Komeleyê ke ma qîmetê înan nêzanê
Her roj rojeke bîn jiyaney ma ra þona. Ma nêzanê senî þona zî. Mîyanê ene jiyana ke ma ra þona de zehf çî, sazî, merdimî estê ma qet qîmetê înan nêzanê. Ma eyro verê xo bidê înan ra çende heban.
Yewîya Eczakaran
Wexto ma mîyanê kuçîro derbas benê ma rastê “Yewîya Eczakaran” yenê. Yewîya Eczakaran? A çi ya? Çi kar kena? Ma qe enî çîyan nêfikirênê zî. Çimkî ti fêdey ma tede çinî yo. Ma vanê qey çinî yo. La roj yena, ma vacin vîrusê ke vecêno. Wa vîrusê korona bo. A çaxî pêdivî merdiman bi dermanan benê. Û henî dermanxaney dermananê destê xo de nêroþenê, ya zî bi heqo normal nê, la bi pereyanê zêde roþenê. Aha, tam a çaxî Yewîya Eczakaran kuna meydan, mudaxale kena. Þima va çi? Pêdivî ma bi Yewîya Eczakaran çinê bî nê?
Komeleya Kitabxanekaran
Komeleya Kitabxanekaran çi ya nawey? Çi fêdey ma tede est o? Çinî yo nê? Erê belkî welatê ma de çinî yo, la welatanê bînan de? Mesela Ewropa de?
Ewropa de, zanîngehan de beþê kitabxanekarî est o. Bi taybet merdimî ê beþî wanenê. Erê þinê benê kitabxanekar. Kunê mîyanê kitaban. La ma hete? Ciwanêke wirzo vaco “Ez wazena zanîngehe de beþê kitabxanekarî biwanî” ma go pê bihewin. La þar ana nîyo. Þar qîmet dano kitaban zî, kitabxanekaran zî û Komeleya Kitabxanekaran zî.
Erê Komeleya Kitabxanekaran ma hete çinê bî la zemanêke ma hete zî kitabî bi qîmetî bî. Bawnê serranê 90’yan ra, destê her ciwanê ma, çendeyê her ciwanê ma de kitab bîbî. La ciwanê enkay? Þima destê çende heban de kitab vînenê? Sera çendê ciwananê enkay teyþanê zanîne, teyþanê wendiþî û kitabanê? Þima va çi? Pêdivî bi komeley kitabxanekaran çinî ya? Pêdivî bi kitaban çinî ya?
Komeleya Dewan
Hema hema her bajarî de ma rastê “Komeleya Dewan/Komeleya Qezan” yenê. Komeleya Dewan çi yê? Çi karî kenê? Ê nêbê zî benê, nê? Bersivê þima çi yo?
Ma raste rast vacin komeley dewan qeybî kulturê ê dewan muhîm ê. La Tirkîya de ê peywirê xo anê ca? Nê. Çimkî wexto ma hawnenê, ma vînenê ke hema hema heme komeleyî zey qehwexanî, zey cay kaykerdiþê qaxizan yenê þixulnayiþî. Heme kerdê zey lokalan. La ger gorey edet û bi rastî xebatanê qeybî þarî bêre xebetnayiþî muhîm ê. Mesela Stenbol de Kayy-Der esta. Keyy-Derê bi sereyan qeybî çandê qezayanê Çewlîgî kar kerd û hema zî kena. Çi mawazenê vacê çîkew aneyîn o. Komeleya Rojava bîbî Amed de. Hamî girotiþî. Çiqa muhîmebî nê?
Taximê jêrînî ê fûtbolê
Bajaran de ma rastê tabela yenê, ana nisto: ‘X takim alt yapi klûbu’ (Tîmo Cêrîn ê Klûbey X). Ma qe tabela nêwanenê zî. Erê ma nêwanenê la ê qederey tûtanê ma dîyar kenê. Bifikirê ke tûto hewt-heyþt serre, des serre ti benê a klûbe, ewca mûseno kaykerdiþê tope û qederey cê bedelêno. Tenî nêmûseno kaykerdiþê tope, a klûbe de þiklê jiyane çaway bo mûseno ê þiklî zî. Ger a klûbe henî demokrat, þoreþgere bo tût ana þikil geno, la ger neteweperest-mihafezekar bo tûtî ana þikil gêno.
Ma eþkenê zehf nimûnanê bînan zî bidê, la bes ê. Welatê raver þîyê de qîmet û cay komeleyan/yewîyan zehf o. Mesela Amerîka de dewrê sera 70 merdimî endamê komele/yewîn/sendîka û çî aniyînê. La Tirkîya de? Tirkîya de eno reqam dewrê sera desî yo. Mîyanê þarê ma de xo ra tewr tay o. Ma zî zey þarê tepîya mendê hay ma zêde enî komele yan zî yewîyan ra çinî yo. Mesela “Komeleya Sarmaþik” bîbî Amed de, çende tenan zanayêne? La çiqa qîmetê cay bibî, çiqa alîkarîya malbatan kerdêne… Zehf muhîme bî. Ana heyseno gere ma zehf cay komele/yewîn/sendîka/klûb, sazî û rêxistinanê anayînan bizanê. Ana heyseno ke bi rêxistinî ma eþkenê raver þorê…
Ene niþte verî rojnamey Xwebûn de hamiya çapkerdin