• Nûçe
  • Nûçeyên Çandî
  • Serbest
  • Hevpeyvîn
  • Berhem
  • Çapemenî
  • Spor
  • Dinya
  • Ên Din
    • Aborî
    • Nivîsênkarên Mêvan
    • Portreya Mehê
    • Foto-Nûçe
    • Xêz
    • Tenduristî
    • Klîba Hefteyê
    • NÎQAÞ
    • Ji Çapemeniya Dinyayê
    • Çend gotin
    • E-pirtuk
    • Spot
    • Deqeya Dawî
    • Covit-19
    • 2019: Hilbijartina Herêmî
    • 2015-sermawez-pusper: Dîsa Hilbijartina Giþtî
    • 2014: Hilbijartina Herêmî
    • 2018-06-24: Hilbijartina Giþtî û Serokomarî
    • 2011, Hilbijartin
    • 2010, REFERANDÛM
    • 2009, Hilbijartina Herêmî
    • EURO 2016
    • EURO 2020
    • Kûpaya Cîhanê 2010
    • Kûpaya Cîhanê 2014
    • Kûpaya Cîhanê 2018
    • Kûpaya Cîhanê 2022
  • Rûpela Pêþî
  • Serbest

Gelo jidayikbûna Cizîrî ne sed sal berê be?!

Dîrok : 14 08 2008 | Beþ :

Serbest

 


Þengul Ogur

Li ser dîroka jidayikbûna Melayê Cizirî ez dibêm qey di nav lêkolînvanên wêjevanên kurd de konsensûsek çêbû ye û ev dîroka jidayikbûna Cizîrî bi riya hesabê ebcedê di malikên helbestên Cizirî de wekî 1589 hatiye qebûl kirin.

WekÎ her kes û gelan em kurd jî pê þad dibin dema ku em bikaribin bibêjin, ev berhema niviskÎ ya ku bi zimanê min hatiye nivisîn nizam çend sed sal berê hatiye nivisîn. WekÎ gelê ku ziman lê hate qedexekirin, em çiqas bikaribin bibêjin ku, ev berhem hîn kevntir e, em hîn bêhtir kêfxweþ û pê þanaz dibin.

Di lêgerîna li nav malperan de bi lêrasthatinek tesadufî ez li malpera, http://www.cizrehem.com/default.asp?goster=45&Sayfa=141 rast hatim. Bi xwendina nivisa di vê malperê de ez li navê  CIZIRÎ rast hatim. Ev rastlêhatin ez xistim nav heyecan û kêfxweþiyekê. Lewma di vê nivisa bi navê, CÎZRE BEYLÎGÎ (MÎREKTIYA CIZÎRÊ) de xuyanî dike ku MELA wekî ku hatiye qebûlkirin di sala 1589'an de ji dayik nebûye. Di vê nivisê de jidayîkbûna MELA di sala 1508'an de dixuye.

Li gor vê nivisê lawê Mîr Bedredîn Þerefxanê duyem di amadekariya þerê li dijî Akkoyunan de ye. Di vê navberê de Þah Simailê sefewî jî dest bi tunekirina Akkoyunan kiriye. Þerefxanê duyem jî vê fersend dibîne û berî ku êrîþ bibe ser Akkoyunan hawara xwe digihînê Xwedê û dibeje, ger ku ez Akkoyunan têk bibim ezê mizgeft û medreseyekê ava bikim. Bi alikariya eþîrên Botan û heremê di sala 1508'an de ji ciyê ku niha Medresa Sor lê ye dikeve bajarê cizirê û Akkoyunan têk dibe û dest bi avakarina Medreseya Sor dike.

Di vê nivisê de ya ku bala mirov dikiþîne ev e ku di sala 1508'an de MELAYÊ CIZIRÎ hebûya û di dema þerê bi Akkoyunan re piþtgiriya manewî daye Þerefxanê duyem û Þerefxanê duyem MELAYÊ CIZIRÎ tevî malbata xwe kiriye.

Ger ku em vê nivîsê referans bigirin baþ tê xuyanîkirin ku em dikarin nêzÎ sed salî jidayikbûna MELA bi paþ bixin. Yanî mela ne di 1589'an de, lê dibe ku di sala 1489'an de jidayik bû be. Lewma wer dixuye ku MELA di sala 1508'an de zû de dest bi nivisê kiriye. Li gorî malikên helbestên cizirî bi hesabê ebcedê hatiye deþifrekirin, CIZIRÎ di sî saliya xwe de dest bi nivisînê kiriye. Ku bi hindikayî em sî sal ji 1508'an derxînin em li sala 1478'an  rast tên.
                                   
gernus@msn.com

 

Têbîniya Diyarnameyê: Dema hûn di motora lêgerî ya înternetê de digerin bi çend awayan rojbûna Melayê Cizîrî derdikeve pêþiya we.
Mînak ji bo rojbûn û wefata Cizîrî: 1570-1640, 1407 - 1481, 1566- 1640... Ev her sê reqem jî ji hev cihê ne. Piranî dîroka "1570-1670" derdikeve pêþ. Bi hêviya rastî derê...

***

Nivîsên Þengul Ogur ên ku di Diyarnameyê de hatine weþandin:

- Ji albuma wêneyên þikestî

- Giriyê Mirinê

-

 

Hûn dikarin li van jî binêrin

Ji 'Qemerê' sê helbest

Ji 'Qemerê' sê helbest

28 06 2022

Silêmanî, Dengekî Dawidî, Stranên Edip Karahan

Silêmanî, Dengekî Dawidî, Stranên Edip...

22 06 2022

Eþq û êþên Kurdistanê di

Eþq û êþên Kurdistanê di "dîwana þermê"...

20 06 2022

Manaya Bilibendê û Çend Sirên Kurdish Mashup 2019

Manaya Bilibendê û Çend Sirên Kurdish...

14 06 2022

Ev jî hene

Rojîn: Çima

Rojîn: Çima "Erê" ji bo TRT 6'ê?

28 12 2008

Partîsîp û Raweyên Neragihandinî di Kurmancî de

Partîsîp û Raweyên Neragihandinî di Kurmancî de

16 05 2020

Namzetiya Ferhad Pîrbalî ya ji bo serokatiyê çima nehat qebûlkirin?

Namzetiya Ferhad Pîrbalî ya ji bo serokatiyê çima nehat qebûlkirin?

31 05 2019

Li Taksîmê notên min ên du rojan

Li Taksîmê notên min ên du rojan

06 06 2013

Konferansê Remezan Alanî

Konferansê Remezan Alanî

02 02 2014

Nivîsên Nû

Çorê ARDA

HÎÇ, MATEMATÎK Û HELBEST

Çorê ARDA

Cemil Oguz

‘Her tiþt xweþ e’?

Cemil Oguz

Çorê ARDA

Redkirina deftereke modern

Çorê ARDA

Cemîl Andok

Dêsê ma, sînorê þarî

Cemîl Andok

Çorê ARDA

Konê folklorîzmeke empresyonîst

Çorê ARDA

Salname

HERE JOR

Diyarname

  • Derbarê Diyarnameyê de
  • Yên piþtgirî didin Diyarnameyê
  • Agahiyên ji bo nûçeyan
  • Bikaranîna Diyarnameyê
  • Têkilî-Contact-Ýletiþim

Nivîskar

  • Cemil Oguz
  • Helîm YÛSIV
  • Cemîl Andok
  • Çorê ARDA
  • Þêxo Fîlîk
  • Cîhan ROJ
  • Zekî OZMEN
  • Hekîm Sefkan / Tava Heyvê
  • yeqîn h.
  • Kazim Polat
  • Welat Dilken
  • Bedran DERE
  • Omer Dilsoz
  • Mîrza Ronî
  • Krîstîn Ozbey
  • Dilþêr Bêwar
  • Arjen Arî / Agirdank

Beþ

    • Nûçe
    • Nûçeyên Çandî
    • Serbest
    • Hevpeyvîn
    • Berhem
    • Çapemenî
    • Spor
    • Dinya
    • Aborî
    • Foto-Nûçe
    • Xêz
    • Nivîsênkarên Mêvan

 

    • Portreya Mehê
    • Tenduristî
    • Klîba Hefteyê
    • NÎQAÞ
    • Ji Çapemeniya Dinyayê
    • Çend gotin
    • E-pirtuk
    • Spot
    • Deqeya Dawî
    • Covit-19
    • 2019: Hilbijartina Herêmî
    • 2015-sermawez-pusper: Dîsa Hilbijartina Giþtî
  • Facebook
  • Twitter
  • RSS

Copyright © 2005-2022 Diyarname