• Nûçe
  • Nûçeyên Çandî
  • Serbest
  • Hevpeyvîn
  • Berhem
  • Çapemenî
  • Spor
  • Dinya
  • Ên Din
    • Aborî
    • Nivîsênkarên Mêvan
    • Portreya Mehê
    • Foto-Nûçe
    • Xêz
    • Tenduristî
    • Klîba Hefteyê
    • NÎQAÞ
    • Ji Çapemeniya Dinyayê
    • Çend gotin
    • E-pirtuk
    • Spot
    • Deqeya Dawî
    • Covit-19
    • 2019: Hilbijartina Herêmî
    • 2015-sermawez-pusper: Dîsa Hilbijartina Giþtî
    • 2014: Hilbijartina Herêmî
    • 2018-06-24: Hilbijartina Giþtî û Serokomarî
    • 2011, Hilbijartin
    • 2010, REFERANDÛM
    • 2009, Hilbijartina Herêmî
    • EURO 2016
    • EURO 2020
    • Kûpaya Cîhanê 2010
    • Kûpaya Cîhanê 2014
    • Kûpaya Cîhanê 2018
    • Kûpaya Cîhanê 2022
  • Rûpela Pêþî
  • Nivîsênkarên Mêvan

Pirtûka Þivan Xabûrî

Dîrok : 20 06 2020 | Beþ :

Nivîsênkarên Mêvan

Cano Þakir

Pirtûk 235 rûpel in, û ji þeþ beþan pêk tê. Sala 2015ʼan li Weþanxaneya Dar hatiye çapkirin û belavkirin.

Ji dilê dîroka kevin û dûr ber bi peravên þeveqa serdemê ve; ji deshilatiya serdema Kutiyan 3000 BZ. heta bi dewleta Lolo û Sobarto a Zêbariyan 2000 BZ. her wiha ji serdema Kasekan 1500 BZ heta bi hikumeta Mîtaniyan û Kardoxan û Împeratoriya  Sîtiyan û Mîdiyan ve, di van dîrok û serdeman de Þivan Al Xabûrî di pirtûka xwe de rûpel bi rûpel me li ser baskên zanyariyê li ezmanê fêrbûn û hînbûnê digerîne.

Di despêka pirtûkê di beþa danasînê de. Þivan Al Xabûrî balê dikþîne ser xalên girîng yên der barê dîroka Kurdistanê de û dîroka me du qonax in.

Yek jê ku niha di gelek qadan de em baca wê didin, a din ku di gelek qadan de jî em pê serbilind û serfiraz in.

Þivan Al Xabûrî di pirtûka xwe de hewl dide ku li ser xalên bingehîn û naverokên civakên ku hukim li kurdan kirine, her wiha nivîsên bi þaþî hatine nivîsîn, xal bi xal radiweste.

Yanî wekî ku di pirtûkê de jî diyar dibe bi rengekî panorama ye. Li ser ol û baweriyên li Kurdistanê her wiha li ser desthilatariyên serdemên berê û Împeratoriyên Kurdan bi rengekî lêkolînî radiweste. Her wiha li ser dabeþkirina Kurdistanê, li ser nasnameya wan û erdnîgariya wan bi çavekî lêkolînî mijarê rave dike.

Her çiqasî naverok, lêkolîn û þîroveyên vê pirtûkê bi zimanê erebî bin lê dîsa jî mijarên pirtûkê hemî li ser dîroka kurdan in. Lê pirs ev e, gelo çima ev pirtûk bi zimanê erebî çap bû? Li gorî dîtina Al Xabûrî di hemî heyam û deman de gelek ji nivîskarên ereb pir ji zanyariya li ser dîroka me kurdan bê wijdanî kirine û dîroka me tevlî hev kirine lewma min jî bi zimanê erebî ev pirtûk nivîsî.

Di beþekî pirtûkê de Þivan Al Xabûrî li ser du teoriyan radiweste.

Teroriya yekê ew e ku li ser þîroveyên Minorisky disekine ku ew dibêje, koka kurdan ji farisan tê ku ew jî vedigere ser nislê wan yê bi Hint Ewropî ve tê girêdan ku di sed sala 17 Berî Mîladê de tê naskirin ku ji qerex û keviyên gola Ûrmiya ve tê û ber bi Botanê ve diçe.

Teoriya diduyan jî ew e ku li ser þîroveya dîroknasê Rûsî Mar destnîþan dike ku kurd wekî milet ji Asiyê ne û ji koka xwe ji kildanan, qafqaz û ermanan pêk tên. Di heman demê de zanyarê rûsî Vlademer Menoriskî dibêje, dibe ku kurd ji rojhilatê Îranê koçî Kurdistanê kirin û bûne yên xwecih. Bêguman ev jî vedigere sed sala dehan berî mîladê ku bi nasnsmeya xwe berê jî ew Kûtî bûn. Ku li rojavayê Behra Wanê û rojhilatê Çemê Dîcle di qonaxekê de ew bi cî bûne.

Di pirtûka xwe de Al Xabûrî balê dikþîne ser hebûna ziman ku gelek ji zanyarên cîhanê piþtrast dikin ku kurd ji dîroka kevin ve her li cîhê xwe ne û zimanê wan vê yekê îsbat dike.

Di heman babetê de Al Xabûrî ji hinek çavkaniyan der barê pirtûka Zend Avesta, peyv û zimanê Zerdeþt de lêkolînan dike û digihîje wê encamê ku zimanê Zendavesta û Zerdeþt ji Medan bû û ev jî di sed sala 7ʼan de Berî Mîladê ye.

Li gorî Al Xabûrî peyva Kurdistanê cara pêþî di sedsala 12ʼan de hatiye bi karanîn. Dema ku ku beþek ji çiyayên Kurdistanê hatin dabeþkirin, wê gavê bi fermî navê Kurdistanê hat ragihandin, ev jî di serdema Sultan Sincarê Selçûqî de bû ku wî biraziyê xwe Sultan Silêman 1059 kire waliyê wê demê yê Kurdistanê. Ew dema Kurdistan ji 16 wîlayetan pêk dihat.

Al Xabûrî behsa rengînî û dewlemendiya olan û tolerensa wan dike ku niha bingeha wan li rojavayê Kurdistanê heye. Bi taybetî qala ola êzîdiyan dike ku di dîrokê de gelek nêrîn û gotinên þaþ û nedurist li ser wan hatine gotin. Al Xabûrî bi þîroveyên xwe wan nerînên çewt û xerab ji bo raya giþtî þîrove û zelal dike.

Al Xabûrî li ser pêvajoya Îslamê dibêje, em kurd wekî milet di serdema Împeratoriya Eyûbiyan de bi serkêþiya Selahedînê Kurdî bûne deshilat, lê ji wê demê ve me nankorî nekiriye beravajî wê me xizmet ji bo hemî gelan kiriye.

Di dawiyê de Þivan El Xabûrî bi bîr dixe ku dîroknasan dîroka kurdan bi rengekî nedurist rave kirine, lewra wî xwestiye bi vê pirtûkê peyama xwe bide raya giþtî û bi taybet cîhana ereb. Ew dixwaze ereb hûr û kûr bi dirustî û qenc li ser kurdan lê bikolin.

16.06.2020, Yenî Ozgur Polîtîka

Hûn dikarin li van jî binêrin

Hela tu li vê tesadufê!

Hela tu li vê tesadufê!

07 08 2022

Hukmên îdeolojîk û Zembîlfiroþ

Hukmên îdeolojîk û Zembîlfiroþ

04 08 2022

Hunermed Asala Nasrî û strana ‘Ez kevok im’

Hunermed Asala Nasrî û strana ‘Ez kevok...

28 07 2022

Dîroka bêlêkolîn

Dîroka bêlêkolîn

21 07 2022

Ev jî hene

Amed ra çend notî

Amed ra çend notî

25 07 2017

Fêdeya xwendina bideng

Fêdeya xwendina bideng

01 02 2021

Bêhna genî jê tê!

Bêhna genî jê tê!

10 12 2015

Newroza 1991'ê a Stenbolê û windabûna pereyan

Newroza 1991'ê a Stenbolê û windabûna pereyan

14 07 2020

Navê gur derketiye; rovi dinya xera kir!

Navê gur derketiye; rovi dinya xera kir!

28 02 2019

Nivîsên Nû

Zekî OZMEN

Hemal

Zekî OZMEN

Çorê ARDA

Paradoksa hezkirinê, eþqê û welatperweriyê

Çorê ARDA

Omer Dilsoz

Keprokan çêkin ji þaxêt beranan

Omer Dilsoz

Helîm YÛSIV

Mane tu kurd î, naxwe normal e bavê min

Helîm YÛSIV

Mîrza Ronî

Qurmîcik

Mîrza Ronî

Salname

HERE JOR

Diyarname

  • Derbarê Diyarnameyê de
  • Yên piþtgirî didin Diyarnameyê
  • Agahiyên ji bo nûçeyan
  • Bikaranîna Diyarnameyê
  • Têkilî-Contact-Ýletiþim

Nivîskar

  • Cemil Oguz
  • Helîm YÛSIV
  • Cemîl Andok
  • Çorê ARDA
  • Þêxo Fîlîk
  • Cîhan ROJ
  • Zekî OZMEN
  • Hekîm Sefkan / Tava Heyvê
  • yeqîn h.
  • Kazim Polat
  • Welat Dilken
  • Bedran DERE
  • Omer Dilsoz
  • Mîrza Ronî
  • Krîstîn Ozbey
  • Dilþêr Bêwar
  • Arjen Arî / Agirdank

Beþ

    • Nûçe
    • Nûçeyên Çandî
    • Serbest
    • Hevpeyvîn
    • Berhem
    • Çapemenî
    • Spor
    • Dinya
    • Aborî
    • Foto-Nûçe
    • Xêz
    • Nivîsênkarên Mêvan

 

    • Portreya Mehê
    • Tenduristî
    • Klîba Hefteyê
    • NÎQAÞ
    • Ji Çapemeniya Dinyayê
    • Çend gotin
    • E-pirtuk
    • Spot
    • Deqeya Dawî
    • Covit-19
    • 2019: Hilbijartina Herêmî
    • 2015-sermawez-pusper: Dîsa Hilbijartina Giþtî
  • Facebook
  • Twitter
  • RSS

Copyright © 2005-2022 Diyarname