Diyarname
Teza ku li Hollandayê ji aliyê Drs Yusuf Kaynak ve li ser Cegerxwîn û berhemên wî hatiye amadekirin ji Weşanên Doyê derket.
Yek ji navdartirîn helbestvanên kurd Cegerxwîn e. Heta niha li ser Cegerxwîn û berhemên wî gelek tişt hatine nivîsandin, pirtûk hatine çapkirin. Niha pirtûkek din ku wekî tez ji bo zanîngehê hatibû pêşkêşkirin hat çapkirin. Pirtûka bi navê "Jînenîgariya Cegerxwîn û Berhemên Wî" ku Drs Yusuf Kaynak bi zimanê hollandî amade kiribû û pêşkêşî zanîngehê kiribû, dûre wergerandiye kurdî û niha ji Weşanên Doyê derket.
Yusuf Kaynak kurdek ji Xelikanê ye Û li Hollandayê Zanîngeha Leyden Fakulteya Edebiyê Beşa Zimanê Rojhilat xwendiye. Kaynak teza xwe ya temamkirina zanîngehê jî li ser Cegerxwîn amade kiriye ku niha wekî pirtûk çap bû. Di pirtûkê de digel jînenîgariya Cegerxwîn li ser berhemên wî jî nirxandin hatine kirin. Kaynak diyar dike ku Cegerxwîn nêzî 40 pirtûk nivîsandine. Di tezê de li ser jiyana Cegerxwîn tê sekinîn, paşê berhemên wî yên çapkirî şirove dike. Di şiroveya helbestan de carinan bi temamî helbestê dide û şirove dike, carinan jî parçeyeke jê dide û şirove dike. Di dawiya pirtûkê de jî helbestvan Nazim Hikmet, Cegerxwîn û Goran digel cudahiya jiyan û mercên jiyana wan, wan dide berhev.
Tez berî sala 1991'ê amade kiribû û bi nêrîna wê demê hatiye şirovekirin. Nivîskar diyar dike ku piştî têkçûna Sovyetê, Şerê Kendavê, têkoşîna kurdan a li Bakur û Başûr xwestiye tezê careke din ji nû ve binivîse lê di dawiyê de nexwestiye orjînala tezê xira bike û wekî xwe hiştiye.
Kaynak di teza xwe de diyar dike ku Cegerxwîn digel helbestan bi gelek cureyên din nivîs nivîsandiye û Cegerxwînî wisa tarîf dike: "Bi rastî ew nivîskarekî piralî bû. Ligel helbestvaniyê ew dîrokzan, folklorîst, zimanzan û nivîskarê çîrok û serpêhatiyan bû."
Drs Yusuf Kaynak helbestên Cegerxwîn bi sernavên "Helbestên welatevînî û azadiyê, helbestên li dijî feodalî û azadiyê, helbestên şoreşger û navneteweyî, helbestên fabl û mîtolojîk, helbestên evîniya sembolîk û evîniya rastîn, helbestên felsefîk" dabeş kirine û ew bi vî awayî nirxandine.
Di pirtûkê de qala hin pirtûkên Cegerxwîn ku nehatine weşandin jî dike û di wir de qala ferhenga kurdî, gotinên pêşiyan, hin pirtûkên çîrokan ku yek ji wan jî "Çîroka Kamyona Sor" e dike.
Jînenîgariya Cegerxwîn û Berhemên Wî / Drs Yusuf Kaynak / Weşanên Do / Lêkolîn /199 rûpel
***
Bi şertê nîşandayîna çavkaniyê her kes dikare nûçe, nivîs û fotoyên Diyarnameyê bikar bîne. Bêyî nîşandayîna çavkaniyê bikaranîna nûçe, nivîs û fotoyên Diyarnameyê qedexe ye.