logo
ad
  • Nûçe
  • Nûçeyên Çandî
  • Serbest
  • Hevpeyvîn
  • Berhem
  • Çapemenî
  • Spor
  • Dinya
  • Aborî
  • Ên Din
    • Portreya Mehê
    • Nivîsênkarên Mêvan
    • Foto-Nûçe
    • Xêz
    • Tenduristî
    • Klîba Hefteyê
    • NÃŽQAÅž
    • Ji Çapemeniya Dinyayê
    • E-pirtuk
    • Covit-19
    • 2024: Hilbijartina-Herêmî
    • 2023 Hilbijartin
    • 2019: Hilbijartina Herêmî
    • 2018-06-24: Hilbijartina GiÅŸtî û Serokomarî
    • 2014: Hilbijartina Herêmî
    • 2015-sermawez-pusper: Dîsa Hilbijartina GiÅŸtî
    • 2011, Hilbijartin
    • 2010, REFERANDÛM
    • 2009, Hilbijartina Herêmî
    • EURO 2016
    • EURO 2020
    • EURO 2024
    • Kûpaya Cîhanê 2010
    • Kûpaya Cîhanê 2014
    • Kûpaya Cîhanê 2018
    • Kûpaya Cîhanê 2022
3 ROJ
  1. Demîrtaş: Ji ber ku ez kurd im ez têm darizandin
  2. Festîvala Helbestan a Pîremêrd li dar ket
  3. Di 'Roja Axê' de rewşa axê çi ye?
  4. Ji bo salvegera NÇM'ê şahiyek mezin li dar dikeve
  5. Li Hewlêrê bi beşdariya 300 jinan pêşangehek hate vekirin
news-details

Yekîtiya metnê û wêne: GOG

  • Dîrok: 16/03/2021
  • BeÅŸ: Nivîsênkarên Mêvan

Rêdûr DÎJLE

BaÅŸ dizanim ku hûn ê bibêjin, ne hewce ye, jixwe em bi van tiÅŸtan dizanin. TiÅŸt nabe, lê ez ê xwe bavêjim bextê seydayê mezin Ehmedê Xanî: “Heta tu dewr û dersan nekî tekrar û mesrûf / Li dinyayê tu nabî ne meÅŸhûr û ne me’rûf.” 

Te dît, gava serê meseleyê vedibe û tê, dibêje reqqq xwe li zimên asê dike, gotina ku ewilî ji ser zar û zimanê me dipengize û dibêje çirppp xwe li rasta han datîne, ji sê payan du payên a ha werê qerase "gilî û gazin" in.

Nizam, wisa biçe kurdî wê nemîne. Nizam, tu dibê qey bi navê kurdî herf olanî* rêya xwe ÅŸaÅŸ nake û bi Amedê naxe.

Nizam navê xwe kurdî ye, lê peyva pê mezin dibe bi tirkî ye... 

Hela tu lê! Tu dibê qey ne çêlikê/a kurda ye! Eyba reÅŸ, fedya giran!

Heyra, eyb çi reÅŸ çi spî, fedî çi giran çi sivik... Erê, em baÅŸ dizanin ku gilî tên gotin ji bo bihîstinê. Lê gava "kirin" xwe lê neke xwedî, ê wekî pelê çilo, bayek bê û bi çengura wî bigire û bê pirrr wî hil bike, jixwe tu yê di eynê xwe re jî dernexî û tu yê nizanibî bi ku ve jî çû...

qirççç...qirçç...qirç... qir... qi...q... Ø...Ø...Ø

Erê, em ne xerîb in. Em, ê hev in. Hem ji malekê hem jî ji halekî.

Hema em qet xwe vir de wê de nedin, û xwe nexapînin. Di vî barî de, em ji gazin û lomeyan re "o biçim" in û elhemdulilah kelkela me jî têra xwe heye. Ma ne heq e? Bêguman! 

Lê emel? 

Welle hê nehatiye bi aliyê me de.

Bi ya min, a rastî ne bi ya min jixwe gelek pispor, zana û ehlên vî karî giÅŸ bi xetên stûr xêz dikin ku di vî barî de emel berdewamî ye. Berdewamî jî, zarok in. Heger tiÅŸtek berdewamiya xwe tine be, zû yan dereng ê birize û biçe. 

Gelo ma pêkan e ku zarokek ji 7 saliya xwe heya 14-15 saliya xwe bê materyaline têkûz ên xwendinê karibe bi zimanê xwe re canêcanê be? Canêcanê be jî yê tu carî bi awayekî qewîn û xwerû nebe parçeyek ji jiyana wê/wî. 

Îja ji bo ku ev îÅŸ ji binî ve xera nebe û ji bo ku kevir ji binî ve baÅŸ bê edilandin, madem em bê dibistan in, nexwe piÅŸtî hokirina ewil a bi destê dê û bavan, ji bo dilbijîn û handaniyê afirandina kulîyateke xwendinê ye ji bo zar û zêçan. Ev, bivê nevê ye. Ya na em ê her gazinker û lomekar bin.

Mesela di vî barî de WeÅŸanxaneya Hîva, WeÅŸanxaneya Morî û Zarok TV, mesele xweÅŸ danîn, lê Kovara Wêneromanî GOG´ê teÅŸxîs ji binî ve danî. TiÅŸta ku heya niha nehatibû kirin, kir. Ne bi temamî zarok mehkûmî xwendinê, ne jî bi temamî mehkûmî dîtbariyê kir. ÎÅŸaret bi sekanseke girîng, bi yekîtîya metnê/tekstê û wêneyî/resmê kir. Ji lew re bîrbirin û têgihana dîtbarî, ji zarokatiyê ve qewî dibe. Zarok bi têgihana xwe ya dîtbarî pêwendiyê bi derdorê, bi cîhanê re datîne. Helbet zarok heya wextekî nikare bi tena serê xwe cîhana derveyî, tiÅŸta heyberî û tiÅŸta subjektîf ji hev derxe. Bi rêya zimên û têgihan, bûyer û qewimînên dîtbarî ji hev derdixe û bi vê jihevderxistinê hay ji cudatiyên navbera wan çêdibe. Îja ji bo xwendin û nivîsîn li ber dilê wan xweÅŸ bibe û dilê wan bibije xwendinê, pêdivî bi keresteyên bi vî rengî û xwedîderketin û berbelavkirina wan heye. Ev kereste wê me ji gilî û gazinan jî xelas bikin û wê nehêlin em xiyalÅŸikestî bibin.

Helbet, ez nabêjim, li warê me ÅŸert û merc tev de "caeteris paribus"** in. Lê ji me giÅŸan eyan e, heger em di vî barî de, hinekî ÅŸertan neÅŸidînin û zend û bendan banedin, çend nifÅŸên din jî wê têkevin ber vê kula reÅŸ (biÅŸavtinê) û herin. Em ê bi hisreta gilî û gotineke Kurdiya ReÅŸ bin. Tew vê carê belkî bera jî li gotinên xwe yên jorê poÅŸman bibim û bibêjim: "Kanî gilihvanî? Bi qurbana te û wî zimanî, te ev kurmanciya delal ji ku anî..." 

* Çel li biwêja "deng olanî" dike.

** Caeteris paribus biwêja Latînî ye bi maneya "tiÅŸtên din hemû weke hev in". 
15.03.2021, Yenî Ozgur Polîtîka

Parve Bike

Youtube Me

Diyabet

news

Helîm Yûsiv: Cêwiyê êşê Zubêr Salih

news

Îbrahîm Şahîn

news

Sohbetek li ser 'Sofî û Monîka'

news

Tuncer Bakirhan bi kurdî axivî

news

Peyama Lahûr Şêx Cengî li ser Kerkûkê

news

Nizamettin Arîç

news

Em Hatin

news

Aytenxan: "Şevbuhêrk û Şîrînahî"

news

Omer Dilsoz: Bo demê

news

Qeza...

news

Mîrza Ronî: Şevger Çolo û Provakasyonên wî!

news

Helîm Yûsiv: Piştî 34 salan Mihemed Şêxo

news

Êrîşa li lîstikvanên Amed Sporê... 05.03.2023...

news

Di dema erdhejê de ger hûn erebeyê diajon...

news

Di dema erdhejê de ger hûn li derve bin...

news

Di dema erdhejê de ger hûn li hundir bin...

news

'Bêrîvanê' / Mihemedê Nenyasî

news

Zara Mihemedi hat berdan

news

Goristana Semsûrê dilan dişewitîne…

news
Nivîsênkarên Mêvan - Nivîsên Dawî
news
  • 01 01 2023

Hêzên Pêşmerge dê bibin yek?

news
  • 20 12 2022

Metnên ewilî yên kirmanckî

news
  • 08 12 2022

Serpêhatiyên Melê Meşûr

news
  • 24 11 2022

Mala Lîstikê ava

news
  • 10 11 2022

Kurd û perwerdehî

news
  • 17 10 2022

Saqoyê Mehmed Uzun û romana kurdî

Nivîsên Nû
news

Çîroka Selîm

  • Dilşêr Bêwar
news

Dîwanxaneyeke nenas

  • Mîrza Ronî
news

Qesra Konferansê ya Wannsee

  • Sîdar Jîr
news

Reprodîksiyon -hilçinîneke ji nû ve

  • Omer Dilsoz
news

Di helbestên Îhsan Bîrgul de têgeha 'Dil'

  • Çorê ARDA
news

MaSîMûSa

  • Nûdem Hezex
news

ROBÃŽN

  • Aytenxan
news

Meseleya robotan, gelo tu mirov î?

  • Mîrza Ronî
news

Zemanê π (3,14.. 60 hezar)

  • Omer Dilsoz
news

Metropol de ziwanê kurdî

  • Cemîl Andok
news

Serpoşa Armîta Garavand

  • Mîrza Ronî
news

PIRSA ‘BIÇÛK’

  • Omer Dilsoz
news

PORÊ KUR

  • Aytenxan
news

Di Rênas Jiyan de huner

  • Çorê ARDA
news

Kurdbûna Li Dîasporayê

  • Mîrza Ronî
Ev jî hene
ad

MSDê daxwaza Sûriyeyê red kir

ad

TFF naxwaze Amed spor derbasî lîgek jortir bibe

ad

Bi fotoyan fînala KÛPAYA CÎHANÊ 2022

ad

Kongreya Zimannasî û Wêjeya Berawerdî dest pê kir

ad

Heta niha pirtûkên herî zêde hatine xwendin

ad

Di nav xwezaya wehşî de Keçikên Pirelli

Kategorî
  • Nûçe
  • Nûçeyên Çandî
  • Serbest
  • Hevpeyvîn
  • Berhem
  • Çapemenî
  • Spor
  • Dinya
  • Aborî
  • Foto-Nûçe
  • Xêz
  • Portreya Mehê
  • Tenduristî
  • Klîba Hefteyê
3 Roj
news

Demîrtaş: Ji ber ku ez kurd im ez têm darizandin

  • 05 12 2023
news

Festîvala Helbestan a Pîremêrd li dar ket

  • 06 12 2023
news

Di 'Roja Axê' de rewşa axê çi ye?

  • 05 12 2023
news

Ji bo salvegera NÇM'ê şahiyek mezin li dar dikeve

  • 06 12 2023

Diyarname

  • Derbarê Diyarnameyê de
  • Têkilî / Contact / İletiÅŸim

Nivîskar

  • Aynur Aras
  • Aytenxan
  • Bedran DERE
  • Cemil Oguz
  • Cemîl Andok
  • Çorê ARDA
  • Dilşêr Bêwar
  • Helîm YÛSIV
  • Kazim Polat
  • Mîrza Ronî
  • Nûdem Hezex
  • Sîdar Jîr
  • Omer Dilsoz
  • Veysel Vesek
  • Welat Dilken
  • Zekî OZMEN

BeÅŸ

    • Nûçe
    • Nûçeyên Çandî
    • Serbest
    • Hevpeyvîn
    • Berhem
    • Çapemenî
    • Spor
    • Dinya
    • Aborî
    • Foto-Nûçe
    • Xêz
    • Nivîsênkarên Mêvan
    • Xêz
    • Tenduristî
    • Klîba Hefteyê
    • NÃŽQAÅž
    • Ji Çapemeniya Dinyayê
    • E-pirtuk
    • Covit-19
    • 2024: Hilbijartina-Herêmî
    • 2023 Hilbijartin
    • 2019: Hilbijartina Herêmî
    • 2014: Hilbijartina Herêmî
    • 2015-sermawez-pusper: Dîsa Hilbijartina GiÅŸtî

Copyright © 2005-2023 Diyarname