DiyarName.Com

Diyarname

Îsal jî ji nivîskar, siyasetmedar heta profên kurd, heta girtiyên kurd gelek kesî canê xwe ji dest da. Ji yên ku me karîn bidin hev me lîsteyek saz kir.

Va ne kesên îsal xatir xwestine:

- 23.01.2022: Mamoste Marûf mir

Mamoste Marûf bi nasnameyê xwe yê fermî "Marîf Korkmaz" di 4'ê gulana 1961'ê de li Tekmana Erzeromê hatibû dinê.

Mamoste Marûd di sala 1987'an de ew diçe Sasona Batmanê û dest bi mamostetî dike. Di van deman de xebatên xwe yên welatparêziyê didomîne. Loma jî dema li Sasonê ye di destpêka salên 90'î de wekî gelek êrîşên wê demê, Hîzbûllahî êrîşê wî jî dikin û ew bi giranî birîndar dibe; ji mirinê difilite.

Wî ji Egîtîm-Senê heta HDP (û partiyên berî HDP'ê) de di gelek saziyan de kar kir. Wî bi kurdî jî dinivîsî. Di Azadiya Welat, kovara Zend de nivîsên wî hatin weşandin. Li aliyê din blogeke wî bi navê "mamostemaruf" hebû û nivîsên xwe di wir de belav dikir. Cenazeyê wî li goristana Çengelkoya Stenbolê hat definkirin.
*

02.02.2022: Girtiyek bi navê Turgay Denîz mir

Girtiyê bi navê Turgay Denîz 39 salî bû, girtî bû û ev 12 sal bûn li girtîgehê bi tûpê nefes digirt, bi tûpê dijiyan. Ligel vê yekê jî ew nedihat berdan. Rewşa Denîz xirab bû û ew rakirin Nexweşxaneya Nexweşiyên Singê ya Surreya Paşaya Stenbolê lê nikarîn rizgar bikin.
*

- 03.02.2022: Prof. Dr. Zara Yûsûpova mir

Kurdolog Prof. Dr. Zara Yûsûpova ku li St Peterburga Rusyayê dijiya mir. Kurdolog Yûsûpova 88 salî bû.

Bi navê xwe yê dirêj Prof. Dr. Zara Elî Yûsûpova di sala 1934’an de hatibû dinê. Di sala 1956’an de wê doktoraya xwe pêşkêş kir. Ew di warê zanista fîllolojiyê de bûbû profesor.

Yûsûpova ku bi salan li ser kurdî xebitî bû û ev xebata xwe di gelek konferansan de pêşkêş kiribû. Yek ji wan konferansan jî li Amedê bû. Di sala 2004’an de dema Şaredarî ligel saziyên kurdan li Amedê “Konferansa Zimanê Kurdî” li dar xist yek ji beşdarên navdar jî ew bû.
*

12.03.2022: Siyasetmedar Şerafettîn Kaya mir

Siyasetmedar Şerafettîn Kaya yê şahidê serdemekê i Enqereyê mir.

Şerafettîn Kaya ji Mûşê bû, parêzer bû û jiyana wî bi têkoşînê derbas bû. Di navbera salên 1973-1975’an de Serokê Baroya Mûşê bû. Di nav DDKO, Rizgarî de cih girtibû. Di dema derbeyan de hat binçavkirin, girtî ma, lê dest ji ya xwe berneda. Kaya piştî salên 80’yî ji mecbûrî çû Almanyayê û piştî demek dirêj vegeriya Tirkiyeyê. Wî li Ewporayê ligel hinek parêzerên kurd Yekîtiya Parêzerên Kurd ava kir. Her wiha di nav avakarên Kongreya Neteweyî ya Kurdistanê (KNK) de cih girt.

Kaya berê bi navê “Diyarbakir'da Îşkence” (Li Amedê Îşkence) pirtûkek derxistbû û qala serdema xwe ya girtîgehê û îşkenceyê kiribû. Dûre bi navê “Hayatimdan Kesitler” (Kêliyên Ji Jiyana Min) pirtûka bîranînan wekî du cild amade kiribû û pirtûk ji Weşanên Dozê derketibû.
*

- 02.04.2022: Nivîskar Migirdîç Margosyan mir

Nivîskarê ermen Migirdîç Margosyan îro canê xwe ji dest da.

Nivîskar Markosyan roja 23’yê berfanbara 1938’an li Taxa Xançepeka Amedê hatiye dinê. Dibistana seretayî li wir xwendiye, dibistana navîn û lîse li Stenbolê xwendiye û paşê Beşa Felsefe ya Fakulteya Wêjeyê ya Zanîngeha Stenbolê xwendiye.

Wî dibistanên ermen de mamostetî kiriye. Paşê di rojnameya ermenî Marmara de çîrok nivîsandine û pirtûkên wî derketine. Di salên 90’an de di rojnameyên wekî Gundem, Yenî Yuzyil, paşê di Evrenselê de nivîsiye.

Margosyan ku yek rêveberên Weşanxaneya Arasê, gelek pirtûkên wî derketine.
*

15.08.2022: Mehmet Candemîr mir

Serokê DBP’ya Batmanê yê berê Mehmet Candemîr li Girtîgeha Tîpa L ya Espiyeya Gîresûnê mir. Hat îdîakirin ku ji ber qeyrana dil miriye. Rêveberiya girtîgehê vê sibê li malbatê geriyaye û gotiye ji ber qeyrana dil miriye. Lê birê wê Ahmet Candemîr ji bo MA’yê gotibû ku vê înê ligel wî axiviye û birê wî gotiye rewşa wî baş e.

Mehmet Candemîr 60 salî bû û 4 zarokên wî hebûn. Candemîr di navbera salên 2014-2016’an de Serokê DBP’ya Batmanê bû, di heman demê de endamê Meclisa Partiyê yê DBP’ê bû. Di sala 2016’an de hatibû girtin û par bi îdîaya endamtiya rêxistinê 17 sal û 6 meh cezayê hepsê lê birîbûn.
*

15.08.2022: Zulfu Yildirim mir

Girtiyê bi navê Zulfu (İbrahim) Yildirim 68 salî bû û ev 5 sal bûn ku nexweş bû, ligel raporên nexweşiyê jî nedihat berdan. Yildirim li Girtîgeha bi Ewlehiya Bilind a Elezîzê bû û gotin ku ji ber qeyrana dil li erdê ketiye û miriye.

10 roj mabûn ku cezayê Yildirim temam bibe û bê berdan.
*

30.08.2022: Nivîskar Nevçat Çapkin mir

Nevzat Çapkin 29 salan girtî ma. Li girtîgehê gelek pirtûk nivîsîn, lê di heman demê de di nav wan dîwarên sar de bi nexweşiyan ket ku yek ji nexweşiya wî ya giran qansêra qirikê bû. Piştî 29 salên girtîmayî 8 meh berê ji girtîgeha Tîpa T ya Beşîkduzuya Trabzonê hat berdan lê nekarî berxwe bide.

Cenazeyê wî birin gundê Hecîreş a Farqîna Amedê û bi beşdariya gelek kesî defin kirin.

Nivîskar Nevzat Çapkin li girtîgehê gelek pirtûk nivîsandin. Hin ji wan ev in: “Tasavvuf Uzerine Duşunceler” (Li ser tasavvufê hin dîtin), “Toplumsal Hakikat” (Heqîqeta Civakî), “Kurt Kulturu ve Edebiyatindan Seçkiler” (Çanda Kurdî û jHin Neqandinên ji Wêjeya Wê), “Îlahî Kanun ve Sosyolojî” (Zagona Îlahî û Civaknasî), “Modernîtenîn Mahşerî (Mehşera Modernîteyê), “Çiçeğe Agit” (Şîna bo Kulîlkê).
*

09.11.2022: Niştox Mehmûd Nêşite merd

Niştox Mehmûd Nêşite ke xebatê xwu bi kirmanckî (zazakî) kerdêne Tip Fakûltesî ay Zanîngeha Dîcle ay Amedî de merd.

Nêşite bi namey xwu yê nasnameyî Mahmut Yuruk semedê zere û gurçikanê cê kar nêkerdê berd bî nêweşxane. Cenazey ê Goristaney Yenîkoy a Baglara Amedî de kerd erd.

Niştox Mehmûd Nêşite serey 1945'inan de dewey Xosor ay Licey Amedî de hamebî dinya. Nêşite demêke kewt miyanê siyasetî û HADEP de kar kerd. Ew mamoste bî û di miyanê sendîkayan de zî kar kerd bî. Mehmûd Nêşite ke di miyanê Grûba Vate de zî ca girot bî, serê kirmanckî de xebatî kerdê, dersî zî dayne, demêke Diyarname de zî quncikniştoxî kerd.

Ê panc hebî kitabî niştîbî.
*

11.12.2022: Niştox Mûnzûr Çem merd

Niştoş Mûnzûr Çem qeybî qansêrî hameyne dermakerdiş la eyro Berlîn de merd.

Çem serey 1945’inan de dewey Kurçe ay Gêxî ay Çewligî de hame dinya. Serey 1966’inan de Saglik Kolejî ay Amedî qedêna û dest bi kar kerd. Serey 1984’inan de şî Swêd. Ê miyanî henî rêxistinanê siyasî de ca girot û xebata siyasî kerd.

Mûnzûr Çem serey 1970’y ra nat niştey niştêne. Ê bi desan kitabî bi kurdî û tirkî niştî bî. Ê miyanê awankerdişê PEN’a Kurd de zî ca girot bî.

***

Nûçeyên 2022'yan

- 2022: RSF'ê hejmara rojnamegerên hatine kuştin eşkere kir

- 2022: Lîsteya fîlmên ku îsal herî zêde pere kar kirine

- 2022: 7 bûyerên ku îsal yekemîn car qewimîn

- Hejmara kurdên ku li Almanyayê ji bo penaberiyê serî lêdane diyar bû

- 2022: Lîsteya hemû kovarên bi kurdî yên ku derketine

- Senatoyê butçeya parastinê erê kir

- Japonyayê asta lêçûyînên leşkerî bilind kir

- Nivîskarên sînemayê fîlmên salê hilbijartin

- Japonan jî “peyva salê” hilbijartin