Cemil Oguz
Di Festîvala Fîlman a Navneteweyî ya Stenbolê de nêzî deh belgefîlmên kurdan hene. Me ew ji we re hilbijartin ku ev belgefîlm hefteya pêşiya me têne nîşandayîn.
29'emîn Festîvala Fîlman a Navneteweyî ya Stenbolê 3'yê vê mehê dest pê kir û heta 18'ê mehê li dar e. Di festîvalê de li dor 200 fîlmî ku têde hin bi kurdî jî hene têne nîşandayîn. Digel ji dinyayê nîşandayîna fîlmê navdar, di beşa belgefîlman de jî gelek 22 belgefîlm hene û ji wan nêzî deh hebê wan belgefîlmên kurdî ne. Ev belgefîlm di hefteya duyemîn a festîvalê de, yanê hefteya pêşiya me derdikevin pêşberî temaşevanan. Me ji bo we ew belgefîlm, roj û saeta nîşandayîna wan hilbijart:
SEYÎD
Derhêner: Ozkan Kuçuk
Tirkiye, 2010
DigiBeta / Rengîn / 80 dq
Bi kurdî; bi jêrnivîsa tirkî û îngilîzî
Cihê nîşandayînê: Salona Muzeya Perayê: 15'yê mehê, Pêncşem, saet 16.00
Derhêner Ozkan Kuçuk bu bi "Li Serxaniyên Diyarbekirê" li Tirkiyeyû li derveyî Tirkiyeyê gelek xelat girtibû di fîlmên Yeşim Ustaoglu û Kazim Oz de derhênerîya hunerê kiribû niha bi belgefîlmê xwe "Seyîd" derdikeve pêşberî sînemahezan.
“Seyid Musa Dede” yekem kes e ku li gor navê wê yê îro “Cemevî”yê ava dike, bûye şahidê dîroka nêz a Tirkiyeyê û êşa ku bûye para wî girtiye. Ew kalekî 77 salî, di vî warî de xwedî agahiyên girîng e.
Belgefîlm digel wî ji Stenbolê dest bi rêwîtiyeke dike heta Dêrsimê; pêre qala bîranînên xwe yên zarokatiyê yên Dêrsima 38’an dike, li ser bingeha felsefeya elewîtî ya ku mirovî dikev navenda xwe disekine.
Elewiyên ku yek ji civakên ku azadiya bawerî û îbadeta wan hatiye astengkirin, îro xwedî gelek ‘cemevî’yan in lê tu ewlehiya wan a zagonî nîn e. Li dinyayê elewî yek ji van koman in ku azadiya bawerî û îbadeta wan ne di bi ewlehiyê de ne Belgefîlm yekem car di festîvalê de wê derkeve pêşberî temaşevanan.
***
MIRAZ
Derhêner: Rodi YuzbaşiTirkiye, 2010
Betacam / Rengîn / 58 dq
Bi kurdî; bi jêrnivîsa tirkî û îngilîzî
Cihê nîşandayînê: Salona Muzeya Perayê: 15'yê mehê Pêncşem, saet 21.30
Derhêner Rodî Yuzbaşi bi belgefîlmê xwe "Mezra Êzîdiyan" gelek xelat girt û vê carê berê kameraya xwe dide mijareke din. Yuzbaşi di belgefîlmê xwe "Miraz" de li ser çîroka xortekî kurd ê ku dike bi rêya qaçaxiyê here Fransayê disekine, bi vê yekê re jiyana wan a li gund, têkiliya di nav kurdên hê li gundên xwe ne û yên li Fransayê ne nîşan dide. Xwezaya gundên kurdan, nîşandayîna tenêtiya dê û bavên ku li gund mane aliyên serketî yê belgefîlm in. Belgefîlm yekem car di festîvalê de wê derkeve pêşberî temaşevanan.
***
BERTÎJ
Derhêner: Caner Canerik
Tirkiye, 2010
Betacam / Rengîn / 106 dq
Bi kurdî; bi jêrnivîsa tirkî û îngilîzî
Cihê nîşandayînê: Salona Muzeya Perayê: 16'yê mehê, în, saet 21.30
Caner Canerîk ji sala 1996'an ve karê rojnamegerî dike.Wî pêşî di sala 2009'an de belgefîlmekî bi navê "Pirdesur" kişand û niha jî bi "Bertîj"ê "Hêviya xwe ya pêşerojê ya li ser Dêrsimê" pêşkêş dike. Di belgefîlm de jiyana zarokên Bertîjiyan ên li zozanan, jiyana wan a hem, hem jî rengîn derdikeve pêşberî temaşevanan. Jiyana zorakên ji poşetên plastîk bîdonan çêdikin, berxikên birîndar didoşin yan jî siwarê hespê dibin, baz didin; belgefîlm jiyana van zarokan tîne pêşberî temaşevanan
***
BABAM TARİH YAPIYOR - Bavê min dîrokê çêdike
Derhêner: Haydar Demirtaş
Lîstikvan: Mehmet Demirtaş, Aslan Demirtaş, Aziz Demirtaş
Tirkiye, 2010
DigiBeta / Rengîn / 30 dq
Bi tirkî-erebî-kurdî-suryanî; bi jêrnivîsa tirkî û îngilîzî
Cihê nîşandayînê: Salona Muzeya Perayê: 16'yê mehê, În, saet 19.00
Haydar Demirtaş di sala 2008'an de belgefîlmê "Gezici Nalbant" (Nalbendê Gerok) gelek xelat girtibû niha "Babam Tarih Yapıyor"ê pêşkêş dike ku jiyana Hoste Memed ê ku pênc wext nimêja xwe dike, dêr û mizgefîtên gundan restore dike nîşan dide. Hosta Memed tevî alîkarên xwe li gundeke dîrokî ya Mezopotamyayê dêra suryanî temîr dike. Belgefîlm ji ciheke ku misliman û suryanî bi hev re dijîn, li cihê ku bi tirkî, kurdî, suryanî, erebî tê axaftin, mele û keşe bi hev re xwarinê dixwin dîmenan nîşan dide.
İKİ TUTAM SAÇ "DERSİM'İN KAYIP KIZLARI" - Du baq por "Keçikên winda yên Dêrsimê"
Derhêner: Nezahat Gundogan
Tirkiye, 2010
Betacam / Rengîn / 55 dq
Bi kurdî; bi jêrnivîsa tirkî û îngilîzî
Cihê nîşandayînê: Salona Muzeya Perayê: 16'yê mehê, În, saet 16.00
Xwendekara endazyariyê derhêner Nezahat Gundogan pêşî bi belgefîlmê "Munzur Akmazsa" (Ger Mûnzûr Neherike) li ser projeya bendavan sekinî bû niha jî bi vê belgefîlmê xwe li ser beşe dîrokê ya Dêrsimê disekine. Di salên 1937-38'an de, gelek zarok winda bûn. Belgefîlm dikeve ser şopa zarokên keç ên wê demê winda bûne, ji wan hinan dibîne û çîroka wan pêşkêş dike.
***
TAŞLAŞAN VİCDANLAR - Wijdanên bûne wekî kevir
Derhêner: Cenk Ortul, Zeynel Koç
Tirkiye, 2010
Betacam / Rengîn / 50 Dq
Bi kurdî-tirkî; bi jêrnivîsa tirkî û îngilîzî
Cihê nîşandayînê: Salona Muzeya Perayê: 16'yê mehê, În, saet 16.00
Fîlm li ser zarokên ku bûne mexdûrê Zagona Têkoşîna bi Terorê re, rewşa wan a derveyî hiqûqî, şîdeta li hemberî wan a fizîkî û manewî pêşkêş dike. Belgefîlm bi van dîmenan 'wijdanên ku bûne wekî kevir" ku çar hezar zarokên têne darizandin, bi sedan zarokê girtî nabînin, wan wijdanan digire bin lêpirsînê.
***
MARDİNLİLERDEN - Ji Mêrdîniyan
Derhêner: Dirk SchäferAlmanya, 2009
DigiBeta / Rengîn / 72 Dq
Bi erebî-kurdî-tirkî; bi jêrnivîsa tirkî û îngilîzî
Cihê nîşandayînê: Salona Muzeya Perayê: 16'yê mehê, În, Saet 19.00
Derhênerê alman Dirk Schaefer ku li Zanîngeha Bîlgî akademîsyen e, ji bo ARTE'yê belgefîlmên cur bi cur dikişîne vê carê berê kameraya xwe dide mêrdiniyan. Ew di adara 2009'an, di dema hilbijartina şaredariyan de diçe Mêrdinê, li wê derê jiyana rojane ya mirovan digire ber çavan. Yusufê bîst û heşt salî bi kerê xwe yê ku navê Kara Şîmşek lê kiriye li kuçeyên berjor ên Mêrdînê de, çopçiyekî ye ku di şaredariyê de dixebite. Wekî çopçiyên din ên di şaredariyê de heqdestê wî yê mehane nîn e û bi dengê xwe ku wê di hilbijartinê de bikar tîne hêvî dike ku ev newşa wî biguhere.
***
Nûçeyên li ser 29'emîn Festîvala Fîlman a Navneteweyî ya Stenbole ên ku berê di Diyarnameyê de hatine weşandin:
- “Seyîd” di Festîvala Stenbolê de tê nîşandayîn
-Festîvala Fîlman a Stenbolê deriyê xwe vekir
- Bilêtên fîlmên festîvalê li benda we ne
- Li Stenbolê 200 fîlm li benda we ne
Bi şertê nîşandayîna çavkaniyê her kes dikare nûçe, nivîs û fotoyên Diyarnameyê bikar bîne. Bêyî nîşandayîna çavkaniyê bikaranîna nûçe, nivîs û fotoyên Diyarnameyê qedexe ye.