Emrêk qeybê kirdkî: Roþan Lezgîn
Diyarname
Nuþtox, tercuman, edîtor û redaktor Roþan Lezgîn serra 1964 de dewa Licê Dingilhewa de ame dinya. Tenya çar serrî mekteb wend. La dima teber ra mektebo miyanîn û lîse wendî. Wendiþê unîversîte zî, ancî teber ra beþê ziwan û edebîyatî de dewam keno.
Roþan Lezgînî serra 1991 de dest bi nuþtiþ kerd la serra 1996 ra nat êdî berdewam nusneno. Nuþteyê ey kovar û rojnameyan de bi kurdî (kirdkî û kurmancî) û tirkî weþanîyayê. Heta nika 16 hebî telîf 15 hebî tercume 31 kitabê ey weþanîyayê.
Roþan Lezgîn Amed de cuya xwu dewam keno.
Wexto ke xebere bêro kirdkî ser, keso ke nameyê ci miyanê henî nameyanê verînan de yo. Xizmetê ey qeybê kirdkî û xebata ke kirdkî ser o kerda hetêk de, kitabê zaf kesan redakte kerdê û çapkerdiþî rê amade kerdê, hûmara enê kitaban 50 ra zêdeyêr a.
Roþanî tarîxê kirdan ser o jî xebatî kerdê û bi dîroka kurdan baþ zano. Derheqê minaqeþeyê “kurdbiyayiþê zazayan" de jî gelêk nuþteyî nuþtê, tecrube û fikrê xwu pare kerdê.
Wexto Azadîya Welat neþir biyêne, ey qeybê rojnameyî zehf nuþteyî nuþtî, Diyarbekir de rojname kerd vila. Û serra 2011 de ê bi xwu rojnameyo safî bi kirdkî vet. Rojnameyê Newepel ke rojnameyo yewin o safî bi kirdkî bi, hetê ey ra hame hedrekerdiþ û çapkerdiþ. 100 hûmarê Newepelî neþir biyî. Xeynê Newepelî, bi kirdkî kovara edebî hunerî Þewçila jî vete. Ena kovare heta nika 16 hûmarî neþir biya. Serra 2010 ra nat keyepelê înternetî www.zazaki.net îdare keno. Nînan ra teber, Diyarbekir de ey vîst ra zêde kursê ziwanî dayî. Enê kursan weþanan de bi seyan kesî dest bi nuþtiþ kerd. Înanê ke ey dir dest bi nuþtiþ kerdo, 50 ra vêþêr kesî kitabê înan weþanîyayê. Qismêko muhîm yê kesê ke unîversîteyan de beþê kurdî de master kerd zî ancî eno proses de mûsayî wendiþ û nuþtiþê kirdkî.
Serra 2012 ra nat zî Weþanxaneyê Roþna îdare keno. Heta nika 57 kirdkî, 4 kurmancî, 2 tirkî 63 kitabî enê weþanxaneyî ra weþanayê.
Heta enka enê kitabê Roþan Lezgînî weþanîyayê:
Hîkayeyî:
1- Binê Dara Valêre de (2002)
2- Halîn (2006)
3- Ez Gule ra Hes Kena (2007)
4-Tarîyîya Adirî de (2012)
5- Ap Hus (2018)
6- Kevoke (2019)
Þiîrî:
1- Dêsan de Sûretê Ma Nimite (2005)
Sanikî:
1- Sanikanê Dîyarbekirî ra Guldesteyêk (2009)
Ziwan:
1- Ferhengê Îdyomanê Kurdkî (2005)
2- Dersê Ziwanî (2012)
3- Ferhengê Kurdî (Zazakî)-Tirkî û Tirkî-Kurdî (Zazakî) (2013)
4- Ji bo Kurmancan bi Awayê Muqayeseyî: Gramera Kirdkî (Zazakî) (2013)
Lîteratur:
1- Edebîyatê Kirmanckî ra Nimûneyî (2012)
Meqaleyî:
1- Gotin Diçe Nivîs Dimîne (2009)
Vîrardiþî:
1- Sorgu (2015)
Cigêrayiþ:
1- Toplumsal Kürt Gruplarýndan Zazalar (2016)
Tercumeyê eyê ke sey kitab weþanîyayê:
1- Suzan Samancý, Siya Bêdengiyê (2001)
2- Roþan Lezgîn, Li Bin Dara Bîyê (2003)
3- Sadiq Hîdayet, Sê Dilop Xwîn (2004)
4- Malmîsanij, Cemîlpaþazadeyên Diyarbekirî û Neteweperweriya Kurdî (2008)
5- Îsmaîl Beþîkçî, Nasname – Ziman – Netewe û Neteweperwerî (2008)
6- Antranîk, Dêrsim Raywanî û Cografya (2010)
7- Berfîn Zenderlioglu & Mîrza Metîn, Mêrdeyê Þewe (2011)
8- Arif Qurbanî, Umrean'dan Topzawa'ya (2012)
9- Perwerde de Tetbîqê Ziwanê Dayîke (2013)
10- Polîtîkayê Zafziwanîye û Plankerdiþê Ziwanî (2013)
11- Ferîdûn Birgül, Rêberê Bikarardiþê Setê Gulgulînê Gedeyan (2016)
12- Îsmaîl Beþîkçî, Çawanîya Rejîmê û Kurd (2016)
13- Îsmaîl Beþîkçî, Dewlet û Kurd (2016)
14- Vera Trawma de Muqawemetê Tutan (2018)
15- Nadîre Güntaþ Aldatmaz, Xewn (2019)