Goreyê Atlasê Ziwanê Cîhanî yê ke Taluke bin de yê Tirkîya de 18 ziwanî çin bîyê yan zî ver bi vindîbîyayîşî şinê. Nê ziwanan ra yew zî Kirmanckîya zaravayê Kurdkî ya.
Asîmîlasyonê ziwanan, polîtîkayê çinkerdişê kulturî sûcêkê merdimîye yo. La Tirkîya wezîfeyanê xo yê pawitişê ziwanan nêana ca û hîna zî nê heqan binpa kena.
Ma sey Partîya DEMî bi minasebetê 21ê Sibate Roja Ziwanê Zikmakî ya Cîhanî reyna veng dane sazîya şima ke şima wezîfeyê xo bîyarê ca. Ganî şima heyetêk bierşawê Tirkîya û derheqê binpakerdişê heqê ziwanî de Tirkîya de cigêrayîşêk bidê destpakerdene. Ganî Tirkîya de sere de heqê statuyê ziwanê Kurdkî (Kurmanckî - Kirmanckî) û heqê statuyê ziwananê sey Erebkî, Ermenkî, Suryankî, Çerkeskî, Lazkî, Romankî, Boşnakkî û ziwananê binan bêro dayene. Ganî dewleta Tirkîya şert û mercanê bingeyîyan yê mîyanneteweyîyan bîyaro ca û goreyê nê peymanan têwbigêro. Ganî Dewleta Tirkîya şerhê ke 3 madeyanê (madeyê 17, 29 û 30.) Peymana Heqê Gedeyan ser o ronayê wedarino û wezîfeyanê xo yê Peymane ser o bîyaro ca.
Ma sey Partîya DEMî 21ê Sibate Roja Ziwanê Zikmakî ya Cîhanî pîroz kenê.
Tulay Hatimogullari – Tuncer Bakirhan
Hemserekê Pêroyî yê Partîya DEMî"
KURMANCÎ:
EM PERWERDEHIYA BI ZIMANÊ DAYIKÊ DIXWAZIN!
Mafê perwerdehiya bi zimanê dayikê yek ji mafên herî bingehîn ên mirovan e û ji aliyê Neteweyên Yekbûyî ve hatiye pejirandin û li ser hemû dewletên endamên NY’yê bi awayekî fermî hatiye ferzkirin. Lê belê li Tirkiyeyê ev maf ji bo gelê Kurd, Ereb, Ermenî, Suryanî, Çerkes, Laz tê xesbkirin. Ji xeynî zimanê Tirkî hemû zimanên cuda yên ku li ser vê axê tên axaftin bi awayekî sîstematik tên bişaftin û qedexekirin. Ji ber polîtîkayên asîmîlasyonê li Tirkiyeyê gelek ziman ber bi wendabûnê ve diçin. Li gor Atlasa Zimanên di bin Xetereyê de ya UNESCOyê, li Tirkiyeyê 18 ziman heta niha hatine tunekirin an jî di bin xetereya tunebûnê de ne. Ji van zimanan yek jî Kirmanckiya Kurdî ye.
Bişaftina zimanan, polîtîkayên tunekirina çandî, sûcekî li dijî nirxên mirovahiyê ye. Lê Tirkiye biryarên navneteweyî yên ku zimanan diparêzin bi cih nayîne û binpêkirina van mafan îro hê jî didomîne.
Weke Partiya Gelan a Wekhevî û Demokrasiyê (Partiya DEMê) em bi minasebeta 21ê Sibatê Roja Zimanê Dayikê ya Cîhanî careke din bang li saziya we û hemû saziyên navneteweyî dikin ku hûn berpirsyariyên xwe bînin cî. Divê hûn lijneyekê bişînin Tirkiyeyê û derbarê Tirkiyeyê de li ser binpêkirinên mafên zimanî vepirsînekê bidin destpêkirin. Divê li Tirkiyeyê di serî mafê statuya zimanê Kurdî (Kurmancî-Kirmanckî) û mafê statuya zimanên Erebî, Ermenkî, Suryankî, Çerkesî, Lazî, Romanî, Boşnakî û zimanên din bê dayîn. Divê dewleta Tirkiyeyê şert û mercên mafên bingehîn yên navneteweyî pêk bîne û li gor van peymanan tevbigere. Divê Dewleta Tirkiyeyê şerhên ku danîne 3 xalên (xalên 17, 29 û 30) Peymana Mafên Zarokan a Neteweyên Yekgirtî rake û berpirsyariyên xwe yên vê Peymanê bi cî bîne.
Em weke Partiya DEMê 21ê Sibatê Roja Zimanê Dayikê ya Cîhanî pîroz dikin.
Tulay Hatimogullari – Tuncer Bakirhan
Hevserokên Giştî yên Partiya DEMê"
***
Nûçeyên Eleqedar:
- Li 6 bajaran ji bo ziman çalakî hatin çêkirin
- Li Wanê 24 saziyan ji bo ziman meşiyan
- Ji bo Roja Ziman li ku çi çalakî hene? Va ye lîste
- Çalakiyek li ser Roja Ziman lidar ket
- Kayûmê Wanê nehişt afîşên bi kurdî bêne daliqandin
- 35 bajaran de qeybî 'Roca Ziwanê Dayike' çalakî virazênê
