Helbestên pirtûka helbestvan Sebrî Vûral a bi navê “ Wesyetên Qefilî “meriv dikare bike du beşan beşek jê mijara wan piranî li ser civaka me ya bindest, bûyer û trajediyên hatine serê wan bi hubreke dijît pijiqandiye ser rûyê erdnîgara kaxizê, beşa me ya din jî piranî hestên şexsî yên hundirîn e û piranî gopalê pîrbûnê, bîranîn û raboriya xwe ya zarokatiyê di tabloyekê de xêzandiye. Her wiha di pirtûka me de helbestên li ser Alan Kurdî, Cemîla û dayika Taybet hwd bi şêwazeke têrtîr û bi têrwateyîneke dijît hatiye verêsandin. Di helbestan de têgehên weke “ hêvî, tenêbûn, pîrbûn, zarokatî, bîranîn û birîn” zêdeyî xwe hatibû şixulandin loma jî em dikarin bêjin van têgehan hinekî jî mifteya helbestê diteyisîne. Di helbestên şexsî de helbestvan piranî li xwe mikur tê û dibêje ez kal bûme, vê kalbûna xwe jî him bi helbestên xwe û him jî bi awayekî metaforîk destnîşanî me dike, piranî vê kalbûna xwe bi metafora û biresera gopal diteyisîne. Her wiha helbestvan di beşa xwe ya din de behsa bûyerên li Cizirî û li yê heremên din qewimîne bi awayekî wêjeyî di helbestê xwe de bi şêwazeke pirwateyîn û reşxemilandinî teyisandiye,  belê helbestvan di helbestê xwe de bi şêwazeke reşbîn bûyerên qewimîne bi dijîtiyeke pirwatedar vehûnaye loma jî di geleperiya helbestan de reşbîniyeke bêhêvî serdest e. Helbet li hember zordestiyê û van trajediyên qewimine normal e ku bêjeyên û hevokên  helbestvan û hubra wî reşbîn biherike.... Bi kurtasî em dikarin bêjin mijara helbestê helbestvanê me bîranîn, zarokatî û kalbûn û bindestî û serdestî ye. Taliyê de du  mijar hatine vehûnandin hin mînak ji helbestên me:

ÊDî KAL IM

Êdî ez ne heyveroneke ciwan im

Ez kalekî bi hêvîya gavên bi gopal im.

Dema em li vê risteyê dinêrin helbestvan rastiya jiyanê a ku li pêşberî me gişan destnîşan dike. Lêpirsîna heyatê bi saya şexsê xwe rastiya jiyanê vehûnaye. Çimkî dibêje êdî ne heyveroneke ciwan im. Yanê xwe êdî kal dibîne û ciwaniyê û kaltiyê destnîşanê me dike. Asas jiyanê watekirin dide, wateya jiyanê û jiyînê li moxila hişî de werdide û xwe digihêje vê encamê. Ji serenavê helbestê de jî diyar dibe helbestvan li xwe mikur tê û vê mikurhatina xwe jî bi şêwazeke vekirî û eşkere teyisandiye..

*

ÇIMA

Pêxemberek

Li bin sîya kirasê xwe radizê

Dilewitin zikir û jiyan

Ji ber sofîyên rihgemar

Û

Pêjna potînên neşûştî

Çima

Li hinda tahtê sincirî 

Evîneke cemidî maye

Melayê Cizîrî...

Di vê helbestê de nivıskar têgehên ehleqê û estetîkê li ber çavên me dirêsîne. Çimkî behsa ehleqa gemar û ehleqa sixte dike û dixwaze estetîka jiyanê a paqij û heqîqî destnîşanî me bike. Çimkî di helbestê de dibêje Sofiyê rihgemar û pêxemberek li bin sîya kirasê xwe radizê yanê heke pêxemberek li bin sîya kirasê xwe razê ev tê wê wateyê ku pêxemberekî sixte û hişê wî tenê ji bo binê kirasê wî dişixule û sofiyê rihgemarî jî heman wateyê hema hema diteyisîne. Loma jî nivîskar asas behsa ol û oldar û sofiyên sixte yên xwînmij dike, di binê kirasê ol û oldariyê de hertiştî dikin û loma helbestvan ehleq û estetîk rapirsiye û li pê şopa heqîqeta ehleq û estetîka bê berjewend ketiye loma jî heqîqet û estetîk û ehleq di hiş de ye û ne di binê kiras û rihgemaran de ye. Helbet helbestvan di vê risteya xwe de hinekî bi wateyeke mecazî û dijayetî bikaraniye. 

*

WELATO

Ka êdî nizanim

Ez ê gulîyên çend helbestan 

Li ser cendekê van bajaran 

Biqusînim

Û

Termê kizirî di hemêza kîjan çiyayî de hênik bikim

Êdî nizanim

Çermê çend zarokan wê ji te re bibe kefen

Û 

Dilê te wê hê çend qêrînên têkçûyî hilgire 

WELATO...

Ev helbest helbesteke dîrokî û bîrdozî ye lê bêtir helbesteke trajîk e. Çimkî ev helbest heyamekê destnîşan dike. Helbesta bindestiyê ye, helbesteke trajîk a reşbîn e. Weke em dizanin helbestvan û romannûs û çîroknûs hwd talî pênûsa wan em bivêûnevê gelê xwe diteyisîne loma jî helbestvan di vê helbesta xwe de êş û trajediya ku pêk hatiye bi şêwazeke reşbîn vehûnaye. Em dikarin bêjin helbestên helbestvanê me bi qasî şexsî ne ewqasî jî civakî ye. Yanê hubra xwe him ji bo xwe rijandiye û him jî ji bo civaka xwe rijandiye. Her wiha di piraniya helbestan de têkiliya di navbera bêje û hevokan û risteyan de wateya wan, têkiliyên wan, girêdana wan û vehûnandina wan de carinan bêtêkilî û girêdaneke beloq xwe dida dest, yanê têkiliya di navbera bêje, hevok, riste û temamiya helbestê de girêdaneke ne bi aheng û bêarmonî xwe dida dest, lê di helbesta em dikarin bêjin helbestvan zêdeyî xwe pirwateyîn û têrtîr hevok û riste vehûnaye. Her wiha helbestên me de têra xwe metafor, wate û bêhna gotinên watedar yên felsefîk jî serdest bû. Taliyê de helbestvanê me helbestên xwe piranî bi şêwazeke hestetîr û hestên pirwatedar û metaforîk nivîsandiye....