Þîrînên delal 50 salî ne
Diyarname
Karakterên navdar û þêrîn ên Belçîkayê ku li Tirkiyeyê wekî "Þîrînler" (Malbata Þêrînan) tê nasîn ketin 50 saliya xwe. 2008 di heman demê de 80'emîn rojbûna xêzkarê wan 'Peyo' (Pierre Culliford) e ku Peyo di sala 1992'yan de jiyana xwe ji dest dabû.
Navê wan ê bi fransizî 'Les Schtroumfs' e, bi îngilîzî jî Smurf e. Li gor kovara fransî 105 'Þîrîn' hene. Peyoyê belçîkî ew xêz kirine û yekem car di 1958'an de wekî xêzeroman di kovareke kok belçîkî bi navê "Spirou" de hat weþandin, di sala 1981'ê de jî di televîzyonê de hat weþandin. Xêzefilmê "Þîrînan" ji 256 beþan pêk tê. Îsal ji bo 50'emîn sala þîrînan dê gelek çalakî pêk bên.
Þîrînên ku gelek hezkiriyên wan hene, demeke dirêj ew wekî komunîst hatin bi nav kirin, lê teqez nehatiye diyarkirin ku rastiya vê çi ye.
Bi mîlyonan heyranê þîrînan derketin holê di vê serdemê de lê bi vê tenê ew di rojekê de neman, tiþtên din jî hebûn. Di dema Þerê Sar de îstîxbarata DYA'yê FBI ket dû þêrînan ji ber ku "þêrînan propagandaya komunîzmê" dikir: Li gundê þêrînan jiyana komunal hebû, pere nedihat bikaranîn, hilberîn wekhev dihat parvekirin, rengê hêþîn ê þêrînan wekî kincên karkeran bû, bi ser de jî "Bav Þêrîn" bi rûyê xwe yê dirêj û bi kuma xwe ya sor diþibiya Karl Marks... Her wiha tê gotin ku FBI xwestiye di dema Þerê Sar de di televîzyonên DYA'yê (Dewletên Yekbûyî yên Amerîkayê) de þîrînan qedexe bike.
Û çend xalên ji 'jiyana komunîst' a þîrinan:
- Li gund jiyaneke bi hev re serdest e. Li gund pere nayê bikaranîn lê her kes tiþtê pêdiviya wî/ê pê heye bê pere digire.
- 'Þîrînê Tiral' jî digel ku kareki nake di standarda þîrînên din de dijî. Ev jî "marê tiraliyê" nîþan dide.
- Li gundê þîrînan îbadetxane nîn e.
- Neyarê þîrînan "Gargamel" kincê keþeyan li xwe dike û olê sembolîze dike. Gargamel wekî kapîtalîzmê hezkiriyê pere û zêran e û her dixwaze þîrînan bixwe. Ev daxwaza wî jî mîsyonerî nîþan dide.
- Erdê þîrînan ne tenê aîdê yekî ye aîdê hemû þîrînan e û hemû þîrîn di vî erdî de dixebitin.
- Îngilîziya þîrînan "Smurf" (Small Men Under Red Flag) yanê "Mirovê biçûk ên di bin ala sor de dijîn" yan jî kurteya 'Socialist Men Under Red Father' yanê "Mirovên sosyalîst ên di bin bavê sor de" ye.