• Rûpela Pêþî
  • Hilbijartina Herêmî 2014
  • Hilbijartina Herêmî 2009
  • REFERANDÛM - 2010
  • Hilbijartin 2011
  • Rûpela Pêþî
  • Qunciknivîskar
  • Kazim Polat
Kazim Polat

Kazim Polat

polatkazim1964@gmail.com,,kazim.polat.33

Çend notên li ser romana kurdî: Roman Hunera Netewebûnê ye

Dîrok : 29 03 2013

"Kê ava kir bajarê Tebenê yê heftderî?
Di pirtûkan de bi tanê navê kêyan haye
Ma kêy bi xwe bûn yên ku zinar heta wir rakisandin?"
Bertolt Bredt (ji almanî min wergerand)


Min di meha borî de çar romanên kurdî yên du nivîskarên kurd bi dû hev de xwendin. Ji Fawaz Husên “Parîsaband” û “Barê Sevê”, ji Baxtiyar Elî “Þeva Pervanê” û “Apê min Cemsîd xan ku hertim bê ew li ber xwe dibir”. Bi coþ û kêfxwesî ez dikarim bêjim êdî romana kurdî heye û di payeya romana cîhanê de ye. Dema ez van gotinên xwe bi lêv dikim, ez nexwazim  bêjim berî van nivîskaran romana kurdî tune bû. Romanivîsa kurdî ya ku bi Þivanê Kurmancî ya Erebê Þemo dest pê kiribû û bi Jana Gel a Îbrahîm Ehmed û bi þêweyek hemdemî bi Mahmut Baksî, Memed Uzun, Helîm Yûsiv, Jan Dost û yên din berdewambûyî bi Fawaz Husên û Bextiyar Elî gihîstiye payeyek nû. Ya ku ez bi coþ û kêfxweþ kirim, bi þewêyek hemdem, bi navarokeka bi war û demê ve girêdayî ya tijî û bi zimanekî dijî romana kurdî bêrawêst tê afirandin.
Di riya netewebûyînê de qestê dîroka xwe bi destî xwe nivîsandin, romana xwe jî bi dest û zimanê xwe nivîsandin tistek pir girîng e. Çimkî ku dîrok hiþyariya bûyarên civakê ye, roman jî binhiþyarî an jî kûrhiþyariya civakê ye. Dîroknivîs qala guherînên civakê yên girîng ên di dem û warekî de dike, lê qala  jiyana kesên “hêsan” û “biçûk” ên ku di dîrokê de dijî û di bin bandora van guherînan de daguherî û bandorê li van guherînan dike, neke. Romannivîs  qala van kesên “hêsan” û “biçûk” dike.
Bi gelemperî dikarim bêjim roman hunera netewebûyînê ye, bi neteweyan ve derket holê. Ji bo ku roman ji hemû huneran bêhtir bi dîrokê ve girêdayiye û di herikîna dîrokê de jiyana mîrovên “hêsan” û “biçûk” ên ku di dîroknivîsê de qet qalê nakin yan jî bi hejmaran –ew qas mirî, ew qas barkirî, ew qas malwêrankirî û hwd- tên navkirin, nîþanî me dide. Romannivîs mirov hebûneka/î dîrokî û civakî dibîne, ji her alî dinirxîne. Dema me li dîroka romanê nêrî, li jor jî min got, roman hunera netewebûnê ye û bi derketina neteweyan ve derket holê, ev jî realizmê, li jiyanê bi piralî nêrînê girdêayî ye. Dîsa em di dîroka romanê de dibînin ku romanên serketî di demên serûbinbûna civakan a dîrokî de jiyana mirovên ku di dîrokê de tu car neyê qalkirin ên “hêsan” û “bicûk”, vedibêje.
Min li jor jî gotibû, roman bi çêbûna neteweyan ve derket holê. Romana kurdî bi tevgerên neteweya kurdan ve girêdayî ye, dema tevgera neteweyî bilind bû rorman jî derket holê, dema tevgera neteweyî ket roman jî kêm bû. Þivanê Kurmancî û berhemên Erebê Þemo yên din di dema serhildanên Þêx Seîd, Seyîd Riza û Koçgiriyê de derketin holê. Dîsa Jana Gel û berhemên din ên Îbrahîm Ehmed bi têkosîna neteweya kurd ku li basûr destpêkiribû û di berdewamiya têkosînan ve hebûn. Berhemên Mahmut Baksî û Mehmet Uzun bi têkosîna bakurê Kurdistanê ve hatin afirandin. Paþê ji wê hêla û vê hêla Kurdistanê her ku têkosîn, berxwedan, tevgera neteweyî bilind bû romana kurdî jî pêþ de çû û hat afirandin. Îro tevgera kurd û Kurdistanê di kîjan bilindiyê de ye romana kurdî jî li wê bilindiyê de dibînin. Êdî dinya kurd û Kurdistanê dibîne û dê ziman û romana kurdî jî bibîne.
A niha romanên ku min ji Fawaz Husên û Bextiyar Elî xwendin ew roman in ku divê dinya  bixwîne. Bi rastî ez nizanim wergerên van romanan bi zimanên din hatin kirin an na, bi nêrîna min ev her du nivîskar bi van romanên xwe “Nobel”a dilê min ji min sitandin û mafê wan e.

kazimpolat@hotmail.com

 

Kazim Polat

Hemû Nivîsên Kazim Polat

Hûn dikarin li van jî binêrin

'Hirça Zêrîn' dan 'Pevþabûna Bêsiûd'

'Hirça Zêrîn' dan 'Pevþabûna Bêsiûd'

06 03 2021

Spanya çekê ETA û GRAPO îmha kerdî

Spanya çekê ETA û GRAPO îmha kerdî

06 03 2021

Hevpeyvînek dikare bi çiqas pereyan bê firotin?

Hevpeyvînek dikare bi çiqas pereyan bê...

06 03 2021

Li Tirkiyeyê qîmeta kurdî ev e!

Li Tirkiyeyê qîmeta kurdî ev e!

06 03 2021

Hilbijartin: 07.06.2015

Ji aliyê HDP'ê ve bajarên krîtîk

Ji aliyê HDP'ê ve bajarên krîtîk

31 10 2015

Þîrketên anketan ji bo HDP'ê gotibû çi? (Ji bo 7'ê pûþperê)

Þîrketên anketan ji bo HDP'ê gotibû çi? (Ji bo 7'ê pûþperê)

09 06 2015

Vaye lîsteya mebûsên HDP'ê yên hatin hilbijartin

Vaye lîsteya mebûsên HDP'ê yên hatin hilbijartin

08 06 2015

Kîjan navçeyê herî zêde deng daye HDP'ê

Kîjan navçeyê herî zêde deng daye HDP'ê

08 06 2015

Nivîskaran ji bo 7'ê pûþperê çi gotin?

Cemil Oguz

Demîrtaþ dondirmeyek deyndarê Delalê ye

08 06 2015

Zekî OZMEN

HDP bi dengên kurdên xeyalþikestî bi ser ket

08 06 2015

Helîm YÛSIV

Serkeftina HDP‘ê serkeftina rojavayê Kurdistanê ye

08 06 2015

Nivîskarên kurd hilbijartin nirxandin

Nivîskarên kurd hilbijartin nirxandin

07 06 2015

Hin pêþniyarên HDP'ê

Ji aliyê siyasî û rêveberî ve pêþniyarên HDP'ê

Ji aliyê siyasî û rêveberî ve pêþniyarên HDP'ê

05 06 2015

HDP: Meaþa herî hindik dê 1800 TL be

HDP: Meaþa herî hindik dê 1800 TL be

21 04 2015

Ev partî ji ku hat ku?

Ji 1999 heta 2015'an meþa azadiyê

Ji 1999 heta 2015'an meþa azadiyê

04 06 2015

Mebûsên berê yên vê tevgerê

Mebûsên ku 2007'an de hatin hilbijartin

Mebûsên ku 2007'an de hatin hilbijartin

04 06 2015

Mebûsên ku 2011'an de hatin hilbijartin

Mebûsên ku 2011'an de hatin hilbijartin

04 06 2015

2014: HILBIJARTINA HERÊMÎ

Hin îstatîstîkên hilbijartina 2014'an

Li kîjan navçeyê HDP herî zêde dengan digire?

Li kîjan navçeyê HDP herî zêde dengan digire?

06 06 2015

Îstatîstîkên hin bajarên mezin

Îstatîstîkên hin bajarên mezin

05 06 2015

Li bajarên kurdan vê tevgerê sedî çend deng girtin?

Li bajarên kurdan vê tevgerê sedî çend deng girtin?

05 06 2015

HERE JOR

Diyarname

  • Derbarê Diyarnameyê de
  • Yên piþtgirî didin Diyarnameyê
  • Agahiyên ji bo nûçeyan
  • Bikaranîna Diyarnameyê
  • Têkilî-Contact-Ýletiþim

Nivîskar

  • Cemil Oguz
  • Helîm YÛSIV
  • Cemîl Andok
  • Çorê ARDA
  • Þêxo Fîlîk
  • Cîhan ROJ
  • Zekî OZMEN
  • Hekîm Sefkan / Tava Heyvê
  • yeqîn h.
  • Kazim Polat
  • Welat Dilken
  • Rifat Arya/ Mesîla Dil
  • Sîdar Jîr
  • Bedran DERE
  • Omer Dilsoz
  • Krîstîn Ozbey
  • Arjen Arî / Agirdank

Beþ

    • Nûçe
    • Nûçeyên Çandî
    • Serbest
    • Hevpeyvîn
    • Berhem
    • Çapemenî
    • Spor
    • Dinya
    • Aborî
    • Foto-Nûçe
    • Xêz
    • Nivîsênkarên Mêvan

 

    • Portreya Mehê
    • Tenduristî
    • Klîba Hefteyê
    • NÎQAÞ
    • Ji Çapemeniya Dinyayê
    • Çend gotin
    • E-pirtuk
    • Komên-Wêjeyê
    • Spot
    • Deqeya Dawî
    • Covit-19
    • 2019: Hilbijartina Herêmî
  • Facebook
  • Twitter
  • RSS

Copyright © 2005-2021 Diyarname