Rizoyê XERZÎ
Di vê dema ku ez nivîsa xwe dinvîsim de hemû raya giştî ya navneteweyî li hêviya aşkerekirina biryara serokê Amerîkayê Barack Obama, ya der barê plana şerê DAIŞ’ê bû. Ji bo kesên ku rewşa bûyerên li Rojhilata Navîn diqewimin û kiryarên DAIŞ’ê ên serê 2 salane li Sûriyeyê dike, dişopîne, zêde hewce nake li hêviya vê planê bimîne, ji ber kêm zêde ew helwesta Amerîkayê û welatên ku dê bi wan re koalisyonê bike, li hemberî DAIŞ’ê dizane.
Welatên Rojava, Tirkiye, Qatar û Siûdiyê ku tê payîn cihê xwe di vê koalisyona Amerîkayê ya li dijî DAIŞ’ê de bigirin, kêm zêde her welatek ji van welatan rola xwe di afirandin û mezinkirina vê rêxistinê de heye. Welatên Rojava bi çavgirtina li kiryarên DAIŞ’ê, tevlêbûna radîkal û selefiyên ji welatên wan bo vê rêxistinê rolek mezin lîstine. Her wiha li gorî gelek belge û daneyên ku derketin holê Siûdiye û Qatarê bi alîkariya pereyan û Tirkiye bi alîkariya lojistîk û derbaskirina elemanan bo Sûriyeyê roleke mezin di afirandina vî dêwê bê hawe de kirine.
Amerîkayê û gelek ji wan welatên me navên wan destnîşan kir bi armanca guhertina rejîma Beşar Esed çavên xwe li hemû kiryarên hovane ên vê rêxistina çeteyan digirt. Lewre jî dema behsa koalisyoneke ku dê li dijî çeteyên DAIŞ’ê şer bike tê kirin, divê mirov rastiya welatên di vê koalisyonê cih digirin û helwesta wan a ji DAIŞ’ê nas bike.
Li gorî daxuyaniyên rayedarên Amerîkayê ku di çapemeniyê de hatin belavkirin de wiha xuya dike ku ev welat dê helwesta û têkliya xwe ya bi vê rêxistinê re di ber çavan re derbas bikin û li ser bingeheke din êdî nêzîkatiya xwe bikin. Bêguman sedema guhertina helwesta van welatan jî ji DAIŞ’ê ne kiryarên hovane yê vê rêxistinê ne lê her welatek sedemên wan ên cuda hene.
Wekî mînak welatên Rojava dema ku hin çekdarên hemwelatiyên Ewropayê di nava DAIŞ’ê de perwerde dîtin û li Sûriyeyê beşdarî şer bûn vegeriyan Ewropayê, wê demê zengilê talukeyê yê van welatan lêda. Wê gavê ji nû ve welatên Ewropayê li dijî çûn û hatina van radîkalên tundîparêz ketin nava tevgerê. Bi metirsiya ku ew kesên ji welatên wan diçin tevli DAIŞ’ê dibin û paşê vedigerin welatê wan dê sibê li welatê wan jî hin kiryarên tundiyê bikin, meriyê dest pê kir.
Her wiha helwesta Amerîkayê jî tê zanîn çawa hate guhertin. Piştî DAIŞ’ê bihêz bû, hevsarê xwe qetand û êdî ji derveyî xeta ku Amerîkayê dixwest derket û bû gef ji bo bercewendiyên Amerîkayê pêwistî bi destwerdanê an jî hevsar kişandinê hate dîtin. Welatên din jî ango Qatar, Tirkiye û Siûdiyê, her çendî ne bi dilê wan be jî divê ji bo razîkirina Amerîkayê tevli vê koalisyonê bibin. Li gorî baweriya min tenê hevgirtina hêzên li herêmê ên ku li qadê şerê giran bi van çeteyan re dikin dikare dawiyê li van çeteyan bîne.
Azadiya Welat