Diyarname

Çendek berê rojeva kurdan bi sansura li ser peyva "Kurdistan" a di pirtûka Paulo Coelho "11 Deqe" de germ bûbû niha pirtûkên din di rojevê de ne ku herî dawî derket holê ku nivîskarê kurd Şener Ozmen dema helbestên Arjen Arî wergerandine kurdî peyva "Kurdistan" bikar neaniye û cihê wê de "welat" bikar aniye. Ji aliyê kurdekî bi xwe ve sansurdanîna ser peyva Kurdistanê zêdetir mesele kûrtir kir.

Ji Paulo Coelho heta Şener Ozmen

Çendek berê sansura li ser peyva Kurdistan a di pirtûka nivîskarê navdar Paulo Coelho de bûbû mijara nîqaşa rojeva kurdan. Li ser vê Weşanên Canê daxuyanî dabû ku dê di çapa nû de meseleyê rast bikin. Rojnameya The Guardianê jî ev yek kiribû nûçe.

Dûre derket holê ku Weşanên Înkîlapê di pirtûka "Çalikuşu" ya Reşat N. Gundekîn de jî peyva Kurdistanê sansur kiriye.

Her wiha Weşanên YKY'ê jî di "Seyahatname" ya gerok Evliya Çelebî de peyva Kurdistanê sansur kiribû. Û niha ji qada kurdî sansurek balkêş derket holê.

Vê carê derket holê ku nivîskarê kurd Şener Ozmen dema helbestên Arjen Arî ji kurdî ji bo tirkî wergerandine peyva Kurdistanê sansur kiriye. Tora civakî ji duh de li ser vê meseleyê disekine.

Şener Ozmen helbestên Arî ji bo Weşanên Evrenselê wergerandibûn kurdî. Helwest wekî pirtûk binavê "Destana Kawa û Azhî  Dehaq" (Tirkiya wê jî wekî "Kawa Destani ve Azhî Dehaq) hatibû weşandin. Di helbesta bi navê "Ji doh de, îro.." de helbestvan Arjen Arî wisa nivîsiye:

"Kardox û Kûdî; gelên Aryanî

ne bê Xwedê man û ne bêxanî

Dîcle û Ferat e şên û şînahî

Mezra Bota ye warê b'ronahî;

bi dêr û camî ev xaka ciwan

destên biyan de îro Kurdistan!"

Lê Ozmen dema wergerandiye di hevoka dawî de peyva "Kurdistan" sansur kiriye û wisa nivîsiye, "di destê biyan de îro welat"...

Weşanxaneya Evrenselê hem kurdî, hem tikiya helbestan di heman çapê de, di rûpelek de kurdiya wê, rûpela hember de jî tirkiya wê weşandiye. Tê dîtin ku di kurdiya wê de peyva "Kurdistan" heye lê di wergera wê ya tirkî de ev hey hatiye sansurkirin.

Li ser nîqaşan Weşanên Evrenselê ji ser twitterê re peyamek wisa weşand: "Pirtûka Destana Kawa û Azhî Dehaq ji hêla Şener Ozmen ve hatiye wergerandin û piştî raçavkirina Arjen Arî hêj berî wefata wî hatiye çapkirin. Û di wê rûpela tê behskirin de di aliyê kurdî de peyva "Kurdistan"ê heye. Weşanxane û Çapxaneya Evrenselê sansurên bi rengî nekiriye û ji ber wê bi biryarnemaya hejmar 675 hatiye girtin. Heta tekane weşanxaneya ku hatiye girtin Evrensel e."
Her wiha weşanxaneyê peyama Ozmen jî weşandiye û gotiye: "Wergêrê me Şener Ozmen hesabên tora civakî bikar nayne, peyamek wisa gihandiye me: 'Arjen Ariyê ku ziman, helbest, helwest, dostaniya xwe bê hesab û kîtap parve kiriye, ji ser wî re hewldana lînckirinê hatiye dest pê kirin; bi ya min ev yek neheqî ye'."

Nivîskar û wergêr Ozmen qala "lînckirin"ê kiriye lê negotiye ka çima peyva "Kurdistan" ku navek taybet e, di wergerandinan de navên taybet nayên guhartin, çima ev navê taybet guhartiye û çima sansurek pêk aniye?

**

Nûçeya Eleqedar:

- The Guardianê jî sansura li ser 'Kurdistan'ê kir nûçe 

- Weşanxaneya Canê sansûr daniye ser peyva Kurdistanê