‘Xatê Xanim’ careke din hat weþandin
Diyarname
Romana Eliyê Evdilrehman a bi navê “Xatê Xanim” ji aliyê Weþanên Lîsê ve li Amedê hat weþandin. Xanê Xanim yek ji romanên pêþîn ê kurdan e.
Romana “Xatê Xanim” ku di sala 1959’an de ji aliyê Evdilrehman ve hatibû nivîsandin û weþandin wekî yek ji romanên klasîk ê kurdan tê hesibandin. Li dinyayê romanên klasîk ji aliyê gelek weþanxaneyan ve têne weþandin. Xatê Xanim jî niha ket vê rewþê. Romana Evdilrehman “Xatê Xanim” ku çend sal berê ji aliyê Weþanên Belkî ve li Amedê hatibû weþandin vê carê ji aliyê Weþanên Lîs ve hat weþandin.
Xatê Xanim pêþî di sala 1959’an de li ser destê Weþanxaneya Haypêthratê li Yêrêwana paytexta Ermenistanê hatibû û lehenga pirtûkê Xatê Xanim serekî ji bo serhildanekê dike.
Serhelenga romanê Xatê Xatim e ku piþtî mirina Têmûrê serek, êl û eþîrên, komên civakî yên devera Dêrsimê yên kurd tên ray û þêwrê jê distînin. Xatê Xanima ku di romanê de di wê hewildanê de ye ku Sultanê kurê xwe yê tayê bi tenê ji nava lepên mirinê derxe, balkêþtirîn aliyê wê ew e ku di nava demeke kurt de dikare komikên kurd ên li deverê bi ray û þêwra xwe li hev bicivîne û bîne rayê, li Çiyayê Êginê yê li nêzîkî Ezirganê û li çiyayên li fêza Dêrsimê wekî þervan wan amadeyî þer bike û bi yekdestî wan derxe pêþberî hêzên dagirker.
Xatê Xanim novelek e, ya ku her çend behsa jinekê dike, ya ku ji ber mijara xerc û xeracên dewleteke dagirker û girtina Sultanê kurê xwe serî li hemberî hêzên dagirker hildide, lê ev jin çi dike çi nake – bi helwesta xwe ya nêzîkî aqilan – nahêle þer dest pê bike, lê digihîje merema xwe û kurê xwe rizgar dike, bi sadetiya honaka xwe û bi kurdiya xwe ya ‘edetî ya xurt ve, hem di nava hemû berhemên Eliyê Evdilrehman de, hem jî di nava sercema pexþanên bi Kurdî-Kurmancî de yek ji ‘eyantirîn deqan e.
Xatê Xanim / Eliyê Evdilrehman / Roman / 80 rûpel