Îtîbara di edebiyatê de
Berî wextekê di televîzyonê de axaftvanekî tirk ev hevok saz kirin:
"Dewlet însanan biîtîbar dike an jî bêîtîbar dike." Ez gelek li ser wan hevokên "rewþenbîrekî" fikirîm!
Azadî, azadiya takekesî pê re bûn mijar ji bo min...
Li welatên demokrasî tunebe an jî hindik be encam ew e, a bi seyr ew e ku "ew rastî" wekî hewes, wekî texlîd û heyraniya desthilatiyê, mimkûn e di nav mixalefet û qadên kulturî, edebî de jî were dîtin!
Mesele ne redkirina îtîbara însanan e, mesele ew e "îtîbar" çawa bi mohr û etîketên ji desthilatî, ji sazî, ji derdor û ji gelek qadên dîtir yên desthilatiyê tê bidestxistin, an jî ji dest tê dayîn, ew awa û meriyet were rojeva xwendevanî û nivîskariyê!
Wexta ji bo bindestan jî heman rewþ dikeve meriyetê, bi qalib û gotinên li ser fikra azadiyê ew rewþ tê nuxamtin, mesela ava bin kayê tîne bîra merivan, rewþ ji êtkirên dewletê zortir dibe!
Êþa herî mezin ew e kesên mexdûr, mehsûm ji wê rastî û têkiliyê bêhay, bêyî karibe pirsan bike, mohr li ku were xistin, mohrvan çi jê re bêje, bêyî bide ber pirsan, qebûl dike, mexdûr û mehsûmê herî muhîm e ew xûre xwendevaniye, ji bo wî cureyî, ne diruþme, ne þîret, ne qalibên siyayî ne jî mixalefeta sert dibe çare, çare pêþkêþkirina metnên edebî ye, heqîqeten metnên edebî be!
Îþ zor e helbet ji bo hilweþandina silsile û têkiliyên wisa... lê edebiyat tam jî ji bo têkiliyên azad yên bêmohr e, carna bêhna merivan diçike, diçikînin lê destdatanîn nîn e...
Ji dewletê bigire heya rêxistin, partî, sazî, weþanxane, kom û "mehsûmên bêpirs" giþ bi "min" ê destpê dikin...
Desthilatî bi hukmê metnan dizanin, zimanê xwe, rabêjên xwe saz dikin, gelek li metnan miqate ne lê mexdûr, mehsûm û xwendevaniya qebûlkar wexta li wê rastiya metnan nawerqile her tiþt bi halê xwe yê heyî diherike dibe îhtimal ku hew kesek di medya mixalîf de bibe temsîlê kultur û edebiyatê, bîst sî salan qebûl, ezber, dubareyan pêþkêþî qadê bike! Tam jî "dînozor"iya di qada edebî û kulturî de tîne bîra mirovan, çi îronîyeke erjeng e!
Ji lewre gerek xwendevanên kurdî bi awayek gelek biqedr û biîtîbar li metna herî lawaz û jirêzê jî mêze bike ku karibe her metnê analîz bike, pê re têkilî deyne da ku kariba metna rexneya xwe bi gav û hewla xwe ya azad re bi goþt û bi can bike, di edebiyatê de îtîbara herî mezin ew e, bi têkiliya bi metnê re dest pê dike!