Diyarname

Li ser rûyê dinyayê li gelek welatan di navbera hikumet û hêzên muxalîf de şer derketine û li gelek deran bi hevdîtinan mesele çareser bûye. Yek ji wan hevdîtinan jî li Baskê bû ku di navbera ETA û dewleta Spanyayê de. Li ser vê pirtûkek bi navê "Loyola Uçgenî" (Sêqorziya Loyola) ku Imanol Murua Uria nivîsiye li Tirkiyeyê bi tirkî hat weşandin. Pirtûk ji aliyê wergere kurd Îrfan Guler ve li tirkî hatiye wergerandin û ji Weşanên Rûpel derketiye.

Sal 1959, ji bo li hemberî dîktatoriya Franco şer bike û piştgiriya serxwebûna Welatê Baskan rêxistina ETA (Euskadi Ta Askatasuna - Welatê Baskan û Azadî) tê avakirin.Heta sala 1968'an çalakiyên ETA'yê bi propoganda û sabotajan bi sînor e, lê piştî vê salê dest bi şîdetê dike ku ev şîdet dê 40 salan bidomiya. Dema sal tê 2005'an û heta 2007'an di navbera hikumeta Spanya û ETA'yê (ligel ETA, rêxistinên din ên Baskan) de hevdîtin çêdibin. Ev hevdîtin li Loyolayê (Loiola navenda Terîqeta Cîzvît e ku di sala 1534'an de ji aliyê Ezîz Ignacio de Loyola ve hatiye avakirin) li dar dikevin. Li ser hevdîtinan ETA di adara 2006'an de şerrawestinê dike. Pêre jî sê partiyên siyasî yên baskan (PNV, PSE-EE û Batasuna) li hev dikin ku şerê çekdarî bi dawî bikin, lê hevdîtinên li Loyolayê bi encam nabin û ETA di pûşpera 2007'an de careke din dest bi  têkoşîna çekdarî dike. Çend sal paşê, di sala 2011'an de ETA careke din şerawestinê dike.

Em van agahiyan ji ku digirin, ji pirtûka "Sêqorziya Loyola". Pirtûk li ser hevîditinên li Loyolayê hatine kirin, li ser salên li jor hatin qalkirin û helwesta ETA'yê gelek agahiyan dide xwendevanan. Pirtûk yek ji mînakên hevdîtinan de ku di navbera hikumeta û rêxistina muxalîf de pêşkêş dike. Di vê serdema ku li Tirkiyeyê jî di navbera tevgera kurd û hikumeta Tirkiyeyê de hevdîtin didomin de mînakên ji dinyayê dikarin bêne nirxandin. Pirtûk vê firsendê dide xwendevanan.

Hin aliyên kurdan û hin aliyên Baskan jî dişibin hev. Welatê Baskan li Spanyayê wekî du herêmên otonom in: Li aliyek Welatê Baskan (herêmên Bizkaia, Araba û Gipuzkoa), li aliyê din herêma Navarra. Her wiha parçeyên ji welatê Baskan yên bi navê Lapurdi, Baja Navarra û Zuberoa jî li nava sînorên Fransayê dimînin.

Yek ji xala di van hevdîtinên li Loyolayê de jî ev e: Ji ETA'yê dixwazin bi temamî dest ji çek berde, bi temamî derbasî stratejiya siyasî bibe, bêyî ku di encama muzakereyên ligel dewletê de tiştek bi dest bixin jî.

Hevdîtin gelek caran têk diçin, lê gelek caran dîsa tên ba hev. Di vir de nivîskar dibêje ku Serokê Spanyayê Rodriguez Zapatero her gotina Serokwezîrê Îngilistanê Tony Blair a wekî "Çi dibe bila bibe gere mirov rêyên têkiyiyê negire" ji bo xwe mînak digirt.

Pirtûka 'Sêqorziya Loyola' ku xebateke rojnamegeriye, serdemeke ronî dike û li ser vê serdemê mînakên balkêş pêşkêşî xwendevanan dike.

- Loyola Uçgenî / Imanol Murua Uria / Wergera ji bo tirkî: Îrfan Guler / Weşanên Rûpel / 343 rûpel / Sala çapkirinê: 2004