• Nûçe
  • Nûçeyên Çandî
  • Serbest
  • Hevpeyvîn
  • Berhem
  • Çapemenî
  • Spor
  • Dinya
  • Ên Din
    • Aborî
    • Portreya Mehê
    • Nivîsênkarên Mêvan
    • Foto-Nûçe
    • Xêz
    • Tenduristî
    • Klîba Hefteyê
    • NÎQAÞ
    • Ji Çapemeniya Dinyayê
    • E-pirtuk
    • Covit-19
    • 2019: Hilbijartina Herêmî
    • 2018-06-24: Hilbijartina Giþtî û Serokomarî
    • 2014: Hilbijartina Herêmî
    • 2015-sermawez-pusper: Dîsa Hilbijartina Giþtî
    • 2011, Hilbijartin
    • 2010, REFERANDÛM
    • 2009, Hilbijartina Herêmî
    • EURO 2016
    • EURO 2020
    • Kûpaya Cîhanê 2010
    • Kûpaya Cîhanê 2014
    • Kûpaya Cîhanê 2018
    • Kûpaya Cîhanê 2022
  • Rûpela Pêþî
  • Çapemenî

Kovara Kurt Tarîhî îdîayeke gelek mezin avêt holê

Dîrok : 15 02 2014 | Beþ :

Çapemenî

Diyarname

Kovara Kurt Tarihi du mehan carekê bi tirkî li Tirkiyeyê derdikeve. Kovara ku weþana xwe li ser dîroka kurdan dike hejmara xwe ya 11'an a meha reþemî-adarê derxist. Kovara ku her meh bi dosya û nivîsên xwe yên balkêþ balê dikiþîne di vê hejmara xwe de îdîayeke mezin avêtiye holê.

Ev îdîa di nivîsa di dosyayê de cih digire. Di dosyaya ku bi navê "Li ser þopa kurdiya qedîm" hatiye avakirin de Ergin Opengin bi sernavê "Tevatur ve temelluk kiskacinda Kurt kultur tarihçiligi (Di tengasiya vegotin û li serxwe hesibandinê de dîroknasiya çanda kurdî) nivîseke gelek balkêþ nivîsandiye. 

Îdîaya herî mezin a Opengin ew e ku yekemîn mînaka nivîsa bi kurdî di sedsala 15'an de hatiye nivîsandin û li ser vê re mijarê digire dest. Opengin balê dikiþîne ser "Antolojiya Helbestan a Selîm Temo" ku têde dibêje "Pirtûka Zerdeþt 'Zend-Avesta' yekemîn teksta nivîskî a bi kurdî ye" û dîsa balê dikiþîne ser çar berhemên ku Prof. Dr. Kadri Yildirim nivîsandine ku di wir de jî dibêje "Metnên Avesta bi kurdî ne". Opengin van qebûl nake û li ser wan disekine. Jixwe ji bo navê "Zend-Avesta"yê jî dibêje ku navê pirtûkê ne "Zend-Avesta", tenê "Avesta" ye û peyva 'zend' wekî "îzahetkirin, ronîkirin" e ku heta niha bi þaþî wekî navê Avesta hatiye bikaranîn. 

Nivîskar û werger Opengin dibêje ku alfabeya Medan tunebû, "Nivîsa mîxî ya Medan" jî tune bû.

Opengin li ser qebûlkirina wekî nivîsa yekemîn a bi kurdî jî wisa dibêje: "Di sedsala 15'an de destnivîsek a ji çarîneke bi kurdî ku David N. MacKanzie di sala 1959'an de gotareke li ser nivîsî, em dikarin wekî yekemîn nivîsa bi kurdî bihesibînin." Ew dibêje, ev çarîn bi tîpên Ermenkî hatiye nivîsin û ev destnivîs li Erîwanê, di Koleksiyona Matanadaran bi nimreya "No 7117, folio 144b" qeydkiriye.

Di dawiya nivîsa xwe de Engin Opengin dibêje ku wekî D.N.MacKenzie û Philip Kreyenbroek jî hemfikir in, em nivîsa kurdî bi sedsala 16'an ku ekola klasîkên kurdî têde derketine holê bidin destpêkirin dê tiþtek nêzî aqilane be.

Di nav nivîsa ku Opengin gelek mînakan dide de, ger ev mînak û îdîayên wî rast derên, wê çaxê dîroka nivîsa kurdî diguhere û gelek pirtûkên ku li ser vê hatine danîn dê herin ser sergoyê. Nivîs ji niha de bûye sedema nîqaþê.

Di heman dosyayê de Shahab Vali jî li ser "Wêjeya nivîskî ya Yarsan û Kurdê Yêzîdî" nivîsiye. Ew jî li ser pergala baweriya û tekstên olî yên wan disekine.

Behrooz Chamarana jî bi nivîsa "Ji aliyê ziman û wêjeyê ve Goranî" di heman dosyayê de cih girtiye. 

Her wiha Hamit Bozarslan li ser "Di dîroka Kurdistanê de serdema 1979-1991'ê", lêkolîner Rohat Alakom jî li ser Auguste Jaba ku di nav dîroka kurdan de gelek navê wî derbas dibe nivîsa xwe amade kiriye.

Ji bilî van jî çend nivîsên din ên li ser dîroka Kurdistanê di vê hejmara kovarê de cih girtine.

Ji bo agahiyên berfireh û têkiliyê:

e-mail: kurttarihi@yahoo.com

Tel: 0532 173 25 09

 

 

*** 

Bi þertê nîþandayîna çavkaniyê her kes dikare nûçe, nivîs û fotoyên Diyarnameyê bikar bîne. Bêyî nîþandayîna çavkaniyê bikaranîna nûçe, nivîs û fotoyên Diyarnameyê qedexe ye.   


Hûn dikarin li van jî binêrin

Projeyên xwendekarên Zanîngeha Rojeva di pêþangeha teknolojiyê de

Projeyên xwendekarên Zanîngeha Rojeva...

29 01 2023

 Li Qamiþlo pêþangeha teknolojiyê li dar dikeve

Li Qamiþlo pêþangeha teknolojiyê li...

25 01 2023

Dilopa 29'an hat

Dilopa 29'an hat

25 01 2023

Rojnameger Aygul: Ez ditirsim min bikujin

Rojnameger Aygul: Ez ditirsim min...

22 01 2023

Ev jî hene

LEWergerek nû hat

LEWergerek nû hat

01 01 2023

'Xwebûn'a nû bi PDF'ê bixwînin

'Xwebûn'a nû bi PDF'ê bixwînin

20 04 2020

Le Figaro: Li Tirkiyeyê her kes ji girtinê ditirse

Le Figaro: Li Tirkiyeyê her kes ji girtinê ditirse

01 10 2011

‘Peyam’a sêyemîn derket

‘Peyam’a sêyemîn derket

19 02 2013

Kedkarê çapemeniya kurd Gumuþtaþ wefat kir

Kedkarê çapemeniya kurd Gumuþtaþ wefat kir

24 07 2010

Nivîsên Nû

Çorê ARDA

Romana nûjen an jî kevneþopîn?

Çorê ARDA

Çorê ARDA

Anatomiya Fermana Dîtiran

Çorê ARDA

Cemîl Andok

Kovarê kirmanckî

Cemîl Andok

Çorê ARDA

KORERÊYA VEBÊJ

Çorê ARDA

Omer Dilsoz

Gelo ev “bêqewlê” li kî derê ye?

Omer Dilsoz

Salname

HERE JOR

Diyarname

  • Derbarê Diyarnameyê de
  • Yên piþtgirî didin Diyarnameyê
  • Agahiyên ji bo nûçeyan
  • Bikaranîna Diyarnameyê
  • Têkilî-Contact-Ýletiþim

Nivîskar

  • Cemil Oguz
  • Helîm YÛSIV
  • Cemîl Andok
  • Çorê ARDA
  • Þêxo Fîlîk
  • Cîhan ROJ
  • Zekî OZMEN
  • Hekîm Sefkan / Tava Heyvê
  • yeqîn h.
  • Kazim Polat
  • Welat Dilken
  • Rifat Arya/ Mesîla Dil
  • Mîrza Ronî
  • Bedran DERE
  • Omer Dilsoz
  • Krîstîn Ozbey
  • Dilþêr Bêwar
  • Arjen Arî / Agirdank

Beþ

    • Nûçe
    • Nûçeyên Çandî
    • Serbest
    • Hevpeyvîn
    • Berhem
    • Çapemenî
    • Spor
    • Dinya
    • Aborî
    • Foto-Nûçe
    • Xêz
    • Nivîsênkarên Mêvan

 

    • Xêz
    • Tenduristî
    • Klîba Hefteyê
    • NÎQAÞ
    • Ji Çapemeniya Dinyayê
    • E-pirtuk
    • Covit-19
    • 2019: Hilbijartina Herêmî
    • 2014: Hilbijartina Herêmî
    • 2015-sermawez-pusper: Dîsa Hilbijartina Giþtî
    • 2011, Hilbijartin
    • 2018-06-24: Hilbijartina Giþtî û Serokomarî
  • Facebook
  • Twitter
  • RSS

Copyright © 2005-2023 Diyarname