Nivîsa Samî Tan a ku hat sansurkirin em diweþînin
Nivîskar û zimanzan Sami Tan ji zû de ye qunciknivîskarê Azadiya Welat e. Nivîsa wî ya dawî ji aliyê Azadiya Welat ve nehat weþandin. Ji ber vê yekê Tan jî dest ji qunciknivîskariya Azadiya Welat berda.
Em nivîsa Samî Tan diweþînin û ji vir bang dikin û dibêjin: Deriyê Diyarnameyê her ji bo te vekiriye, tu kengê bixwazî kerem bike.
Vaye nivîsa Tan:
Gelo dê deriyê qada siyasî vebe?
Samî TAN
Ligel ku notên hevdîtinên ên parlamenterên BDP’ê û birêz Ocalan bi awayekî aþkera bûn jî, hê jî em der barê bernameya çareseriyê de tiþtekî nizanin. Piþtî ku nameya birêz Ocalan aþkera bibe, hingî em ê bernameya aliyê kurd hîn bibin, lê belê di tûrikê AKP’ê de çi heye, hê jî ne diyar e. Hikûmeta AKP’ê der barê bernameya xwe ya çareseriyê de tiþtekî nabêje. Hê jî Serokwezîr Erdogan dev ji gotinên “yek al, yek dewlet û yek milet” bernedaye. Di vê rewþê de mirov nizane ka her du aliyan li ser çi li hev kiriye.
Ev nêzî 3-4 salan e ku kurdan daxwazên xwe aþkera kirine. Daxwaza sereke ya kurdan ku dewlet naxwaze xwe bide ber, mijara statûyê ye. Li gorî baweriya min hevdîtinên li Osloyê ji vê yekê xitimîn. Tevgera kurd wê statûyê wekî xweseriya demokratîk bi nav dike. Lê belê der barê naveroka vê de bi rastî jî zelaliyek li holê nîn e. Wate, gelo xweseriya demokratîk xweseriyeke wekî ya li Bask û Katalonyayê ye, an jî pergaleke cuda ye? Dema ku mirov bi baldarî bala xwe dide belge û nirxandinên tevgera kurd, mirov dikare gelek encaman ji wan nirxandinan derxe. Bi taybetî çend salên dawîn navê wê wekî "Kurdistana xweser û demokratîk" hate diyarkirin. Li gorî wê divê herêmek bi navê Kurdistan hebe û sînorên wê diyar bin, li ser vê erdnîgariyê pergalek were avakirin. Ev xweseriya çandî û siyasî ye.
Ligel vê yekê hin caran tiþtên din hatine gotin. Berpirsên tevgera kurd da zanîn ku ew bi tenê ji bo Kurdistanê xweseriyê naxwazin, ew ji bo hemû Tirkiyeyê xweseriyê dixwazin. Li gorî baweriya wan bi vî awayî dê her kes û kom karibe bi deng û rengê xwe beþdarî karên rêveberiyê bibe û çarenûsa xwe bi destê xwe diyar bike. Ji van gotinan jî bêhna xweseriyeke îdarî tê.
Di destpêkê de berpirsên tevgera kurd wisa bawer dikir ku ew dikarin bi awayekî fîîlî pergala xwe ya demokratîk ava bikin û vê yekê li ser rayedarên dewletê ferz bikin. Rêberê Gelê Kurd ev rewþ bi wiha formûlê dikir; “Dê ji bo civaka kurd du hiqûq hebin, yek a xweseriya demokratîk, a din jî hiqûqa dewletê (heke Tirkiye bibe endama Yekîtiya Ewropayê hîngî dê sê hiqûq hebin), dewlet çendî hiqûqa navnexweyî ya gelê kurd meþrû û rewa bibîne, gelê kurd jî ewende dê hiqûqa dewletê li ser xwe qebûl bike.
Lê rayedarên dewletê bi girtina deh hezar kesî nîþan da ku ew ê bi tu awayî destûra tiþtekî wiha nedin, wan ev rewþ wekî “di nav dewletê de dewlet (dewleta paralel)” bi nav kir. Li gorî hin agahî û nirxandinên di çapemeniya Tirkiyeyê de birêz Ocalan dev ji daxwaza xweseriya demokratîk berdaye, li þûna wê Destûrnameya Xweseriyê ya Yekîtiya Ewropayê pejirandiye. Destûrnameya Xweseriyê ya Yekîtiya Ewropayê qala xweseriyeke îdarî dike, lê ew mafên çandî û siyasî mîsoger nake.
Li vir tiþtê girîng daxwaz û niyet e. Ji mêj ve hatiye gotin ku þer ev cure siyaset e ku bi navgînên cuda tê meþandin. Mebesta þer jî vekirina deriyên têkoþîna siyasî ye. Heke deriyê xebata siyasî vebe, hemû kend û kospên li ber wê bêne rakirin, hingî kurd dikarin bi rê û rêbazên demokratîk têkoþîna xwe bidomînin û hemû qadên demokratîk dagirin û bi domana demê re mafên xwe yên mayî bi dest bixin. Lê heke deriyê siyasetê bi tank û topan bê girtin, hingî mafê kurdan jî heye ku bi her awayî li ber xwe bidin. Tiþtê ku zelal bibe ev e; gelo dewlet destûrê dide ku kurd bi rê û rêbazên demokratîk pergala xwe ya demokratîk ava bikin?