Diyarname
Kovara "Kurt Tarîhî" bi hejmara xwe ya 42'yan li pêşberî xwendevanên xwe ye. Kovar ku bi tirkî dertê lê têde carinan gotarên bi kurdî jî têne weşandin sê mehan carek derdikeve. Di vê hejmara mehên kewçêr-sermawez-berfanbarê de dosyaya Bedirxaniyan hatiye pêşkêşkirin.
JI GELEK ALIYAN VE BEDIRXANÎ
Di dosyayê de 4 nivîs û hevpeyvînek li ser Bedirxaniya hatiye amadekirin û weşandin. Di nav dosyayê de Ahmet Kardam bi navê "Taybetiyên berxwedan û serhildana Mîr Bedirxan, sedemên têkçûnê û encamên wê" nivîsek nivîsiye. Nivîs van gotinan pêşkêş dike, "Tiştê ku Bedirxan beg kiriye efsane û heta îro hatiye ne têkoşîna çekdarî ya ku li hemberî Osmanî daye. Wî, li nav kurdan îtîfaqek berfireh saz kiribû ku heta wê çaxê îtîfaqek wisa çênebûbû. Her wiha bi jîrekiya birêvebirinê li nava xwe ewlehî, aramî û pêşketina aborî çêkiriye ku dîsa heta wê demê li Kurdistanê tiştek wisa nehatibû dîtin. Dîsa bi dîplomasiya li hemberî Osmanî daye û bi hostetiya siyasetê bûye efsane û heta îro hatiye."
DESTPÊKA TÊKÇÛNÊ
Li ser sedema têkçûna Bedirxan jî qala komkujiya wî ya li hemberî Nastûriyan a sala 1943 û 46'an dike û dibêje "Ev komkujiya duyemîn a rezbera 1846'an de li hemberî Nastûriyan hatiye kirin dibe destpêka dawîlêhatina wî. Piştî vê Îngilistan û Fransa bi awayekî fiîlî beşdar dibin û Sadrazam Rauf Paşa datînin xwarê, Mustafa Reşîd Paşa tînîn cihê wî ku yekem îmzeya ku ew diavêje biryara têkbirina Bedirxan Beg e. Ji bo vê planeke saz dike ku plan gelek veşarî ye."
Di nivîsê de piştî serhildanê jî rewşa derketiye holê hatiye pêşkêşkirin.
REWŞA EBDURREZAQ
Celîlê Celîl nivîsa xwe ya bi kurdî bi sernavê "Navekî Pîroz yê Pîvana Welatparêziyê Ebrurrezaq Bedirxan" nivîsandiye. Celîl portreya Ebdurrezaq Bedirxan pêşkêş kiriye û armanca wî ya di dema têkoşînê de nivîsandiye. Ebdurrezaq Bedirxanê ku di dema Şerê Cîhanê yê Yekemîn de bi 500 siwarên xwe Ermenî û Asûriyan rizgar dike digihîne hêsên rus, lê paşê? Paşêya wê em ji nivîsê bixwînin: "Pey rêvolyûsya bolşêvîka, ketina hukumdarya qeyser, belabûna leşkerên Rûsa li sala 1918an Ebdûrrezaq vedigere Mûsilê û dikeve destê leşkerên Tirkan. Cih da wî radikin
sêdarê, dikujin."
MÎQDAD Û KAMÛRAN BEDIRXAN
Bahoz Şavata jî bi sernavê "Mîkdat Mîdhat Bedirxan û Rojnameya Kurdistanê" nivîsa xwe amare kiriye. Lêkolîner Rohat Alakom ku portreyên balkêş derdixe bi nivîsa "Xwişka Jidil a Halide Edîb Mehmûre Bedirxan (1877-1939)" ked daye dosyayê. Mehmûre Bedirxan keça Alî Şamîl Paşa û jina wî Bedrîfem e. Paşê Bedrîfem ji Alî Şamîl Paşa vediqete û ligel Serkatibê Mabeynê Mehmed Edîb Beg re dizewice û Halide Edîb Adivan ji bo wan tê dinê. Bi gotineke din Mehmûre Bedinxan û Halide Edîb Adivar ji aliyê dê ve xwişkên hev in. Di nivîsê de bi awayekî berfireh qala têkiliya herduyan tê kirin.
Di dosyayê de hevpeyvînek jî cih digire. Bahoz Şavata ligel Seîd Verok li ser pirtûka "Du birayên Bedirxanî: Celadet û Kamûran Bedirxan" hevpeyvîn kiriye.
Mehmet Emîn Purçak jî "Li ser albuma Bedirxaniyan" nivîsa xwe nivîsandiye.
MEREŞAL NADIR NADIROV
Ji bili nivîsên di dosyayê de sê nivîsên din û nivîsek jî li ser danasîna pirtûkek hatiye pêşkêş kirin. Ji van nivîsan, Prof. Dr. Ahmet Oz bi sernavê "Mereşalê Zanista Petroz û Gazê Nadîr Nadîrov" portreya Nadirov pêşkêş kiriye. Ji nivîsên din yek jê li ser termên erdnîgarî û siyasî yên Kurdistanê (Nasruddewle Mardux nivîsandiye) yek jî li ser cihûyên Kurdistanê ye.
Kovara Kurt Tarîhî ku heta niha tenê bi awayê çapkirî dihat belavkirin niha êdî ligel awayê kaxiz çapkirî bi şiklê e-kovar jî tê belavkirin. Yên bixwazin dikarin wekî e-kovar jî bikirin û bixwînin.
Ji bo têkilî:
Tel: 0 541 391 81 49
www.kurttarihidergisi.com/e-dergi