Bavê Þêx, mirovekî humanîst û þexsiyetekî vê sedsalê
Prof.Dr. Ýlhan KIZILHAN
Bavê Þêx li Laliþê li meclisê rûniþtî ye. Em bi 30 keçên êzîdî ku ji destê DAIÞ'ê rizgar bûnê dikevin nav meclisê û silav li Bavê Þêx dikin. Bavê Þêx rabû ser xwe û wexta ew keç dîtin, dilgrî bû û bangî min kir “were li gel min rûnê, ka em çi bikin?”, destê min girt û berneda.
Her keçek hat gel wî. Wî jî, silav kir û eniya wan maçî kir, destê xwe danî li ser serê wan, wekî hemû zarokên ber dilê wî bin û dia kir. Diayên alîkarî, însanî, bê nefret û hêrs. “Hûn þaneziya hemû êzîdiyan e, hûn helal in ji her kesî zêdetir, hûn bi xêr hatin nav miletê xwe, keçên min! Xwedê bi we re be, Tawisê Melek li piþta we be….” Hemû keç giriyan, meclis ket nav hêstiran wekî rûbarek, hinek ji hiþ ketin erdê û hev hembez kirin.
Tiþtek ji destê Bavê Þêx nedihat ku êzidiyan ji ber vê karesata 2014'an biparêze. Heta ev û cenabê Mesûd Berzanî ligel hev rûniþtin û her du serok wekî zarokan li ser hev de giriyan, hêstir barandin. Bê çare bûn! Lê mirov bûn, dilþikestî, neçar bûn dijî fermana êzîdiyan.
Ev bû Bavê Þêx!
Piþtî 25 salan reberê ruhanî yê êzîdiyan, þêxê mezin çû ser dilovaniya xwe. Valahiyeke mezin li piþt xwe hiþt. Bi jiyana xwe, bi karîzma û þexsiyeta xwe hem li nav miletê xwe û dinyayê bi bandor bû. Lihevhatin dixwest da ku rojekê miletê wî jî wekî her miletekî azad be û bi çand û ola xwe bijî. Ev ne xwestineke mezin bû, lê li Rojhilata Navîn ev xwestineke mezin e, xwestineke ku êzîdî zêdeyî 1400 salan dixwazin, bê encam û herdem ferman li ser fermanan dijîn, heta îro.
Bi mirina Bavê Þêx demeke nû, ya nediyar ji bo êzîdiyan dest pê dike. Paþeroja êzîdiyan ne diyar e. Di roja mirina Bavê Þêx de hê jî êzîdî bê mal û war in, di nav konan de, bê hêvî ne, nizanin sibê heye an tune ye. Mixabin, bi mirina Bavê Þêx re ev jenosîda dijî êzîdiyan ku ji kokê ve hejand, dîsa nû bû û her tiþt anî ber çavên me.
Êzîdî çiqas bixwazin jî, ev êdî nabin wekî berî fermana 2014'an. Ev travma, ev bûyer jiyana wan ser û ber kir. Ev bûye birîneke reþ û xedar, birîneke derûnî ya herdem, her roj, her kat li ber çavên mirov wekî filmekî derbas dibe. Ev bûyer di nav mejûyê mirov de bi cih bûye û tu carî jî winda nabe.
Ji ber ku vê jenosîdê xwest mirovatiyê bi xwe bikuje. Yê ku hinekî di vê dema zehmet û tarî de hêvî dida êzîdiyan, Bavê Þêx bû, lê ev jî çû, çû, çû û nema vedigere.
Lê dîsa jî, Bavê Þêx mîraseke mezin, ya teolojî, ramanî, humanîstî ji bo miletê xwe hiþtiye, ku divê êzîdî lê xwedî derkevin. Bavê Þêx her dem tifaq, lihevhatin, merhametî, mirovatî û bextewarî dixwest.
Mirina Bavê Þêx gelek ferq û bi wate ye. Îro þîn e, lê sibê dê bibe hêviyeke bi þahî û ronî ji bo siberojeke aþtî û azadî. Bila ev þîn bibe sedemên þirovekirin û ne-jibîrkirinê.
Roja koça dawî ya Bavê Þêx, 1'ê cotmehê/kewçêrê, bila bibe roja bîranîn û bibe îlham ji bo nasîna paþerojê û bibe derfetek ji bo dermankirina wan birînên salên dawî.
Lewra jî ev mirin çiqas bi êþ û tadeyî be jî, divê Bavê Þêx neyê ji bîrkirin, nifþ bi nifþ.
Bavê Þêx êdî bû stêrkek li gerdûna bê dawî.
Êzîdî divê di nav wî agir û dojehê de destê xwe ji jiyanê qet qut nekin. Divê bijîn! Ev jî mîrasa Bavê Þêx, serokê rûhanî yê êzîdiyan e.
Her dilê Bavê Þêx þad û bextewar, di nav nûr de be û giyanê wî herdem li gel me be.
Ji Nûpelê hatiye girtin