Diyarname
BDP li meclisê ji bo Zagona Bingehîn a nû baÅŸ bê nivîsîn hewl dide xwe. Niha dixwaze saziyên sivîl jî bikevin nav vê hewldanê.

Li Meclisa Tirkiyeyê çar partî (AKP, CHP, MHP û BDP) ji bo nivîsandina Zagona Bingehîn a nû xal bi xal nîqaÅŸan dikin. Di xalên ku her çar partî li hev dikin de nivîsandin pêk tê, lê di xalên ku li hev nakin de nîqaÅŸa wan xalan bi paÅŸ ve tê taloqkirin.
BDP ji bo agahî bide saziyên sivîl, kesên serbixwe yên bi Zagona Bingehîn re eleqedar û ji bo ji niha û pêde ev saziyên sivîl bikaribin bikevin nav hewldanê civîneke saz kir. Civîn bi navê "Di pêvajoya çêkirina Zagona Bingehîn de tevkariya civakê" li Elite Wordl Hotela li Taksimê bi beÅŸdariya gelek kesên eleqedar li dar ket.
Axaftina destpêkê ya civînê ji aliyê Hevseroka BDP'ê Gultan KiÅŸanak ve hate kirin.

'Ji bo aÅŸtiya civakî em dikarin çi bikin?'

KiÅŸanak got ku ew digel di nav gelek zehmetiyan de ne, digel ew qas zordariya li ser partiya wan jî xebata Zagona Bingehîn didomînin û wisa got: "PêÅŸî me qala 3 paratemreyan kir. Me got 1- Em Zagona Bingehîn çêbikin lê li derve pêdivî bi rewÅŸek aÅŸtiyane hen. Em vê aÅŸtiyê saz nekin li hundir em nikarin zagonê çêbikin. 2- Em zagonên pêÅŸî li azadiya fikir û ramanê digirin ji halê rakin, paqiya rê saz bikin. 3- Åžêwaza axaftina partiyên siyasî xirecirê derdixe. Ji bo hêsankirina kar, em mecliseke ku kar hêsan bike ava bikin. Em meclisa Zagona Bingehîn, yan jî nav çi dibe bila bibe em ava bikin. Dema di navbera van her çar partiyan de xirecir derket bila ev meclis bikeve navberê. Mixabin ev her sê xalên me jî qebûl nekirin. Niha rewÅŸ di asteke ku biqete de ye. Ji bo vê rewÅŸê em bi were parve bikin, bêyî ku xira bibe, belav bibe em dikarin çi bikin? Ji bo aÅŸtiya civakî em dikarin çi bikin? Ji bo em van bi we re nîqaÅŸ bikin em vê civînê li dar dixin."
Gultan KiÅŸanak rexne li Serokwezîrê Tirkiyeyê Erdogan girt û got: "Erdogan dibêje 'me dersa hilbijêr jî da we. Ew hê jî perwerdehiya bi zimanê zikmakî dixwazin. Bila qisûrê nenêrin ew qasî nabe.' Ev hevoka serokwezîr ne aÅŸtixwaz e. Nêzîktêdayîna min çi da ew qas e. bi vê hevokê ji me re dibêje ez bi rê ve dibim, hûnê jî îteat bikin. Em jî ji serokwezîr re dibêjin ew qas jî na. Em li gotinên nav du lêvên kesan nanêrin."

401 sazî fikir pêÅŸkêÅŸ kirine

PiÅŸtî KiÅŸanak, Cîgera Hevserokan û Endama Komîsyona Zagona Bingehîn Meral DaniÅŸ BeÅŸtaÅŸ û endama Komîsyona Zagona Bingehîn Ozgur Sevgi Goral der barê xebatên ku heta niha kirine, xalên ku hatine qebûlkirin,yên nehatine qebûlkirin agahî dan beÅŸdaran.
PêÅŸî BeÅŸtaÅŸ axivî û dûre jî Goral axivî. Li ser xebatên nivîsandina Zagona Bingehîn wan ev agahî da:
- 401 sazî û 82 hezar û 202 kesî li ser zagoneke nû fikrên xwe pêÅŸkêÅŸî meclisê kirine. Ev fikir çiqas tesîrê li niîqaÅŸ û nivîsandina zagona bingehîn dikin meseleya nîqaÅŸê ye. Lê em wekî BDP, di nîqaÅŸa her xalê de sûde ji van fikiran digirin, em wan saz dikin, li zagonên bingehîn ên li dinyayê jî dinêrin û li gor wê dikevin nav nîqaÅŸa xalên Zagona Bingehîn a nû.
- Ger partiyek jî di xalekê de muxalefetê bike ew xal nayê nivîsandin, bi paÅŸ ve tê taloqkirin. Heta niha nêzî 10 xalan hatine nivîsandin.
- Me xala wekheviyê mehekê nîqaÅŸ kir. Di vê xalê de me wekheviya nijad, ol, ziman parast. Me Peymanên Mafên Mirovan a Ewropayê, peymanên navneteweyî raxistin ber çavan Di vir de nasnameya etnîkî, nasnameya cinsî nehat qebûlkirin, ÅŸerxa (muxalefeta) me jî didome.
- Em hê jî derbasî xala perwerdehiyê nebûne. Her hefte em dibêjin dê nîqaÅŸ dest pê bike lê na, lê me zimakê zikmakî di meseleya 'darizandina adilane' de nîqaÅŸ kir. Lê ev pêÅŸniyara me nehat qebûlkirin. Di beÅŸa zarokan de me got her zarok bi zimanê zikmakî dijî, lê ew jî nehat qebûlkirin.
- Ji 401 saziyan 98 saziyan raste rast fikir anîne ziman. Ji van 32'yan gotiye bila perwerdehiya bi zimanê zikmakî hebe, 38'an gotiye bila hînkirina bi zimanê zikmakî çêbe, 12'yan jê gotiye ev mesele bi qanûnê tê sazkirin, 15'an jî gotiye perwerdehiya bi zimanê zikmakî nabe.
- Me got butçeya dewletê li hemû baweriyan bi wekhevî bila bê parvekirin, CHP jî têde hemû partiyan ev pêÅŸniyara me qebûl nekir. Lê xala 'kesek ne mecbûr e bawerî bi olek bîne' me da qebûlkirin.
- Ji ev saziyên jor, 71 sazî gotiye bila di zagonê de navê tu nijadan nîn be.
- Li ser reda wijdanî, zimanê zimmakî, mafê heqîqetê, mafê çandê, mafê aÅŸtiyê, mafê bikaranîna înternetê, mafê sûdejêgirtina ji qeraxan û gelek xalên din me xwe li ser van amade kir. Gelek xal hê nehatine nîqaÅŸkirin.
- Me mafê peymena giÅŸtî ya li hevkirinê, mafê sendîkavanî, ewlehiya civakî, mafê xwedîbûna xanî me parast.
- Bikaranîna eraziyê li gor berjewendiyên civakê  me parast ku di Zagona Spanyayê de jî ev heye.

'Hûn divê bikevin nav hewldanê'

BeÅŸtaÅŸ got ku em ji bo her xalê lêkolîneke fireh dikin, zagonên navneteweyî digirin ber çavan, jê mînakan digirin, di çêkirina Zagona Bingehîn de van radixin ber çavan. BeÅŸtaÅŸ wisa got: "PêÅŸî endamên komîsyona Zagona Bingehîn ên ji partiyên din cidî li ser meseleyê nedisekiniyan. Lê dema ev amadebûna ku em dikin dîtin, hinek din hewl dan xwe. Ew bi giÅŸtî yan xalên di zagona heyî de diparêzin, yan jî heta tiÅŸtek têde diguherînin û radixin ber çavên me, lê em di her xalê de nûbûnê û li gor zagonên gerdûnî yên pêÅŸketî pêÅŸniyaran dikin. Lê di her xala ku em tiÅŸtên pêÅŸketî dixwazin de sê tiÅŸtan derdixin pêÅŸ me 'Ewlehiya Neteweyî, Pergala Raya GiÅŸtî, Ehlaqa GiÅŸtî' û bi van pêÅŸî li me digirin. Heta ji me tê em zor didin, lê ji niha û pêde em dixwazin saziyên sivîl jî beÅŸdarî vê hewldanê bibin, di vê nivîsandina Zagona Bingehîn de bandorê li endamên komîsyonê bikin. Nexwe tiÅŸtekî nû dê ji Zagona Bingehîn a Nû derneveke."

Mebûsê BDP'ê û Endamê Komîsyona Zagona Bingehîn Sirri Sureyya Onder ku dê ew jî li civînê amade biba lê ji ber li derveyî bajêr bû bi derengî hat civînê û dest bi axaftinê kir. Onder wisa got: "Åževekê di 6 kanalên televîzyonê de li ser pirsgirêka kurd nîqaÅŸ pêk tê, lê di nav kesên nîqaÅŸê dikin de tenê kesek jî kurd nîn e. NîqaÅŸa Zagona Bingehîn a niha jî hinek diÅŸibe vê rewÅŸê."

PiÅŸtî axaftinan beÅŸdaran pirsên xwe kirin û dest bi axaftinan kirin ku ka di pêÅŸerojê de dikarin çi bikin. Di encamê de derket holê ku xebata ku BDP li ser Zagona Bingehîn a nû dike xebateke baÅŸ e, bi tu awayî divê BDP'ê ji xebatên nivîsandina Zagona Bingehîn venekiÅŸe.

BeÅŸdarên civînê:

Hevseroka BDP'ê Gultan KiÅŸanak, mebûsên BDP'ê Sirri Sureyya Onder, Sebahat Tuncel, Hasip Kaplan. Mebûsê Blokê Levent Tuzel. Mebûsê BDP'ê yê berê Akin Birdal, Serokê GiÅŸtî yê KESK'ê Lamî Ozgen, rojnameger û nivîskar Nuray Mert, Erol Katircioglu, Tarhan Erdem, Serokê KONDA'yê Bekir Agirdir, Osman Kavala, Prof. Dr. BuÅŸra Ersanli, Serokê Komeleya Rojnamegerên Hemdem Ahmet Abakay, Serokê Enstîtuya Kurdî ya Stenbolê Zana Farqînî, nivîskar AyÅŸegul Devecioglu, Alîkarê Serokê GiÅŸtî yê KADEP'ê Nîzamettîn Mazkan, Serokê Kurt-Kavê Kasim Ergun, Endama Lijneya WeÅŸanê ya Jînepsê Încî Hekîmoglu, Serokê GiÅŸtî yê Komeleya Astengdaran Turan Îçlî, Serokê Komeleya Xebatên Li hemberî Zayendî û Nasnameya Zayendî ya Polîtîkayên Civakî Mehmet Tarhan, Serokê Baroya Amedê Mehmet Emîn Aktar, ji Zanîngeha Dîcleyê Vahap CoÅŸkun, ji Komîsyona Makezagonê ya HDK'ê Kemal Tekîn Surek, parêzer Yucel Sayman, parêzer Cebbar Leygara, Serokê GiÅŸtî yê ÎHD'ê Ozturk Turkdogan û gelek kesên din amade bûn.