logo
ad
  • Nûçe
  • Nûçeyên Çandî
  • Serbest
  • Hevpeyvîn
  • Berhem
  • Çapemenî
  • Spor
  • Dinya
  • Aborî
  • Ên Din
    • Portreya Mehê
    • Nivîsênkarên Mêvan
    • Foto-Nûçe
    • Xêz
    • Tenduristî
    • Klîba Hefteyê
    • NÎQAŞ
    • Ji Çapemeniya Dinyayê
    • E-pirtuk
    • Covit-19
    • 2023 Hilbijartin
    • 2019: Hilbijartina Herêmî
    • 2018-06-24: Hilbijartina Giştî û Serokomarî
    • 2014: Hilbijartina Herêmî
    • 2015-sermawez-pusper: Dîsa Hilbijartina Giştî
    • 2011, Hilbijartin
    • 2010, REFERANDÛM
    • 2009, Hilbijartina Herêmî
    • EURO 2016
    • EURO 2020
    • Kûpaya Cîhanê 2010
    • Kûpaya Cîhanê 2014
    • Kûpaya Cîhanê 2018
    • Kûpaya Cîhanê 2022
3 ROJ
  1. Rojnameger Seyît Evran mir
  2. Çîroka têkoşîna jinek '1976', û 'Duet' û 'Acid'
  3. Zarokan perwerdehiya xwe ya bi kurdî temam kirin
  4. Dadgeha Iraqê encumenên parêzgeha Herêma Kurdistanê betal kirin
  5. Komxebata Ziman a Şengalê: Hewldana fermînikirina kurdî û vekirina dibistanên kurdî
news-details

Efsûniya peyvê

  • Dîrok: 28/06/2013
  • Beş: Serbest

Welat Dilken

Kurd, hê nû nû bi riya nivîskar-helbestkaran li qada wêjeyê û hunerê dengê kurdî dibihîsin, bi nivîskar û helbestkarên kurdî  re rû bi rû dimînin. Ku wateya dengê peyvên ku dibihîzin nizanibin jî, hewl didin ku xwe bigihînin wateya peyvê. 

Ne pir, lê êdî di her bernameya wêjeyî û hunerî de, ji her bajar û navçeyê 10-15 guhdarên kurdî di nav sedan guhdarên tirkî, yan tirkîaxêv de li quncekekî cih ji xwe re digrin. Ne pir in, tu wan dibînî û nas dikî, ji qelebelixiya yên din pirtir, tu dibînî ku çavên wan diçirûsin, rûyê wan geş e. 

Wekî gundiyên Romayî ku hatibin arenaya cengewaran, ku temaşeya dilêriya Spartakusê xwe bikin, ew jî hatine-têne temaşeya nivîskarê/a kurdî ku di çavên wan de wekî Spartakus in. Lê yê li ser dikê ji Spartakusî bêhtir, ez dibêjim qey dişibe Donkîşotî. 

Di çavên wan de pirtir pirs hene, lê ji cerebeyan diyar e, ku wê tu pirsan jî nepirsin.Hê ji pirsan re ne amade ne. Bi kelecan in, ji ser sehneyê jî xuya dibe, tiliyên wan ricfok in. Û jê, her yekî/ê wekî destegulekê hembêzek germahî û dilsozî ji nivîskarê zimanê xwe re anîne-tinîn.   

Serbilind in.Wan Xanî, Cizîrî, Mestûre, Osmanê Sebrî û Arjeno bihîstine. Ji wan hinan îlam ew xwendine jî. Dizanin, ê li ser dikê ne bêkok e. Di çavan de mirov dibine, ku dibêjin: ha Spartakusê min, me rûreş dernexî. Dengê kurdî, binyada wêjeya kurdî, lîrika helbesta kurdî bixî guhên ên ker. Bila mestiya dengê te ruhê me mist bide, belkî yên li xwe biyanî jî bêjin: Ma ew jî hebû! Da em di nav wê qelebelixiya li xwe biyanî mayî de bi serbilindî begerin. 

Hem ji ber daxwaza wan a jidil, pak, bi rûmet û pîroz, ê li ser dikê ji wan pirtir bi kelecanê dikeve. Ew jî serbilind e, kêfxweş e, ku êdî li her hola ku tevna wêjeyê û hûnerê lê tê saz kirin, 10-15 guhdarên çavçirûskî jî peyda dibin. Di nav girseya ji sedan kesan, ew hejmar ne kêm e, bi qîmet e û bi xwedî xatirekî mezin e. 

Loma karê yê li ser sahneyê zor e. Ew 10-15 kes tî ne, pir tî ne… ew dixwazin ji ava ku hêj di binê axê de, di binê zinaran de ji xwe re qelîştokekê digere, da ku derê ser rûyê dinyayê, têr vexwin û tîbûna xwe pê bişkînin. Lew, di çavên wan de pirs û daxwazeke bêdeng xwe diavêje çavên ê li ser sahneyê “tîbûna me bişkîne!”. Lê, ma yê li ser dikêjî ne tî ye?!...

Û Donkîşot bi kelecan, bi daxwazeke tî û bi dilekî mestî dipeyve; ez çi bêjim, bi kîjan peyvê xwe nêzî fêhmkirina we bikim. Ez çawa bikim ku karibim xwe bi we bidim fêhmkirin. Gelo kîjan peyv wê di navbera min û we de bibe deng û zimanê ji hev fêhmkirinê; “Ez ê bêjim helbest, lê dengê min wê wekî peyva şiîrê mû li canê we neke tîr. Ez ê bêjim rist, wê we wekî dize’yê bi kelecanê nexe. Ez ê bêjim çîrok lê hûnê nebêjin, ma ew ne ‘oyku’ya ku em pê re mest dibin”. 

Erê, dizanim ku peyv efsûn e. Hûn hatine ku bi peyvê, bi ristê, bi lîrîka helbestê xwe berdin nav zeryaya efsûnî û bi cizbê bikevin.

Lê, bêrêzî dihesibînim, ku wekî kurdekî ji kurdekî/ê din re bi zimanekî biyanî biaxivim. Ku wê yekê bikim, ew yek dê ji kesayetî, nasname û zimanê me herduyan re bibe bêrêzî. Loma, divê hûn bes guh bidin Donkîşotiya min. Eger bû, ku me karî bi peyvekê jî hev fêhm bikin, ku bi peyvekê jî em nêzî dilê hev bûn, ew peyv dê efsûna rihê me be.

Ma peyva efsûnî bi kîjan zîmanî ye. Lîrika helbestî ya kîjan zimanî guhdarê/a xwe bi cizbê dixe-naxe?  

Xem nake, çepik û dilxweşiya 10-15’ên  jidil, ji ya sedan kesên nefêmker germtir û bi kelecantir e. Peyv e, rist e, çîrok e, helbest e mestî û efsûniya ziman û hunera min. Nêz e, ku em bi hev re bi van peyvên efsûnî bi cizbê kevin…

Ji helbestkarekî ciwan ji başûr

 “keşîşek li mizgeft dûa dike bo kuştinî eşq”

 

***


Nivîsa Welat Dilken a ku berê di Diyarnameyê de hatiye weşandin:

- Bersiva pirsekê: Tenêtiya helbestî 


Parve Bike

Youtube Me

Peyama Lahûr Şêx Cengî li ser Kerkûkê

news

Nizamettin Arîç

news

Em Hatin

news

Aytenxan: "Şevbuhêrk û Şîrînahî"

news

Omer Dilsoz: Bo demê

news

Qeza...

news

Mîrza Ronî: Şevger Çolo û Provakasyonên wî!

news

Helîm Yûsiv: Piştî 34 salan Mihemed Şêxo

news

Êrîşa li lîstikvanên Amed Sporê... 05.03.2023...

news

Di dema erdhejê de ger hûn erebeyê diajon...

news

Di dema erdhejê de ger hûn li derve bin...

news

Di dema erdhejê de ger hûn li hundir bin...

news

'Bêrîvanê' / Mihemedê Nenyasî

news

Zara Mihemedi hat berdan

news

Goristana Semsûrê dilan dişewitîne…

news

06.02.2023, navenda Semsûrê...

news

Gername: Welatê Baskê

news

Hemal

news

Gername: Geştiyariyeke Behdînan

news

PEŞKÊN ŞEVÊ I

news
Serbest - Nivîsên Dawî
news
  • 14 09 2023

Tabloyên ku wênesazên jin ên kurd çêkirine

news
  • 03 09 2023

BRICS dê cuda be

news
  • 28 08 2023

Rizgan mîna Raskolnîkov li xelasiya xwe digere

news
  • 22 08 2023

Qirikek zêrîn ji deşta Germiyanê: Şukir Xeyat

news
  • 21 08 2023

Nivîsên nîveka pêşî ya vê mehê...

news
  • 19 08 2023

Dahûrtina pirtûka çîrokan “Mêşo”

Nivîsên Nû
news

Ji bo Azîz Yagan û kesên wisa difikirin

  • Cemil Oguz
news

Nûdem Durak û Emma Kok

  • Mîrza Ronî
news

Rojbûyîn û 12’yê Rezberê

  • Aytenxan
news

Ji pirsa Murat Bayram bersiveke rast dernakeve

  • Cemil Oguz
news

Kevoka li asîmana Cizîrê

  • Mîrza Ronî
news

Cêwiyê êşê Zubêr Salih

  • Helîm YÛSIV
news

Hebûn, Kakil, Heyîn, Sartre

  • Çorê ARDA
news

Rewşenbîrên ereb û kurd

  • Helîm YÛSIV
news

Gundên Bê Zuriyet

  • Kazim Polat
news

Navê Aqil Gelo ye!

  • Dilşêr Bêwar
news

Du Stran û Varyantek

  • Veysel Vesek
news

Li nav otobusê wêneyê jinika tazî

  • Dilşêr Bêwar
news

RENGÊ ŞÎRÎN Û TARÎ

  • Aytenxan
news

Qezencên ji nivîskariya bi kurdî

  • Helîm YÛSIV
news

Di 'Şapat'ê de paradoksa bindestiyê

  • Çorê ARDA
Ev jî hene
ad

Ji HRRK'ê festîvala 'Em hemû Efrînî ne'

ad

Akademiya Feqiyê Teyran

ad

Pirtûkek bi kurdî 10 çap kir û 15 hezar heb firot

ad

14 girtiyên ku li girtîgeha Rihayê birîndar bûn rakirin nexweşxaneyê

ad

Peyamên ji bo wefata Şerafettin Elçi

ad

Mîhrîcana Mûnzûrê bi dîmenên rengîn dest pê kir

Kategorî
  • Nûçe
  • Nûçeyên Çandî
  • Serbest
  • Hevpeyvîn
  • Berhem
  • Çapemenî
  • Spor
  • Dinya
  • Aborî
  • Foto-Nûçe
  • Xêz
  • Portreya Mehê
  • Tenduristî
  • Klîba Hefteyê
3 Roj
news

Rojnameger Seyît Evran mir

  • 25 09 2023
news

Zarokan perwerdehiya xwe ya bi kurdî temam kirin

  • 24 09 2023
news

Çîroka têkoşîna jinek '1976', û 'Duet' û 'Acid'

  • 25 09 2023
news

Dadgeha Iraqê encumenên parêzgeha Herêma Kurdistanê betal kirin

  • 24 09 2023

Diyarname

  • Derbarê Diyarnameyê de
  • Têkilî / Contact / İletişim

Nivîskar

  • Aynur Aras
  • Aytenxan
  • Bedran DERE
  • Cemil Oguz
  • Cemîl Andok
  • Çorê ARDA
  • Dilşêr Bêwar
  • Helîm YÛSIV
  • Kazim Polat
  • Mîrza Ronî
  • Omer Dilsoz
  • Veysel Vesek
  • Welat Dilken
  • Zekî OZMEN

Beş

    • Nûçe
    • Nûçeyên Çandî
    • Serbest
    • Hevpeyvîn
    • Berhem
    • Çapemenî
    • Spor
    • Dinya
    • Aborî
    • Foto-Nûçe
    • Xêz
    • Nivîsênkarên Mêvan
    • Xêz
    • Tenduristî
    • Klîba Hefteyê
    • NÎQAŞ
    • Ji Çapemeniya Dinyayê
    • E-pirtuk
    • Covit-19
    • 2023 Hilbijartin
    • 2019: Hilbijartina Herêmî
    • 2014: Hilbijartina Herêmî
    • 2015-sermawez-pusper: Dîsa Hilbijartina Giştî
    • 2011, Hilbijartin

Copyright © 2005-2023 Diyarname