Diyarname
Weşanxaneyê Roşna ke cay cê Amed de wo enka hîrê kitabê newey vetî.
Yînan ra jo bi nameyê "Deyîran û Manîyanê Gêlî ra" wa ke xebata Şahab Laçînî ya. Şahabî Egil de fekê 33 kesan ra kategorîyanê sey Deyîrê Şînî, Deyîrê Eskerî, Deyîrê Gedeyan, Deyîrê Veyveyî, Deyîrê Yarîyan, Deyîrê Zerrî û Deyîrê Bînî de tam 107 deyîrî arêdayê.
Kitabê diyin hîkaye yê, bi nameyê "Hîrê Nameyî" kitabê Huseyîn Karkaşî yo. Huseyîn Karakaş 1996 ra nat yanî bî 24 serrî ke zindan de yo, cezaya muebedî werda. Labelê peyê beran de zî zaf xeyret keno, tim nusneno. Pa enê kitabî wa, benê panc kitabê hîkayeyan yê Huseynî ke weşanîyenê. Eno kitab de bi nameyê “Nameyo Xas, Nameyo Nas, Nameyo Şaş, Bêveng, Dêvzano Sûr, Verê Lojine de, Binê Xêlîye de” hewt hîkayeyî estê. Hîkayeyanê Huseynî de teswîrê edebî yê zaf rindekî estê ke eşkenê uslûb û hawayê vatişî yê edebîyatê ma rê bibê nimûne. Mesela, eno paragraf:
“Cînîya Rizayê Wusênê Îvîşî Fade qet waxt nêkerdêne waxtî ser. Biya veyveke nêbiya sey vamêran her usar linga xo tim giran a! Di serran ra reyê vêreyê xo reseno verê fekî. Verî têpeyde di keynekî ci rê biyay. Dima lajek. Reyna lajek. Ey ra pey keyneke. Tepîya lajek û reyna keyneke. Domanî sey morekanê rengînan çarçê zere û teberê banî biyay.”
Kitabê hîrêyin jî bi nameyê "Ez Kirdon rê Vona" kitabê şiîran yê Xal Sebrî yo. Eno Xal Sebrî sey tutê keyeyêkê feqîrî 1925 de dewa Palî Necaran de ameyo dinya, gulanê 2008î de eynî dewe de şiyo rehmet. Pîyê ey Huseynê Elî, dewa Palî Qadyan ra bar kerdo ameyo Necaran. Xal Sebrî Pancês serre biyo, şiyo medresa de wendo. 1950 de şiyo eskerî, mektebê Ali Gel de alfabeya tirkî musayo. Emrê xwu yê 83 serran de heta qirike sefalet de ciwîyayo; zaf tengî dîya, raştê tehqîr û tehdaya tebeqeyê nezanî ameyo, tenya mendo. 1967 de biyo hevalê Şêx Meydînê birayê Şêx Saîd efendî, hîrê serrî ey het mendo û ci ra zaf feyz girewto. Şêx Meydînî nameyê Xal Sebrî kerdo Abdul Alî. Xal Sebrî bi xwu defterê xwu de wina nuşto: “Min xwi yew kird mezlum qebûl kerd. Awe ki vaco ez kird an, ez dey rê beno kole. Ez 1967 ra heta 1969 kewtan terîqê rayerê kirdan. Heta 1990 min teqîb kerd.”
Xal Sebrî 1968 ra dest pê kerdo, bi kirdkî, kurmancî û tirkî şiîrî vatê. Dima enê şiîrê xwu pêro yew defter de bi alfabeya tirkî nuştê. Kitabê Xal Sebrî de 62 tene kirdkî, 10 kurmancî, 1 zî tirkî pêro piya 73 şiîrî estê.
Yew şar nifûsê xwu çiqas beno wa bibo, eger edebîyatê ci nuşte nêbo, yanî ziwan û eserê ci kitaban de qeydkerde nêbê, o şar milet nêhesibîyeno. Esasê xwu de şar bi edebîyatê xwu yê nuştekî beno milet, beno wayirê nasnameyî. Eno semed ra, ma her kes herinda xwu de, qasê yew çilke bo zî, gereka dara edebîyatê xwu şên bikin.
- Deyîran û Manîyanê Gêlî ra / Şahab Laçîn/ Weşanxaneyê Roşna / 2019 / 208 rîpelî
- Hîrê Nameyî /Huseyîn Karakaş / Weşanxaneyê Roşna /2019 / 100 rîpelî
- Ez Kirdon rê Vona / Xal Sebrî/ Weşanxaneyê Roşna / 2019 / 120 rîpelî