Li Welatê me, carnan ji ber urf û adetên kevnare, carnan ji ber şertên jiyanê, carnan jî ji ber nezanî û bêkontroliya hêrsê, jin û zarok dibin hedefa dijwariyê.
Ne tenê di nava malbatê de, her wiha di nava civakê de, li ser kar û li dibistanên dewletê jî zarok bi dijwariyê re rû bi rû dimînin.
Heta îro jî, hem li welatên dagirkerên Kurdistanê û hem jî li gelek welatên din ên ji pêşketinê nesibê xwe negirtine, pedagog û pisporên perwerdehiyê îdîa dikin ku lêdan û dijwarî cureyeke perwerdehiyê ye.
Lê zanyariya pedagojik ya nûjen derxist holê ku lêdan û dijwarî tenê zarokan famkorî dike, bandoreke xirab li kesayetiya wan dike û hestên êrîşkarî di wan de derdixe pêş. Lewma sedem çi dibe bila bibe, di serî de lêdana li dibistanan bi giştî dijwariya li ser zarok di hiqûqa nûjen de wekî sûc tê qebûlkirin.
Şîddeta li zarokan bi xwe re encamên çawa derdixe holê ?
Zarok tenê bi xwendin û guhdarîkirinê ilm fêr nabin. Çavdêrî, nêrîn yek ji awayê sereke yê perwerdehiyê ye.
Yanî mezinên zarokan, ha baş ha xirab, çi bikin, çawa tevbigerin, zarok ji wan nimûne digirin.
Zarok bingeha jiyana xwe li ser tevgera mezinên xwe ava dikin.
Zemanê berê tenê civak û malbat hebûn dikaribûn bandor li zarokan bikira, lê niha ev berfirehtir bûye.
Di serî de televîzyon, medyaya civakî, lîstikên şer ên înformatîk, dibistan zarokan wisa dike bin hukmê xwe ku tesîra malbatê dadixe asta herî jêr.
Ev serdema nû bi xwe re kultureke globalîzmê afirandiye.
Dijwariya di ekranan de, dîmenên di medya civakî de bi zarokan dide bawer kirin ku ev dijwarî rêyeke rast e.
Di temenê bin 10 salî re zarok nikare ferqa rastiyê û senaryoyê ji nav hev derîne.
Hiş û mantiqa zarok ne di wê astê de ye ku rastî û xirabiyê ji hev derxe. Zarok digihîje wê qenaetê ku tişta mezinên wan dikin rast e. Hem di ekranan de hem li nava malê, dema dijwariyê dibînin wê ji xwe re wekî nimûne digirin.
Pispor dibêjin, mirovekî çiqas li dîmenên dijwariyê temaşe bike yan jî çiqas bixwe bibe qurbanê şîdetê, ew qas êrîşkar dibe û tim hewl dide pirsgirêkên xwe bi rêya dijwariyê çareser bike.
Di nava civak û malbatê de jî rewş wisa ye. Dema zarokek ji hezkirinê bê par bimîne, ji dê û bavê xwe yan ji mezinên xwe tim şîdetê bibîne, were tacîzkirin û heqaret lê were kirin, di tevgera wî de êrîşkarî derdikeve pêş. Tevgera mezinên malbatê ji bo zarokan dibe nimûne.
Ji bo afirandina civakake aram, atmosfereke aştiyane û ji bo mezinkirina zarokên îdeal, perwerdehiya di nava malbatê de bi tena serê xwe têr nake. Ji bo zarok nebin êrîşkar û fêrî dijwariyê nebin, seferberiyeke cidî ya civakê lazim e.
Têkoşîneke giştî ya li dijî şîdetê lazim e.
Di vê derê de dîsa rola herî mezin dikeve ser milê jinê.
Bi tesîreke baş a li ser zarokan, bi vê têkoşîna giştî ya civakî û bi seferberiyeke gerdûnî ya li dijî dijwariyê, jin dikare bibe ewlehî û avakara civakeke nû ya nûjen. Pêşeroja aram di destê jinê de ye.