Cemil Oguz
Saziyek bifikirin ku 40 salan bê navber ji bo çand û hunerê dixebite. Bi ser de jî her sal bê hejmar festîvalan li dar dixe. ÎKSV’ê niha ket 40 saliya xwe û ji bo 40 saliyê xebatên xwe ragihandin.
40 sal ne demek kurt e. Temenek e. Dike du nifş. 40 sal hema bibêje nîvê sedsalekê ye. Belê ÎKSV'ê (Weqfa Çand û Hunerê ya Stenbolê) 40 salên xwe temam kirin di nav xebata çand û hunerê de. Di van 40 salan de bi festîvalên fîlman gelek derhêner kirin mêvanên xwe, gelek kesên bandor ji van girtin dest bi kişandina fîlman kirin, bûn derhênerên navdar. Gelek ciwan di festîvalên muzîkê de kêf ji muzîkê girtin, bi vê yekê ber bi muzîkarî ve gav avêtin. Her wiha şano jî bi vî rengî. ÎKSV li Tirkiyeyê bi taybetî li Stenbolê bi xebatên xwe yên çandî mohra xwe li demê daye û niha jî dê pîrozbahiyên 40 saliya xwe li dar bixe.
Dîroka ÎKSV'ê
Weqfa Çand û Hunerê ya Stenbolê (İKSV) ji bo mînakên hilbijêr ên çand û hunerê yên dinyayê, helwdanên nû yên hunerê ragihîne hunerhezên Stenbolê, ji bo dewlemendiya çandê ya Tirkiyeyê bi dinyayê bide nasîn û bibe yek ji platformên girîng a çand û hunerê ya STenbolê di sala 1973’yan de hate avakirin. ÎKSV di bin pêşengiya Dr. Nejat F. Eczacibaşi de hat avakirin û niha 40 saliya xwe pîroz dike.
Ma heta niha kî bû mêvanên ÎKSV'ê kî nebû? Ji Theo Angelopoulos, Carbol Sauro bigire heta Abbas Kiarostamî, ji Sting bigire, heta U2 û Buena Vista Social Club gelek kom, hunermend, derhêner bûne mêvanên ÎKSV'ê û Stenbolê.
Ji bo 40 saliya weqfê Serokê Lijneya Rêveberiyê ya ÎKSV’ê Bulent Eczacibaşi got ku İKSV wekî “Festîvaleke Stenbolê ketiye rê”, di 40 salên borî de çar festîvalên girîng, du bîenal û gelek çalakiyên din di nav salê de li dar xistine û wisa dom kir: “Saziya me li Tirkiyeyê di qada çend-hunerê de bêyî li kara madî binêre gihîştiye 40 saliya xwe û ji bo vê yekê em kêfxweş in. Em bi lidarxistina çalakiyên çand û hunerê wêdetir ber bi xeyalan ve diçin; bi çalakiyên ÎKSV’ê em dixwazin piştgirî bidin pêşketina ciwanan, hunermendên di warên xwe de serketî bigihînin, têkiliya hunermendan û hunerhezan bi derveyî welat ve saz bikin, ji bo welatê me polîtîkayên çandî ku dikare bêne pêşxistin derxin holê û em dixwazin kedê bixin nav hunera rojevî ya li Tirkiyeyê.”
Festîalên ku îsal dê li dar bikevin
ÎKSV yek ji saziya mezin e ku li Tirkiyeyê herî zêde festîvalan û pêre jî çalakiyên cur li cur li dar dixe. Weqf her sal Festîvala Fîlman a Navneteweyî, Festîvala Muzîkê ya Navneteweyî, Festîvala Cazê ya Navneteweyî û Fîlmekî li dar dixe. Her wiha du salan carekê Festîvala Şanoyê ya ya Navneteweyî û Bînealê li dar dixe.
Digel van yekan li Salona xwe her meh çalakiyên cur bi cur li dar dixe.
Weqf di vê 40 saliya xwe de dê pirtûkek ku têde berhem û keda wan a 40 salî hebe derxe. Pirtûka ku dê meha pûşperê de li dar bikeve, dê dîroka ÎKSV nîşanî xwendevanan bide.
Koma Katalan tê Stenbolê
Weqf niha xwe amade dike ku di vê 40 salî de xebatên nû li dar bixe. Ji bo vê 40 salî koma hunerî ya Katalan La Fura dels Baus ku li dinyayê navdar e dê projeya bi navê “İstanbul, İstanbul” amade bike û di êvarên 21-22’yê pûşperê de li Haliç Camialti Tersanesi pêşkêş bike. Lîstik dê bi lîstikek balkêş têkiliya Stenbol û ÎKSV raxe ber çavan.
Koma La Fura dels Baus di sala 1979’an de li Barselonayê hatiye avakirin, di destpêka Olîmpiyata Barselonayê ya 1992’yan û di gelek bajarên mezin de lîstikên xwe pêşkêş kirine. Komê di Festîvala Salzburgê de bi operayên xwe cih girt, li Operayên La Scala, Sydney, Bochum, Parîs, Roma û Tokyoyê, her wiha li Şanogeha Bolşoy berhemên xwe pêşkêş kiriye.
La Fura dels Baus di sala 1999’an, di çarçoveya 11’emîn Festîvala Şanoyê ya Stenbolê de bi lîstika xwe “Faust 3.0” balkişandibû.
Yek ji çalakiyên 40 salî jî konsera Orkestraya Filarmonî ya Berlînê ye ku ev orkestra di nav arkestrayên herî bi prestîj de cih digire. Orkestraya Filarmonî ya Berlînê di bin rêveberiya şef Sir Simon Rattle de roja 27’ê rezberê dê li Haliç Kongre Merkezi konserê xwe pêşkêş bike.
Her wiha di çarçoveya 400’emîn têkiliyên dîplomatîk ên Tirkiye û Hollandayê de ÎKSV dê hin çalakiyên taybet li dar bixe.
Dîrokên festîvalên îsal
Di vê 40 saliya ÎKSV’ê de dîroka festîvalên ku dê lidar bixe jî hate eşkerekirin.
31’emîn Festîvala Fîlman a Stenbolê îsal di navbera 31 adar û 15’ê avrêlê de,
18’emîn Festîvala Şanoyê ya Stenbolê dê di navbera 10 gulan û 5 pûşperê de,
40’emîn Festîvala Muzîkê ya Stenbolê di navbera 31 gulan û 29’ê pûşperê de
19’emîn Festîvala Cazê ya Stenbolê di navbera 2-19’ê tîrmehê de,
7’emîn Pêşbaziya Şanê ya Leyla Gencer di navbera 15-20’ê rezberê de,
11’emîn Fîlmekîmî di navbera 6-14’yê rezberê de
Û yekemîn Bîenama Dîzaynê ya Stenbolê jî dê di navbera 13 rezber û 12 berfanbara 2012’an de li dar bikeve.