Azîz Ogur

Berî bipêÅŸketina teknolojiyê û serobinbûna demografiya Kurdistanê ya ji ber ÅŸer, sirgûn û xizaniyê, her kêlî û warê jiyanê mîna performanseke çandî, hunerî dihate nirxandin. Dîwanên dengbêjan, lîstikên odeyan, henek-laqirdî, çîrok-çîvanok, tiÅŸtonek û hwd.

Di her civat û dîwanê de pirraniya aktîvîteyan li ser bingehekî amade lê bi pirranî spontan û hostayiyeke lihevanînê dihatin pêÅŸkêÅŸ kirin. Di nava van ÅŸevbihêrkan de hin stran hebûn ku dirêjbûna wan, hêmanên mîna nav û erdnîgarî li gorî hêza stranbêj, dengbêj yan jî kesê gotarê dibêje bûn. Yanî di her cara gotinê de kesên li dîwanê hazir, cih û warên wan dibûn lehengê stranê.

Yek ji van stranan jî ya li ser serpêhatiya Åžêx Narûz an Baba DerwêÅŸ e. Ji ÅŸîroveya hunermendê rojavayê Kurdistanê Åžefîqê Tembûrvan em variyanteke serpêhatiya “Åžêx Narûz” parve bikin:   

Kesek hebû Baba DerwêÅŸ bû, ji xwe re li gunda digeriya. Jê re digotin Åžêx Narûz. Xelkê jê re alîkarî dikir, çend qurîÅŸ li vir, mecîdiyek li wir, çerxiyek li dera din pereyekî baÅŸ komî ser hev kiribû. Kîsek-cemedanek pere û zêr kom kiribûn lê ditirsiya ku jê bidizin. Wî jî kurtanê kerê çirand û perê xwe di hundirê kurtan de hilandin û got, kes bîra wir nabe. Lê belê rojekê kurtanê kerê jê dizîn. Ev stran li ser lêgerîna Åžêx Narûz (Baba DerwêÅŸ) a kurtanê kerê ye…

Hey germ e germ e germ e

Havîne dinya germ e

Rêka dûr ketiye ber me

Qederek hatiye ser me

Åžêx Nerûzo tu zanî, ker va ye kurtan kanî?

***

Ez çûma mala xalê xwe yê Zaza

Pozê jina wî dirêj mîna nikulê qaza

Ji esir de dikete ber jina xwe û diraza

Ez kuÅŸtim ji tîna ji birçîna, ji niyaza

Min xwe avêt kewara wan a pîvaza

Kes napirsê li halê feqîr û belengaza

Wey Åžêx Nerûzo tu zanî, Ker va ye kurtan kanî?*

Ez çûm gundekî; jê digotin Qesra Qelendera

Xortê wan hemû nala nêrekeran

Destê xwe berdan ser qebzê xenceran

NehiÅŸtin ez bisekinim li wan topraxan wan deran

***

Ez çûm mala metika xweyî Mehwerê

Qotiya min dargirt ji titina Xusê, dest pelê Åžamî danî serê

Li ber min danî sêniyek mastê mexmerê

Min got metê; az naxwum mastê mexmerê

Digerim li kurtanê vê heywanê vê kerê

Got de taÅŸtiya xwe bixwe û bi qeÅŸite

Me tovbeye ji fen û fêhlên berê

***

Ez çûm mala apê xweyî TermiÅŸk

Danî ber min pariyek nanê hiÅŸk

Diran di devê min de tunebûn

Min gepa xwe bire vî alî wî alî

Min dî yek hat û go wiÅŸt!

Gepa min di zengelorka min de hiÅŸt

Got pepûko rabe, hêna te kurtan nedît

Gura kerê te jî kuÅŸt

***

Ez çûm ser meytê kerê

Min serê wê li ser kaboka xwe danî

Min got lê lê bozê bozbelekê;

Nayê bîra te dema mala me li Çemê Qerdîlekê

Got derwêÅŸ hemû sûncê te bû

Bila jina te li lavê te xista,

Lavê te li qîza te xista, qîza te li bûka te xista

Porê hev bikira werîs, wisa li sikura ker xista

Ji bo mîratê gur li çolê kerê te nexista, nekuÅŸta

***

Ez çûm gundekî, jê re digotin Dikûk

Bûm mêvanê metika xweyî biçûk

Got; wele par vî çaxî ez çûm serê sûk

Min ji qîza xwe re kirî xeml û xêl, û rehela bûk

Min ilmû’êlê kurtanê kera te bihîst li bajarê Kerkûk

Ez li kû Kerkûk li kû, tew lo gidiyo kurtano

HeÅŸaro pir girano, cemedana zêrano

PiÅŸtî kurtanê kera xwe ezê çi bikim li Cizîra Botan o?

***

Dilê min diye, sed carî diye

Ez çûm Darê derbasî cem axê

Min got axa bi Quran a te xwendiya

EÅŸîra te kurtanê kera min diziye

Axê got; Åžêxo pepûko ez ne dizim

Åžev ji ÅŸevê nadizim,

Ber bi feqîrê weke te naqelizim

Kurtanê kerê wan jê nakim û nadizim

***

Min got ez ocax im, ez ê her dû çavê te derxim ji biniye

Pepûko ji ocaxa seyîdan gelekî dirtirsiya

Li gund kire qêrîn û gazî, gund tev li civatê vehewiya

Got ka bêjin bê kê kurtanê kera Baba DerwêÅŸ diziye

Sebrî li ser serê me bû azraîl û melkemot

Got; bi xwedê Åžefîq û Yunîs kurtan dizîn û ji xwe re firot

***

Dilê min ji dila dilekî diye, axa gelekî ji ocaxa seyîdan ditirsiya

Ban Åžefîq û Yûnis kiriye, her yekî sed darê ço li binê lingê wan xistiye

Got lawo, we kurtanê kerê Baba DerwêÅŸ bi kû de biriye

Gotin, axa dilê min sed carî diye, me li gundekî ji yê Tora Banî firotiye

Åžev reÅŸ bû, em ji kû zanin kîjan mesken û kîjan ci ye?

***

Dibêjin axa gelekî zor li her dû belengazan kiriye

Ew jî ji axê gelekî ditirsiyan, li sih û sisê gundê Tora Banî geriyan

Ji tirsa axê kurtan aniyan, bi sê wereqeyan firotibûn, bi bist û heft mecîdiyan kiriyan

Kurtan anîn li civata axê daniyan

Dema çavê Baba DerwêÅŸ li kurtanê kera wî ketiye

Ji kêfa raya dilê Baba DerwêÅŸ qetiya

Xwe çend kir cemedana zêran ji kurtan derxistiye

Got; ox ya! Siheta axayê min xweÅŸ

Ji min re anî kurtanê kera reÅŸ

Edî ezê zikê xwe bidin ber nan û zebeÅŸ!

Têbinî: Hefteya bê em ê mêze bikin ka çawa di nava demê de serpêhatiya Åžêx Narûz veguheriye straneke potporî ya dawetan a bi navê ‘Hafiz’.

* Di dawiya her ferdayê de dubare dibe.

07.08.2019, Yenî Ozgur Polîtîka