• Nûçe
  • Nûçeyên Çandî
  • Serbest
  • Hevpeyvîn
  • Berhem
  • Çapemenî
  • Spor
  • Dinya
  • Ên Din
    • Aborî
    • Nivîsênkarên Mêvan
    • Portreya Mehê
    • Foto-Nûçe
    • Xêz
    • Tenduristî
    • Klîba Hefteyê
    • NÎQAÞ
    • Ji Çapemeniya Dinyayê
    • Çend gotin
    • E-pirtuk
    • Spot
    • Deqeya Dawî
    • Covit-19
    • 2019: Hilbijartina Herêmî
    • 2015-sermawez-pusper: Dîsa Hilbijartina Giþtî
    • 2014: Hilbijartina Herêmî
    • 2018-06-24: Hilbijartina Giþtî û Serokomarî
    • 2011, Hilbijartin
    • 2010, REFERANDÛM
    • 2009, Hilbijartina Herêmî
    • EURO 2016
    • EURO 2020
    • Kûpaya Cîhanê 2010
    • Kûpaya Cîhanê 2014
    • Kûpaya Cîhanê 2018
    • Kûpaya Cîhanê 2022
  • Rûpela Pêþî
  • Serbest

Gelo jidayikbûna Cizîrî ne sed sal berê be?!

Dîrok : 14 08 2008 | Beþ :

Serbest

 


Þengul Ogur

Li ser dîroka jidayikbûna Melayê Cizirî ez dibêm qey di nav lêkolînvanên wêjevanên kurd de konsensûsek çêbû ye û ev dîroka jidayikbûna Cizîrî bi riya hesabê ebcedê di malikên helbestên Cizirî de wekî 1589 hatiye qebûl kirin.

WekÎ her kes û gelan em kurd jî pê þad dibin dema ku em bikaribin bibêjin, ev berhema niviskÎ ya ku bi zimanê min hatiye nivisîn nizam çend sed sal berê hatiye nivisîn. WekÎ gelê ku ziman lê hate qedexekirin, em çiqas bikaribin bibêjin ku, ev berhem hîn kevntir e, em hîn bêhtir kêfxweþ û pê þanaz dibin.

Di lêgerîna li nav malperan de bi lêrasthatinek tesadufî ez li malpera, http://www.cizrehem.com/default.asp?goster=45&Sayfa=141 rast hatim. Bi xwendina nivisa di vê malperê de ez li navê  CIZIRÎ rast hatim. Ev rastlêhatin ez xistim nav heyecan û kêfxweþiyekê. Lewma di vê nivisa bi navê, CÎZRE BEYLÎGÎ (MÎREKTIYA CIZÎRÊ) de xuyanî dike ku MELA wekî ku hatiye qebûlkirin di sala 1589'an de ji dayik nebûye. Di vê nivisê de jidayîkbûna MELA di sala 1508'an de dixuye.

Li gor vê nivisê lawê Mîr Bedredîn Þerefxanê duyem di amadekariya þerê li dijî Akkoyunan de ye. Di vê navberê de Þah Simailê sefewî jî dest bi tunekirina Akkoyunan kiriye. Þerefxanê duyem jî vê fersend dibîne û berî ku êrîþ bibe ser Akkoyunan hawara xwe digihînê Xwedê û dibeje, ger ku ez Akkoyunan têk bibim ezê mizgeft û medreseyekê ava bikim. Bi alikariya eþîrên Botan û heremê di sala 1508'an de ji ciyê ku niha Medresa Sor lê ye dikeve bajarê cizirê û Akkoyunan têk dibe û dest bi avakarina Medreseya Sor dike.

Di vê nivisê de ya ku bala mirov dikiþîne ev e ku di sala 1508'an de MELAYÊ CIZIRÎ hebûya û di dema þerê bi Akkoyunan re piþtgiriya manewî daye Þerefxanê duyem û Þerefxanê duyem MELAYÊ CIZIRÎ tevî malbata xwe kiriye.

Ger ku em vê nivîsê referans bigirin baþ tê xuyanîkirin ku em dikarin nêzÎ sed salî jidayikbûna MELA bi paþ bixin. Yanî mela ne di 1589'an de, lê dibe ku di sala 1489'an de jidayik bû be. Lewma wer dixuye ku MELA di sala 1508'an de zû de dest bi nivisê kiriye. Li gorî malikên helbestên cizirî bi hesabê ebcedê hatiye deþifrekirin, CIZIRÎ di sî saliya xwe de dest bi nivisînê kiriye. Ku bi hindikayî em sî sal ji 1508'an derxînin em li sala 1478'an  rast tên.
                                   
gernus@msn.com

 

Têbîniya Diyarnameyê: Dema hûn di motora lêgerî ya înternetê de digerin bi çend awayan rojbûna Melayê Cizîrî derdikeve pêþiya we.
Mînak ji bo rojbûn û wefata Cizîrî: 1570-1640, 1407 - 1481, 1566- 1640... Ev her sê reqem jî ji hev cihê ne. Piranî dîroka "1570-1670" derdikeve pêþ. Bi hêviya rastî derê...

***

Nivîsên Þengul Ogur ên ku di Diyarnameyê de hatine weþandin:

- Ji albuma wêneyên þikestî

- Giriyê Mirinê

-

 

Hûn dikarin li van jî binêrin

Piþtî 30 salan bi 6 pirtûkên kurdî ji girtîgehê derket

Piþtî 30 salan bi 6 pirtûkên kurdî ji...

11 08 2022

TRT2’yê fîlmê ‘Jiyana Hinên Din’ sansur kir

TRT2’yê fîlmê ‘Jiyana Hinên Din’ sansur...

10 08 2022

Mîzahþorekî Salên 1990'î: Mahmûd Lewendî

Mîzahþorekî Salên 1990'î: Mahmûd Lewendî

08 08 2022

Dengbêj Silhedînê Gundê Mîra: “Klam gotin wekî ajotina erebeyê ye”

Dengbêj Silhedînê Gundê Mîra: “Klam...

03 08 2022

Ev jî hene

Tiþtên negengaz û derî aqil di çîroka Bahoz Baran “Mela Þekir” de

Tiþtên negengaz û derî aqil di çîroka Bahoz Baran “Mela Þekir” de

07 03 2019

Cejna We Pîroz Be

Cejna We Pîroz Be

20 09 2009

Pêdivî bi cur bi cur komîsyonên dîplomatîk heye

Pêdivî bi cur bi cur komîsyonên dîplomatîk heye

28 09 2017

Evînên yekalî û jiyanên serobinbûyî

Evînên yekalî û jiyanên serobinbûyî

15 06 2017

Reþahiya Demê

Reþahiya Demê

07 03 2009

Nivîsên Nû

Zekî OZMEN

Hemal

Zekî OZMEN

Çorê ARDA

Paradoksa hezkirinê, eþqê û welatperweriyê

Çorê ARDA

Omer Dilsoz

Keprokan çêkin ji þaxêt beranan

Omer Dilsoz

Helîm YÛSIV

Mane tu kurd î, naxwe normal e bavê min

Helîm YÛSIV

Mîrza Ronî

Qurmîcik

Mîrza Ronî

Salname

HERE JOR

Diyarname

  • Derbarê Diyarnameyê de
  • Yên piþtgirî didin Diyarnameyê
  • Agahiyên ji bo nûçeyan
  • Bikaranîna Diyarnameyê
  • Têkilî-Contact-Ýletiþim

Nivîskar

  • Cemil Oguz
  • Helîm YÛSIV
  • Cemîl Andok
  • Çorê ARDA
  • Þêxo Fîlîk
  • Cîhan ROJ
  • Zekî OZMEN
  • Hekîm Sefkan / Tava Heyvê
  • yeqîn h.
  • Kazim Polat
  • Welat Dilken
  • Bedran DERE
  • Omer Dilsoz
  • Mîrza Ronî
  • Krîstîn Ozbey
  • Dilþêr Bêwar
  • Arjen Arî / Agirdank

Beþ

    • Nûçe
    • Nûçeyên Çandî
    • Serbest
    • Hevpeyvîn
    • Berhem
    • Çapemenî
    • Spor
    • Dinya
    • Aborî
    • Foto-Nûçe
    • Xêz
    • Nivîsênkarên Mêvan

 

    • Portreya Mehê
    • Tenduristî
    • Klîba Hefteyê
    • NÎQAÞ
    • Ji Çapemeniya Dinyayê
    • Çend gotin
    • E-pirtuk
    • Spot
    • Deqeya Dawî
    • Covit-19
    • 2019: Hilbijartina Herêmî
    • 2015-sermawez-pusper: Dîsa Hilbijartina Giþtî
  • Facebook
  • Twitter
  • RSS

Copyright © 2005-2022 Diyarname