Tê gotin ku li welatekî  gundek  hebûye. Mirovên vî gundî ew qasî qesîs (destgirtî) bûne ku di nav civakê de kesî navê gundê wan bi lêv nedikir. Xelkê digot, Gundê Qesîsan bi vî awayî, gundê Qesîsan bi wî awayî…

Rojekî gundiyekî  Gundê Qesîsan diçe bajêr. Guhê xwe dide ku du heb zilam bi hev re diaxivin. Her du zilam, di nav axaftina xwe de qala gundê wan dikin. Jixwe navê gundê bi rastîn bi lêv nakin. Ew jî  mîna her kesî dibêjin, Gundê Qesîsan.

Ev gotin gelekî li tela wî diçe û bi vê yekê dike biteqe. Gava vedigere gund, piştî şîvê mîna her carê diçe jûra gund ku piraniya gundiyan têne wê derê û li ser rewş û derdên dinyayê diaxivin.  Di wê kêliya ku dora axaftinê dikeve destê gundiyê ji bajêr hatî, demildest mijara gotinên li ser gund bi gundiyên xwe re parve dike.

Dibêje, Gelî gundîno. Li nav xelkê kes navê gundê me nabêje, dibêjin Gundê Qesîsan ha bi vir de, Gundê Qesîsan ha bi wir de… Werin wekî camêran em tiştekî wisa bikin ku careke dî tu kes nikaribe ji me re bibêje , Gundê Qesîsan.

Heta derengê şevê bi hev re nîqaşê dikin. Her yek ramana xwe vedibêje, pêşniyara xwe dike. Dawiya dawî, biryarê didin ku, her kes aniha rabe biçe mala xwe, zû rakeve. Nivê şevê rabin. Her malek, sê çar cure xwarinên xweş çêke û berî rohilatê bibin riya ku di binya gundê wan re derbas dibe,  diçe bajêr.  Ew ê li wê derê, çi peya, çi siwar; hemû mirovên ku di wir re derbas bibin, bi xweşikahî be, bi zorê be, vexwendî ser sifreya xwarinê bikin. Wisa ku kesên ku ew sifre û ew merdî dîtin, li tu cihî nikaribin, bibêjin ev gundî qesîs in.

Tayo jî, yek ji wan gundiyan e lê dibe ku navê wî Silo, an jî Misto jî be. Tayo tê malê. Meseleyê ji na xwe re vedibêje. Jina wî jî dibêje, mêriko heke wisa ye, nexwe rabe em zû rakevin, da ku em zû şiyar bin û bigihin xwarinên xwe bipijînin. 

Jin û mêr serê xwe datînine ser balgiha ku berî deh salan ji pirtikên mirîşkên  mirî yên ji ser ting anîbûn û çêkiribûn. Xulek û saet li pey hev diherikin. Lê mîrata xewê qet nêzîkî çavên wan nabe. Tayo xwe diqulibîne vî alî û wî alî. Jina wî jî dike û nake xew bi çavan nakeve. Ji mêrê xwe dipirse:

- Mêriko çima tu ranekevî, xwe davêjî vî alî û wî alî. Tu nahêlî ez jî rakevim.

Tayo, ji nişkê ve, radibe, di nav lihêfa ku ji kalê wî jê re mabû de, li ser qelavîzka rûdinê, dibêje.

- Hermet, erê me biryar da ku her malbat, sê çar cure xwarinan çêke. Lê tiştek qet nehate bîra tu kesî.

Jinikê got:

- Ew çi ye gidî?

- Nehate bîra tu kesî ku li wê derê, ne bêrmek (kanî) heye, ne çalek û ne jî bîrek. Mirovê ku dê wan xwarinên bidohn, şor û şîrîn bixwin; ew ê bêav çi bikin?

- Vêca, tu dibêjî çi?

- Hermet, ez dibêjim, jixwe her kes dê xwarinê çêke û nayê bîra tu kesî ku cêrek av bîne.  Mirovên xelkê,  dê bêav bixeniqin. Ya baş, ew e ku em xwarinê çênekin. Bila para me jî av be. Em ê bi çar cêran avê ji wan re bikşînin heta êvarî.

Li ser vê pêşniyarê, dilê jinikê jî xweş  dibe û dibêje:

- Bi Xwedayê Alemê tu rast dibêjî. Bêav qet nabe. De êdî raze û rakeve. Şefeqê em rabin, cêrên xwe tije av bikin û bidin rê.

Berî dîkên nimêja sibehê, jin û mêr rabûn. Bi dilekî xweş çar cêr tije av kirin û dane cihê ku li jûra gund hatibû axaftin. Gava gihane wê derê, tarî hîna foteya xwe ji ser xwezayê hilnanîbû. Bi tîrojên rojê yên ku hin bi hin dinya bi wan ronî dibû, êdî çavên wan jî der û dora xwe didîtin. 

Dîtna ku dîtin, di destê her yekî/ê de cêrek av hebû. Pêşî xwediyê pêşniyara şeva bihurî û dûre jî yên dî, gotin:

- Xwedê bela xwe li me xe. Heta em ev bin dê navê me jî ew be. Bêyî ku cêrên xwe birjînin, dane riya vegerê.

Îca ku em bên ser mijara xwe, ku ev zêdeyî not sal in desthilatdarên vê xakê, çi cara ku li wan ditengije, çi cara ku kurd bi awayekî mafdar û bi rik, daxwaza mafên xwe yên  mirovana, neteweyî dikin û zorê didine pergala zalim, desthilatdarên pergalê, ji  bêgavî dibêjin;  bila be. De ka werin em mafê we  bidin we. 

Lê gava ku serê wan dikeve ser balgih, dinya li dor wan dizivîre. Gêj dibin. Di xew de, xewnên tirsnak dibînin. Di xewna xwe de dibînin ku kurd bi zimanê xwe dixwînin, gund û bajarê xwe diparêzin, bi rê ve dibin. Biryara jiyana xwe didin. Azad in, bextewer in, rûgeş û dilxweş in. Aha hingî, ji wê xewna dojehî şiyar dibin û guriyên agir ji devê wan dipekin.  Û dibêjin; na na û  na… 

De êdî were û…  Were û…  ne…