Hekîm Sefkan: M. Þêxo dibistanekî nerm lê tije hêrs bû
Diyarname
Hunermend Hekîm Sefkan li ser hunermendê mezin Mihemed Þêxo dibêje wî stran û muzika kurdî ji pesnê mezinên eþîran rizgar kir û xist xizmeta netewî. Di heman demê de Sefkan dibêje, "Mihemed Þêxo dibistanekî nerm lê tije hêrs bû." Vane gotinên Hekîm Sefkan ên li ser Mihemed Þêxo:
- Rola Mihemed Þêxo di nav muzîka kurdî de çi ye?
Ew di stran û melodiya kurdî de, dibistaneke tije hest e, bê çawa Cegerxwîn helbesta kurdî ji sofîtiyê rizgar kir û xist xizmeta netewî, ew jî wiha bû. Wî stran û muzika kurdî ji pesnê mezinên eþîran rizgar kir û xist xizmeta netewî. Ew dibistanekî nerm, lê tije hêrs bû.
- Giraniya stranên wî (ji aliyê naverok/gotin û muzîkê ve) çi ye?
Jixwe stranen wî giraniya wan, ji Omerê Lalê, Ûsivê Berazi bûn. Wan ji her kesî bêhtir M. Þexo û giyana wî nasdikirin. Naverokên tije, hêsan lê wiha jî giran hildibijart, wiha jî muzîka wî ku piraniya wê wî bi xwe çêdikir, ji dil derdiketin. Tu carî ji rengê xwe dernediket. Çi jî bigota wekî xwe digot, pir bi hostayî di dil û giyana mirovan de bi cih dikir. Wî her ji doza kurd re stra, naverokên stranên ku hildibijartin ji civaka kurd û êþa wî bûn, wiha jî muzîka wî, ji giyanê gel bû.
- Stranên wî bersiva îro jî didin yan na?
Em dibinin, îro çawa her kes stranen wî distrên, ev tê wê wateye ku wî ne tenê ji bo roja xwe stra, wî ji bo îro û ji bo sibê jî stra, hostayetiya wî jî di vir de ye.
- Mihemed Þêxo li rojavayê Kurdistanê li gundekî Qamiþloyê hatiye dinê. Li parçeyeke din a kurdan bihata dinê dê çi biguheriya? Tesîra wê parçeyê çiqas li ser hebû? Yan jî em di vî warî de dikarin çi bibêjin?
Ez nikarim di wê der barê de tiþtekî bêjim, lê ji xwe ew li wir hate dinê lê li Baþûr bi azadî têkoþîn da, heya têkçûna þoreþa Berzanî, piþt re jî li Rojhilat bi cih bû, li wir jî zewicî, yanê ji xwe ew bû ji her parçeyî. Gelek Berhemen wi li Baþûr û Rojhilat hatin tomarkirin.
- Ji bo xwedîlêderketina navê wî divê çi bê kirin? (Mînak wekî abîde, peyker yan tiþtên din) Kurd bi têra xwe wî bibîr tînin yan na?
Berî her tiþtî hemû kesên ku stranen wî dizinin û kirine malê xwe bila lêborîna xwe bixwazin, mafê wî lê vegerînin. Bi peykeran nirx nayên dayîn, ji xwe gelê kurd peykera wî di dilê xwe de çêkiriye, lê dive ew pir baþ bê naskirin, heya berî çend salan jî, ji Amed û vir de kesî ew nasnedikir.
Di serî de PDK ku raste rast di nav refên wê de cih girtibû, piþt re jî têkoþîna bakur ku, wî jê re jî stra, divê hemû partî, rexistin û sazî, rojên bîranîna wî pêk bînin, navendên çandê bi navê wî vebin, gora wî ku, li Qamiþloyê, ji hêla kurdên parçeyen din ve bêne ziyaretkirin. Heya niha tenê Rojavayî wî bibîr tînin, mixabin, di jiyana xwe de pir êþ kiþand, lê hindik tê zanîn, kurd deyndarên wî ne. Wî ji bo me gelek got, em pir hindik jê re dikin.
***
Nivîsên li ser Mihemed Þêxo:
-
- Mehmet Alti: M. Þêxo pêþengê kevneþopiya muzîka bajariyê ye
- Xelîl Xemgîn: M. Þêxo di afirandina hunerê sînor naskiriye
- Konê Reþ: Dengê Mihemed Þêxo bû dermanê birînan
- Klîbek wî: Ay Lê Gulê