logo
ad
  • Nûçe
  • Nûçeyên Çandî
  • Serbest
  • Hevpeyvîn
  • Berhem
  • Çapemenî
  • Spor
  • Dinya
  • Aborî
  • Ên Din
    • Portreya Mehê
    • Nivîsênkarên Mêvan
    • Foto-Nûçe
    • Xêz
    • Tenduristî
    • Klîba Hefteyê
    • NÎQAŞ
    • Ji Çapemeniya Dinyayê
    • E-pirtuk
    • Covit-19
    • 2023 Hilbijartin
    • 2019: Hilbijartina Herêmî
    • 2018-06-24: Hilbijartina Giştî û Serokomarî
    • 2014: Hilbijartina Herêmî
    • 2015-sermawez-pusper: Dîsa Hilbijartina Giştî
    • 2011, Hilbijartin
    • 2010, REFERANDÛM
    • 2009, Hilbijartina Herêmî
    • EURO 2016
    • EURO 2020
    • Kûpaya Cîhanê 2010
    • Kûpaya Cîhanê 2014
    • Kûpaya Cîhanê 2018
    • Kûpaya Cîhanê 2022
3 ROJ
  1. Rojnameger Seyît Evran mir
  2. Zarokan perwerdehiya xwe ya bi kurdî temam kirin
  3. Çîroka têkoşîna jinek '1976', û 'Duet' û 'Acid'
  4. Dadgeha Iraqê encumenên parêzgeha Herêma Kurdistanê betal kirin
  5. Komxebata Ziman a Şengalê: Hewldana fermînikirina kurdî û vekirina dibistanên kurdî
news-details

Tu kesî tembiya evînê li me nekir

  • Dîrok: 14/04/2009
  • Beş: Serbest

Îrfan amîda

Ku xwîn dawerive hundirê mirov, ku xwîn di hundirê rehên mirov de bitebite, ku xwîn bi betanê rehên mirov ve ranepelike, ku xwîn di paş bendên mejî de binijine, ku xwîn wekî mîna lehiya bi kêferat ya baranên tavî biharan bendan hilneweşîne, ku xwîn rêya xwe ji cîhokên kendavên kulên kevnare danegerîne, ku xwîn ji keviya berkela çav vekişe xewlexaneya xav, ku xwîn di awirên ewravî de bitevize, ku xwîn di dergûşên darînî de biderize, ku xwîn di şopên şewtar de bigevize, berê li derza deng dirize…
Civakên statîk, civakên feodal ku bi piştgiriyeke organîkî bi hev ve girêdayîne û endamên xwe dişibînin hev, civakên ku kesayetiya mêtingehiyê dijîn û dibin kevneperest, civakên ku hin nasnameyên wan an jî nasnameyeke wan hikum li hemû nasnameyên wan dikin, civakên ku pêdiviyê bi parastinê dibînin guh giran in. Guhgiran û taloqkêr.
Ji loma jî gelek deng diderizin, dirizin, zeng digirin ji ber nebihîstinê, di van civakan de. Têne daqurtandin deng, ku bi kelegiriyê girêkan li gewriyê dixin. Bi xencerên kalane yên ko û kor zewr li zengeloka peyvê dikeve. Dibe birîneke xizêzî. Xwîn dadiwerive dil. Deng xwîn dibe. Tu kes nabîne. Bi deng dibe xwîn. Tu kes nabihîze.
Ku neyê dîtin xwîna deng û neyê bihîstin dengê xwînê, di xewlexaneyên janzêm de dixilmişe. Direxine dil. Kevn û kêm dibe. Tu kes nizane. Û heger ku neyê dîtin, neyê bihîstin dengê xwînê civak kevn dibe, kêm dibe. Nazehire, nabişkive berbeyan. Mezin dibin şev. Xwîn dirize. Deng difiride. 
Di civakên bi vî rengî de, wêjevan guhê civakê û awirên wê ne. Wêjevan ew in ku dibînin. Dibihîzin. Ser birînan kişif dikin. Dengên ku firidîne şevan, xwîna ku rexinîye keviyan, li hibrê, li serê pênûsê, û li dilê xwe didericînin. Bibîr dixînin. Ji nava şevan rehekê derbasî nava jiyanê dikin. Rêya xwîna riziyayî dadigerînin nava rehên jiyanê. Bibîr dixînin.
Dema min “Dengê xwînê”* ya Têmûrê Xelîl bihîst, ji nîvê şevê û bi wê de, min dît ku dengê “Temo” yê di şeveke Yêrêvanê de derizibû, ji şevên mezin yên bajarê min dixunivî. Û min dît ku xwîna “Temo” ya li ser axeke birîndar firidîbû, ji nav dîwarên bi tenî diçizirîn sikakên bajarên min yên ji evînê xalî.
Û pê hisiyam ku tembiya evînê li me nekiribû tu kesî,
Loma evîn diniqute ji dengê derizî yê li ser tahma xav a rûpelên kurmancî.
“Dengê xwînê” ango dengê Têmûrê Xelîl dengê Kurdistanê ye ji vî alî ve. Xwîna Temo bi deng e û dinale, ya jî, dengê Temo bi xwîn e û diniqute. Ji vî alî ve jî Kurdistanî ye Temo.
Wêje her roleke û fonksiyoneke nasandinê jî dilize ku îro herî zêde, ji ber rewşa Kurdistanê û Kurdistaniyan, pêdiviya kurdan pê heye. Parçebûna Kurdistanê û kurdan mixabin kurd jî ji hev bidûr xistine û encex bi wêjeyê dikarin parîkî ber bi hev bên, nêzîkî hev bibin, hevdu nas bikin. Bi vî awayî jî “dengê xwînê” metneke fonksiyonel e. Me nêzîkî kurdên Kafkasyayê, kurdên Kafkasyayê jî nêzîkî me dike. Di hênkaya bayê Elegezê de me pêrgî “dîsgotinên” kilamên kulêmekî bûne dike. Û em dibihîzin ku di heman kilamanên kevn û kalane de heman hêmaya bibîz in.
Dengê xwînê, evîn û birîna kurmancî ye, welatparêzî ye. “Şehîdkirina evînê” ya di ber evîneke dî de ye dengê xwînê. Temo û Alînayê piştî şehîdkirina evînê, evînê di nav xet û gotinan de, di nameyekê de dixewînin. Di hembêz û fediya peyvan de bi birînên xwe re mezin dikin wekî şevên di tenêtiyê de mezin dibin. Ji loma jî dengeke nermijî, şikestî û şermok e “dengê xwînê” ango evînê.
Belkî jî Têmûrê Xelîl û Temo tembiya evînê li me dikin bi kurmanciyeke ji xwînê.


*Dengê Xwînê, Têmûrê Xelîl, Weşanên Lîs, 2009

imemzal@hotmail.com
 
  
  ***

Nivîsên Îrfan Amîda yên ku di Diyarnameyê de hatine weşandin:

- X, W, Q û kurtenameyek ji bo birêz Hasîp Kaplan
- Anakronîzm û Komara Tirkiyeyê
- Notos Oyku û Semîh Gumuş
- Parlementerên DTP’ê çi nakin…!?
- Exlaqê pênûsê
- Li hemberî polîtîkayên globalîzmê saziyên kurdan û yên demokratîk çi dikin

 

Parve Bike

Youtube Me

Peyama Lahûr Şêx Cengî li ser Kerkûkê

news

Nizamettin Arîç

news

Em Hatin

news

Aytenxan: "Şevbuhêrk û Şîrînahî"

news

Omer Dilsoz: Bo demê

news

Qeza...

news

Mîrza Ronî: Şevger Çolo û Provakasyonên wî!

news

Helîm Yûsiv: Piştî 34 salan Mihemed Şêxo

news

Êrîşa li lîstikvanên Amed Sporê... 05.03.2023...

news

Di dema erdhejê de ger hûn erebeyê diajon...

news

Di dema erdhejê de ger hûn li derve bin...

news

Di dema erdhejê de ger hûn li hundir bin...

news

'Bêrîvanê' / Mihemedê Nenyasî

news

Zara Mihemedi hat berdan

news

Goristana Semsûrê dilan dişewitîne…

news

06.02.2023, navenda Semsûrê...

news

Gername: Welatê Baskê

news

Hemal

news

Gername: Geştiyariyeke Behdînan

news

PEŞKÊN ŞEVÊ I

news
Serbest - Nivîsên Dawî
news
  • 14 09 2023

Tabloyên ku wênesazên jin ên kurd çêkirine

news
  • 03 09 2023

BRICS dê cuda be

news
  • 28 08 2023

Rizgan mîna Raskolnîkov li xelasiya xwe digere

news
  • 22 08 2023

Qirikek zêrîn ji deşta Germiyanê: Şukir Xeyat

news
  • 21 08 2023

Nivîsên nîveka pêşî ya vê mehê...

news
  • 19 08 2023

Dahûrtina pirtûka çîrokan “Mêşo”

Nivîsên Nû
news

Ji bo Azîz Yagan û kesên wisa difikirin

  • Cemil Oguz
news

Nûdem Durak û Emma Kok

  • Mîrza Ronî
news

Rojbûyîn û 12’yê Rezberê

  • Aytenxan
news

Ji pirsa Murat Bayram bersiveke rast dernakeve

  • Cemil Oguz
news

Kevoka li asîmana Cizîrê

  • Mîrza Ronî
news

Cêwiyê êşê Zubêr Salih

  • Helîm YÛSIV
news

Hebûn, Kakil, Heyîn, Sartre

  • Çorê ARDA
news

Rewşenbîrên ereb û kurd

  • Helîm YÛSIV
news

Gundên Bê Zuriyet

  • Kazim Polat
news

Navê Aqil Gelo ye!

  • Dilşêr Bêwar
news

Du Stran û Varyantek

  • Veysel Vesek
news

Li nav otobusê wêneyê jinika tazî

  • Dilşêr Bêwar
news

RENGÊ ŞÎRÎN Û TARÎ

  • Aytenxan
news

Qezencên ji nivîskariya bi kurdî

  • Helîm YÛSIV
news

Di 'Şapat'ê de paradoksa bindestiyê

  • Çorê ARDA
Ev jî hene
ad

Em çi jê bibin kar e!..

ad

Baydemir: Digel TBMM'ê wê Parlemena Kurdistanê jî hebe

ad

'Jinan bi dûrikan ji xwe re xweseriyek ava kirine'

ad

Li Heranê emê li asîmanê temaşe bikin

ad

'Em ji ser hişê xwe biçin jî mudexeleyê me nekin'

ad

Dîroka Tirkiyeyê ev jî nivîsî!

Kategorî
  • Nûçe
  • Nûçeyên Çandî
  • Serbest
  • Hevpeyvîn
  • Berhem
  • Çapemenî
  • Spor
  • Dinya
  • Aborî
  • Foto-Nûçe
  • Xêz
  • Portreya Mehê
  • Tenduristî
  • Klîba Hefteyê
3 Roj
news

Rojnameger Seyît Evran mir

  • 25 09 2023
news

Zarokan perwerdehiya xwe ya bi kurdî temam kirin

  • 24 09 2023
news

Çîroka têkoşîna jinek '1976', û 'Duet' û 'Acid'

  • 25 09 2023
news

Dadgeha Iraqê encumenên parêzgeha Herêma Kurdistanê betal kirin

  • 24 09 2023

Diyarname

  • Derbarê Diyarnameyê de
  • Têkilî / Contact / İletişim

Nivîskar

  • Aynur Aras
  • Aytenxan
  • Bedran DERE
  • Cemil Oguz
  • Cemîl Andok
  • Çorê ARDA
  • Dilşêr Bêwar
  • Helîm YÛSIV
  • Kazim Polat
  • Mîrza Ronî
  • Omer Dilsoz
  • Veysel Vesek
  • Welat Dilken
  • Zekî OZMEN

Beş

    • Nûçe
    • Nûçeyên Çandî
    • Serbest
    • Hevpeyvîn
    • Berhem
    • Çapemenî
    • Spor
    • Dinya
    • Aborî
    • Foto-Nûçe
    • Xêz
    • Nivîsênkarên Mêvan
    • Xêz
    • Tenduristî
    • Klîba Hefteyê
    • NÎQAŞ
    • Ji Çapemeniya Dinyayê
    • E-pirtuk
    • Covit-19
    • 2023 Hilbijartin
    • 2019: Hilbijartina Herêmî
    • 2014: Hilbijartina Herêmî
    • 2015-sermawez-pusper: Dîsa Hilbijartina Giştî
    • 2011, Hilbijartin

Copyright © 2005-2023 Diyarname