LUQMAN GULDIVÊ
Gotineke bi kurmancî heye, dibêjin, heta ev serî sax dimîne, ev çav jî ecêban dibîne. De ne, jixwe hatiye serê pêÅŸiyên me heta ev gotine. Ê me jî êdî bûye ew hesab. Her sala di ser me re dibihure, em ecêbên ecêban dibînin. TiÅŸtên wisa diqewimin ku em bivênevê bibêjin, ma ev jî hebû! Yan jî hinek bi hin karan radibin ku mirov bibêje, wew, ma Xwedê ew qasî ji mirovan distîne! Xuya ye, erê distîne. Ez ê behsa pêwenda tevahiya Kurdistanê nekim, lê ez ê destpêkê behsa Åžengalê û pêwendiya civata êzîdî bikim û paÅŸê çend gotinên xwe ji wan “xwedêjêstandiyan” re jî bikim.
Tîrmeha 2014’an belkî zêde neyê bîra mirovan, lê ha hingê Serokê TEVDA’yê Seîd Hesen Seîd di hevpeyvînekê de ji min re got, em dizanin pêÅŸmerge wê 10 deqîqeyan jî li ber xwe nede li hember DAIÅž’ê. Min jî hingê got, mubalexe ye, helbet talûke mezin e, lê ma bi rastî tiÅŸta wisa dibe? Hêzeke ku qederê 10 hezar pêÅŸmergeyî li Åžengalê bi cih kirî, wisa hêsanî dikare miletekî bi qirkirinê re rû bi rû bihêle! Mehek sax nekete neqebê û ya Seîd Hesen Seîd gotî, derket. Ya qewimî, ya ku wî pêÅŸ dîtî bi xwe bû. Miletek bi qirkirinê re rûbirû ma, tevî ku rêveberiya PDK’ê, heta hikumeta BaÅŸûrê Kurdistanê eÅŸkere hatin hiÅŸyarkirin. Wan pêÅŸî li wan xebatên hewarê li hember êrîÅŸeke muhtemel jî girt. Çi qewimî? Bi hezaran mirovên êzîdî yên Åžengalê hatin qetilkirin, bi hezarên jin, keç û zarokên wan dîl hatin girtin, bûn êsîrên hovan û bi sedhezarên wan jî koçber bûn. Di hewar û koçberiyê de bi sedan zarok û kesên lawaz ji tîna û birçîna mirin. Qira miletekî xwetsin bînin û ev milet bi qirkirinekê re rû bi rû ma.
Di qirkirinê de jixwe êrîÅŸkar sûcdarekî mezin e, lê ma gunehkarên din? Yên ku ev milet neparastin, yên ku nehiÅŸtin ew xwe biparêze, yên ku veguheztina wî ber bi deverên ewle ve organîze nekirî, beriya ku reverev xelkê li cih bihêle, ew ê ku nehiÅŸt hinên din karibin vî miletî biparêzin; çi ji wan hat? Kesî ji wan hesab da, yan jî kesekî hesab ji wan ji ber vê qirkirinê pirsî? Na... Berpirsiyariya di astên cihê de ya hêza pêÅŸmerge (fermandarên wê helbet), siyaseta PDK’ê û bi hukmê xwe yê dewletî yê hikumeta BaÅŸûrê Kurdistanê li meydanê ne, lê amadebûna hesabpirsîn û dayînê li holê xuya nakin.
Ha di rewÅŸeke wisa de, leÅŸkerekî bi navê xwe jî li xwe eÅŸkere dike ku ne ji Åžengalê heta ji BaÅŸûrê Kurdistanê ye, di qewimînên çend salên dawî de jî tu heq û mafê wî di destwerdana Åžengalê de nîn e, ji ber kesên ew perwerdekirî jî di serî de tirk in, hebûna wî bi xwe jê re ÅŸerm e (helbet eger kurd bin), radibe berê xwe dide Xanesor a Åžengalê, pêÅŸî gerîlayên ji bo silhê bedenên xwe dikin sûr, bi namerdî qetil dikin; paÅŸê jî êrîÅŸê dibin ser ÅŸervanên YBÅž/YJÅž’ê ku xelkê wê erdê û deverê ne. Vê eybê têra vî leÅŸkerî nekir, niha jî xelkê sivîl ê Xanesor û Sinûnê tevî piÅŸtgirên ji Rojavayê Kurdistanê berê xwe dan çeperê vî dagirkerî, û wî careke din gule reÅŸandin û keçeke ciwan a endama TAJÊ qetil kir û 15 kesên sivîl jî birîndar kirin.
Ev serpêhatî ji bo PDK’ê û nexasim jî serokê wê Mesûd Barzanî pirr muhim e. Wî îdîa kiribû ku ew ê careke din xwîna kurdan nerijîne (berê bi dehan caran rijandiye). Nirxandineke wekî “yan ew êzîdiyan wekî kurd nabîne, yan jî wî soza xwe negirt” wê bibe tesbîteke kurt û kêm, bi ser de jî ÅŸaÅŸ. Mesûd Barzanî demeke dirêj ji bo afirandina îmajek ji bo xwe dixebitî da ku karibe xwe bike serokê projeya “dewletoka kurd” a ku wê Kurdistan biÅŸikanda. Ango, ji bo 30-40 mîlyon kurdî wê dewletokeke bi henekan û benê wê di destê Enqereyê de bihata îlankirin û ew ê jî bibûya serokê wê dewletoka ku erdên fireh ên Kurdistanê û azadiya wê di berdêla wê de tevî xelkê xwe werin qurbanî kirin. Ji bo vê dewletokê nasnameyeke mîna ya êzîdiyan cihê xwe nîn e, ew tenê bi xewna serxwebûnê ya xanedaniyekê dihizire ku bi parçebûneke mezin a siyasî herî zêde wê bi xwe ew qels kiriye. Ew di qirkirina êzîdiyên Åžengalê de xwedî berpirsiyarî ye. Hîna ev gunehê xwe li ber xwe daneaniye û îdîaya xwedîbûnê li wan kesên wê bi xwe neparastî dike (gunehên din jî hene). Vî hukmê xwe jî bi zorê dide kirin. Rabûye, çeteyên ji vir û wir berhevkirî, li serê Åžengalê û miletê wê kiriye bela. Hîna nabîne ku piÅŸtî qirkirinekê dinya nabe ku bibe ya berê. Kî çawa dikare êdî baweriyê bi gunehkaran bîne, eger wan ji ÅŸerma serê xwe netewandibe û çok li ber mexdûran nedabin erdê û doza lênegirtinê, lêbihurînê ji wan nekiribin!
Lê belê, çawa min got, Xwedê ji wan standiye, dikin ku ev çavên me çi ecêban bibînin. Ji ecêban a mezin jî ew e, hinek xelkê ehlê qelem û kelamê jî ji wê yekê bawer dikin ku bi Tirkiyeyê, xanedanî jî be, serxwebûna keviyeke Kurdistanê wê bi ser keve! Ev êdî bi rastî jî ne dilsafikbûn e, ev xwexepandineke ji ber bêzariyê ye ku ji bo her kesê din ê ji derve li meseleyê dinihêre wekî ehmeqiyê diyar e.
guldive@yahoo.fr
16.03.2017, Yenî Ozgur Polîtîka
Têbiniya Diyarnameyê: Sernavê vê nivîsê "Ecêb, berpirsiyarî û ehmeqî" bû, me guhart.