ÎZMÎR

Li Îzmîrê, li Weşanxaneya Na, Koma Komhinarê romana Cîhan Roj Şeşaqil nirxand pey re ji ber keda Cîhan Roj a di edebiyata kurdî de plaket da wî. 

‘Kompinar’ hewldaneke çand û hunere ye, di bin sîwana Na Çand û Hunerê de û bi beşdarbûna xwendevanên zanîngehên li Îzmîrê pêk hatiye. Komhinar ne tenê komek xwendinê; ew xeynî xebata wêjeyê xebatên li ser ziman, şano, muzîk, û dîrokê jî dixwaze bike. Ew hewl dide komeke şanoyê û koroyek muzîkê atolyeyên dîrokê û wêjeyê saz bikin. Koma ku ev çar meh in xebatên xwe didomîne roja 26’ê mehê li Weşanxaneya Na li hev civiya. Di kombûnê de nivîskar Cîhan Roj jî amade bû û ew li ser romana Roj a bi navê “Şeşaqil” axivî û nirxandinên xwe kir. 

Di kombûnê de beşdaran ev nirxandin kirin: 

1. Roman li ser derûniya takekesek ceribînek e. Pirsgirêkên karakter ji însanîbûna wî tên. Dawiya romanê sade maye, roman di herikîna xwe de ji alî erênî ve meriv aciz dike li dawiya romanê jî bila acizî heba.

2. Em nikarin bikevin hişê Şem (karakterê romanê) lê em dikarin bi destê Şem bigirin û bigerin.

3. Ziman xweş bû lê min dixwest hinek dirêj bûya, berfireh bûya, hin bûyer xwe lê vekira.

4. Leheng wekî çavdêrekî ye di romanê de. Kurmanciya serhedê a alî Mûşê min xwend pey re kêfa min jê re hat.

5. Ji alî derûniyê ve em di romana kurd de li bendê ne em bi hişê karekter re biherikin. Ji alî teknîkî ve gerek ceribînên cuda di romana kurd de hebin.

6. Di vê romana Cîhan Roj de ji mekna bêhtir takekes li pêş bû, misyona edebî bale kişand. Di romanên berê de zimanê nostaljiyê û melankolik bale dikişand. Li vir psîkolojiya şexs li pêş e, îdealîzekirin nayê dîtin. Şem di romanê de dibe karkaterê derve û merivan bi xwe re dibe.

7. Di berhemên kurdî de em kêm caran leqayî babeta derûniyê tên. Ev pirtûk jî ji wan pirtûkan e ku mijara xwe ji derûniya kesekî sitandiye. Nivîskar hewl daye xwîneran bigihîne bin hişê kesekî. Bi rêya bîrxistinan hûr û kûr xwîner xwedî ramanên kesekî dibin. Gelo kesek di derheqê civata xwe, malbat û hezkiriyên xwe de çi difikire? Ev kes xwe çawa ji pirsgirêkên derûnî (ku em her kesek pê re rû bi rû dimînin) diparêze ? Di vê pirtûkê de hûn ê xwe bigihînin bersivên van pirsan.

Li pey pirs û bersivan Cîhan Roj spasiya Komhinarê û Weşanxaneya Na yê kir, got:

“Ciwan û nifşên nû bi şîrove, rexne û nirxandinên kûr dikarin gavên nû li edebiyata me zede bikin. Îro li vir min bi kêfxweşî dît bê analîz û nirxandinên xweş, ên cuda hatin kirin. Xwendevan bi xwendin û nirxandinên wisa li berheman zêde dikin, bala nivîskaran didin gelek detay û hêlên berheman.”