Maruf YILMAZ*
Ez TZPKurdî pîroz dikim. Boykotkirina dibistanên tirkî rastirîn metod e. Divê zarok zimanê dayika xwe hîn bibe. Mafê perwerdeya bi zmanê dayikê, mafek bingehîn ê merovahiyê ye. Zimanê zikmakî yan jî, zimanê malê yê ku zarok pêşîn hîn dibe, jê re dibêjin zimanê dayikê. Li Swêdê di şûna dayikê de zimanê zikmakî tê bikaranîn. Ji aliyê zanyariyê ve bikaranîna zimanê zikmakî rastirîn e. Yanî zimanê ku zarokê/a nedayikbûyî di zikê diya xwe de dengê diya xwe dibihîze. Gava ku em bi kurdî dipeyvin, hingê nasnameya kurdî xurtir û bihêztir dibe. Em bê zimanê dayika xwe, em nikarin jiyaneke bi wate û birûmet bijîn. Zimanê dayikê rih û bedena me ye, divê em bedena xwe biparêzin.
Wekî tê zanîn, sîstema perwerdeya Tirkiyê li ser bingeha yekzimanî, yekneteweyî, yek-kulturî, yekolî û yekdewletî avabûye, ji ber hingê zirarê dide mirovahiyê.
Profesor Maria Borgstrom (1998) dinivîse, dibêje mirov nikare bê nasnameya xwe, jiyaneke bi wate û bi rûmet bijî. Nasnameya mirovî hebûneke bi rûmet e û ew rûmet di zimanê dayikê de ye. Zimanê zikmakî bedena mirovî ye. Ziman, kultur û cografî parçeyên mezin ên bedena mirovin. Teza ku ziman biryara rast-têgihîştinê dide, jê re dibêjin "hîpoteza Sapir-Whorfî". Lêkolînên Sapir - Whorfî li ser zimanê reşîkan e. Ew hizr, kultur û awayên jiyana wan bi zimanê wan ve girê dide. Ziman wekî sîstemekê ye û ew li ser kesî/ê (indîvîdî) ye.
Ziman di ser kesî/ê re ye û li her cihî jê zêdetir rola xwe dilîze. Lê di vî warî de Aristoteles civakê wekî organîzmekê dibîne, li wir ferd (îndîvîd) bi tevahîyê re girêdayî ye. Elementa bingehîn a sîstema zimanî peyv, bêje û ferheng e. Tîp (herf) parçeyên herî biçûk, atomên zimanî ne (Molander, B. 1983,1988).
Mahatma Gandî li hemberî dagirker û mêtingehkariyê, metoda boykotê bikar anî û ji lew re jî mohra xwe li dîrokê xist. Wî, sazî, dezdeh, zimanê îngilîzî û hemû mal û tiştên îngilîzan boykot kir.
Bangladeş ji salên 1947'an heta dawiya 1971'ê ji aliyê Pakistanê ve dihat îdare kirin. Di wê demê de tenê zimanê ûrdûyî wekî zimanê fermî dihat pejirandin. Zimanê bangladeşî hatibû qedexekirin. Xwendekarên bangladeşî yên li ûniversitetê îsyan kirin. 11 xwendekar hatin kuştin, lê wan mohra xwe li dîrokê xist, ji lew re roja zimanê zikmakî li gelekî welatan tê pîrozkirin.
Niha jî TZPKurdî dibistanan boykot dike. Ev biryareke rast e û ez TZPKurdî pîroz dikim
Stockholm
19.09.2010
*Mamosteyê zimanê kurdî li Swêdî