logo
ad
  • Nûçe
  • Nûçeyên Çandî
  • Serbest
  • Hevpeyvîn
  • Berhem
  • Çapemenî
  • Spor
  • Dinya
  • Aborî
  • Ên Din
    • Portreya Mehê
    • Nivîsênkarên Mêvan
    • Foto-Nûçe
    • Xêz
    • Tenduristî
    • Klîba Hefteyê
    • NÎQAŞ
    • Ji Çapemeniya Dinyayê
    • E-pirtuk
    • Covit-19
    • 2023 Hilbijartin
    • 2019: Hilbijartina Herêmî
    • 2018-06-24: Hilbijartina Giştî û Serokomarî
    • 2014: Hilbijartina Herêmî
    • 2015-sermawez-pusper: Dîsa Hilbijartina Giştî
    • 2011, Hilbijartin
    • 2010, REFERANDÛM
    • 2009, Hilbijartina Herêmî
    • EURO 2016
    • EURO 2020
    • Kûpaya Cîhanê 2010
    • Kûpaya Cîhanê 2014
    • Kûpaya Cîhanê 2018
    • Kûpaya Cîhanê 2022
3 ROJ
  1. Pirtûka “Dengbêj Zahiro: Qulingê Serhedê” derket
  2. 'Armanca kargehê konteksteke berfireh a neteweyî ye'
  3. Rojnameger Hifzi Topuz mir
  4. FîlmAmed: Li Amedê dema dema temaşekirina belgefîlman e
  5. Derhêner jî ji festîvalê vekişiyan

Welat Dilken

  • Rûpela Pêşî -
  • Hemû Nivîsên Quncîkan
Welat Dilken

Welat Dilken

Peyxam-îlhambexşê/a nivîskêr!

  • Dîrok: 22/11/2021
Bo derbarê jiyana tekakesî jî, bo kesên derbarê pirsgirekên kolektîf de dipeyvin jî bilêvkirina peyva ‘Dixwazim’ hema hema peyva sereke ya tê ser zimên e. Heçî vê heyama ku danûstendina pirî mirovên li hev dicivin (li Cafeyê, komeleyê, saziyê, hevpeyvînekê, li cîhana sanal, li parkê û li malê) wekî di heyatê de tiştekî din tune be her li ser mijarên giştî-civatî tê peyivîn û di wan danûstendinan de peyva herî pir tê bilêvkirin ‘dixwazim’ e! 
Baş e kaka giyan, tu çi dixwazî?
‘Dixwazim cîhan nav aştiyê de be; dixwazim hemî mirov wekî hev bijîn û bextewar bin; dixwazim kurd bibin xwedî dewletê; dixwazim kurdî bibe zimanê perwedehiyê, bazarê û tevahiya jiyanê; û dixwazim kurd bibin yek, dixwazim dagirkerî û mêtîngerî biqede em kurd azad bibin; û dixwazim vê pêk bînim, wê ava bikim, herim ser hîvê û hwd.’
Ji ber kes kesî re nabêje, heyra mexwaze, BIKE, pêşî tu egerên dixwazima xwe bîne cî; dixwazim dixwazim dixwazim û dawiya dixwazima hev mûjilkirinê-manîpîlekirinê nayê; çawa be belaş e… Lewma dema meriv ji dixwazimê berê xwe dide kirinên dixwazimkaran, dibîne ku peyva ‘dixwazimê’ tu car ew qas nebûye ji rêzê, bêhikum a navgîna axaftin û danûstendinên li dor pirsa kurd a di devê xwe de daxistine asta mijareke galegalê: “Qey dema dixwazimê bilêv dikim berpirsyariyekê digirim ser xwe yan pereyên xwe tê didim! Ê ez jî bixwazim li haziran kêm nemînim. Çawa be piştî vexwarina çayê-qehweyê-bîrayê-şerabê xwendina manîfestoya ji bejnê zêdetir û lihev xweşkirinê û hev manîpîlekirinê û tatmînbûyînê û tatmînkirinê her kesê rabe ewka xwe daweşîne û berî bide malê…”! 
Adorno gotiye: “Hişmendiya herî li pêş herî radîkal a derbarê bobelatekê de jî ji xetereya rizînê ji bûyîna mijareke li ser galegal-gevezetî tê kirinê ne jêbexş e”.
Yanê ku dixwazim hebe û kirin tunebe, nexwe çima bilêvkirina ew qas dixwazim’ên pûç û vala? Belkî bêsadeqatiya ji dixwazimê re ye, belkî jî nexweşî ye… 
Belkî jî bawerî û motîvasyon, ango peyxam-îlhama kurdan mirî ye, yan kurd bê îlhambexş mane?!.. 
Bo nivîskar sedema dixwazimê û hêza pêkanîna dixwazimê, peyxam-îlhambexş: 
(Daxwaz-sadeqat, motîvasyon-dîsîplîn, bawerî-pêkanîn, sedem-îlhambexş) 
Wekî endamên civaka li jor a ‘dixwazim’ên wan ne diqedin ne jî pêk tên nivîskar jî xwedî dixwazim e; dixwaze metna herî baş, rista herî bedew, hevoka herî çak bihone binivîse.
Di wê dixwazima nivîskêr de ku kêm-zêde çê-neçê daxwaza xwe pêk tîne de; zimanzaniyê, rêzimanê, teoriyê, wêjenasiyê, teknîkê didim alikî, çiku di lêkirina metnekê de ristekê de ew ne zanînên pêkanîna daxwazê yên kêmqisûrkirina metnê ne, tiştê nivîskar daxwaza xwe pê pêk tîne, maka daxwazê baweriyê motîvasyonê peyxam-îlham e…
Ew hêzê ji îlhambexş digire, sedema nivîsandina wî/ê îlhambexş e; baweriyê bi îlhamê tîne, motîvasyon ji îlhamê ye, metnê ji îlhambexş re dinivîse; helbest, çîrok, stran û hwd. ji îlhambexşê/a di serê nivîskar de re ye. Ew ji îlhambexşê/a ku ji kesî re navê wî/ê mikur naye re hunera xwe dixemilîne, peyam û daxwaza xwe di nav hunera xwe de radigihîne.
Kî ye çi ye îlhambexşa bawerî û motîvasyonê dide nivîskar ku nivîskar bi hêza wî/ê daxwaza xwe pêk tîne? Çendîn hin bêjin danek xwedê ye, bexşek xwedayî ye jî; bi min, ne li esmên li jêr e, ji mirov e ji mirovan e li cîhanê ye; daxwaza cîhaneke xweşiktir, civateke bîrdozî ye, yezdan e, ol e, netew e, çîn e; jinek e, mêrek e, evînek e, hestek e, dostaniyek e, xwende ye, tekoşînek e, rêberek e, dîrok e, belkî darek e kevirek e; heta peyvek e, yan serdemeke piştî  zemanî yan a berî vî zemanî ya me nediye em ê nebînin e… 
Baweriya nivîskar ji îlhambexş tîne wekî a ‘Qumqumokê bo vemirandinê di devê xwe de av biriye li arê Brahîm Pêximber dişewitîne kiriye’.  Wekî ya ‘Moriya bi rêya hecê de meşiya ye’!  Efsane wiha behs dike; Qumqumok: “ku nikaribim êr vemirînim jî ez ê aliyê lê me diyar bikim”. Morî: “ku nikaribim bigihîjimê jî ez ê li wê rêyê bimirim”.
Ev motîvasyon e; nivîskar jî a wisa bi dirustî û dilsozî pê de tere xwe li zorî û zehmetyan nade alî, fedakariyê dike-heta asta xwe îzolekirinê (ketina çilexaneyê); malbat jî, dost jî, civak jî, hezkirî jî çi qas bixwazin bibin têkbirên motîvasyona wî/ê, heta nedirustiyê lê bikin jî, lê ew bi prensîp bi îman-bawerî bi îlhambexşê/a xwe re sadiq e; bi motîvasyona ji îlhambexş digire bi hemî hebûna xwe xwe didê, hewl dide ‘dixwazim’a ku peyama tê de ji îlhambexş re ye pêk bîne. Çiku, çendîn metn di nav bergekê de li bazarê belav bibe jî lê tiştê tê de ji îlhambexşê/a di seriyê nivîskêr re ye.Yanê jêderka nivîskar a daxwazê, ya bawerî bi pêkanîna daxwazê anînê, ya motîvasyonê timî tim peyxam-îlhambexşa wî/ê ye. 
Îlhambexş bi pênaseyek din sewdaserî; belkî bo temamiya jiyanê, belkî bo çend berheman, belkî bes bo berhemekê û paşê, bo berhemeke din ‘belkî’ îlhambexş an sewdayek din…
Yanê berî zimanzaniyê, rêzimanê, teoriya wêjeyê, teknîka metnê îlhambexşek divê li kêleka balgiyê nivîskêr rûne xewê li nivîskêr biherimîne heta ‘dixwazim’ hatiye pê…
Helbet îlhambexşek nebe jî tê nivîsîn. Lê di hevoka pêşî de metna bêîlhambexş hatiye nivîsîn xwe dide dest; rijî, tamsarkî, bêhest, bêruh, ne samîmî; ya ku nivîskar xwe tê de neêşandî, gotî bila zû ji destê min derê yan navê min jî li wir hebe!... Yan jî, bêîlhambexş di seriyê xwe de dinivîsin jê dibin dinivîsin jê dibin dinivîsin jê dibin, genî dikin; tu car nabe qismetê kaxizê…   

Hin Nivîsen Nivîskar

Serdemeke bindestiyê dêle-qewadiya modern

  • 06 Rezber 2022

Lêkolîneran pêkhateya dîrokê li gorî serdeman dabeş kirine; wekî serdema kovî, serdema seyd û berhevkirinê, serdema antîk, serdema feodal, serdema sanaiyê...

Jinek te tîne dinê, yek te dibe gorê!

  • 19 Sibat 2017

Ew û yên din!Di jiyanê de çend kes û tişt hene, di ev temenê kurt ku pir xuya dike de, tên daxilî jiyana mirovî dibin?  ku hin jê derên biçin, ku hin...

Em ne birayên hev in!

  • 29 Tebax 2016

Şair di helbesta xwe de wiha dibêje:  Efendîno*rahijin teşkên xwerahijin kincên xwe postalên xwe û şewqeyên xweçiyê we hebe li ser vê axê û we...

Hemû Nivîsen Welat Dilken

Welat Dilken kî ye?

Welat Dilken di bihara 1975'an de li gundê Dolê ya Semsûrê hatiye dinê. Nivîs û helbestên wî di kovarên wekî Tîroj, Çirûsk, W û di malperan de hatine weşandin. Wî demek di rojnameya Ewropres nivîsî. Demek dirêj e di Diyarnameyê de qunciknivîskarî dike. Di pêşbaziyên Huseyîn Çelebî û Feqî Huseyîn Sagniç de helbestên wî xelat girtine.
Pirtûkên wî ev in:
- Ken deyndarê giriyê ne, Helbest, Weşanên Belkî, 2006
- Sî bi rojê xweşik e, Helbest, Weşanên Lîs, 2009
- Şeva dawî, Roman, Weşanên Lîs, 2012
- 29 kul, 29 gul, Helbest, Weşanên Ronahî, 2012
- Siya derizî, Helbest, Weşanên Ronahî, 2012
- Neynik û hinek, Helbest, Weşanên Ronahî, 2013
- Stêrka xuricî Ferat, Roman, Weşanên Peywend, 2016
- Me Herî pir ji helbestkaran bawer kir, Ozgur Doga (wergera ji tirkî Welat Dilken), Weşanên Lîs, 2016
- Kevir û tiştên din, Helbest, Weşanên J&J, 2017
- Orîjîn, Çîrokên Mînînal, Weşanên Avesta, 2019

Youtube Me

Peyama Lahûr Şêx Cengî li ser Kerkûkê

news

Nizamettin Arîç

news

Em Hatin

news

Aytenxan: "Şevbuhêrk û Şîrînahî"

news

Omer Dilsoz: Bo demê

news

Qeza...

news

Mîrza Ronî: Şevger Çolo û Provakasyonên wî!

news

Helîm Yûsiv: Piştî 34 salan Mihemed Şêxo

news

Êrîşa li lîstikvanên Amed Sporê... 05.03.2023...

news

Di dema erdhejê de ger hûn erebeyê diajon...

news

Di dema erdhejê de ger hûn li derve bin...

news

Di dema erdhejê de ger hûn li hundir bin...

news

'Bêrîvanê' / Mihemedê Nenyasî

news

Zara Mihemedi hat berdan

news

Goristana Semsûrê dilan dişewitîne…

news

06.02.2023, navenda Semsûrê...

news

Gername: Welatê Baskê

news

Hemal

news

Gername: Geştiyariyeke Behdînan

news

PEŞKÊN ŞEVÊ I

news
Nivîsên Nû
news

Ji bo Azîz Yagan û kesên wisa difikirin

  • Cemil Oguz
news

Nûdem Durak û Emma Kok

  • Mîrza Ronî
news

Rojbûyîn û 12’yê Rezberê

  • Aytenxan
news

Ji pirsa Murat Bayram bersiveke rast dernakeve

  • Cemil Oguz
news

Kevoka li asîmana Cizîrê

  • Mîrza Ronî
news

Cêwiyê êşê Zubêr Salih

  • Helîm YÛSIV
news

Hebûn, Kakil, Heyîn, Sartre

  • Çorê ARDA
news

Rewşenbîrên ereb û kurd

  • Helîm YÛSIV
news

Gundên Bê Zuriyet

  • Kazim Polat
news

Navê Aqil Gelo ye!

  • Dilşêr Bêwar
news

Du Stran û Varyantek

  • Veysel Vesek
news

Li nav otobusê wêneyê jinika tazî

  • Dilşêr Bêwar
news

RENGÊ ŞÎRÎN Û TARÎ

  • Aytenxan
news

Qezencên ji nivîskariya bi kurdî

  • Helîm YÛSIV
news

Di 'Şapat'ê de paradoksa bindestiyê

  • Çorê ARDA
Ev jî hene
ad

Erê fûtbol tenî fûtbol niyo, Amed Spor jî tenî niyo

ad

Di Eurovision de Îtalya bi ser ket

ad

Sînemagerên navdar dersên sînemayê didin

ad

Wêneyê Hefteyê: Gultan Kişanak nûçegîhanî kir

ad

Rêberên pêşerojê li Amedê hatin ba hev

ad

Çend lîstikên şanoyê online li benda temaşevanan in

Kategorî
  • Nûçe
  • Nûçeyên Çandî
  • Serbest
  • Hevpeyvîn
  • Berhem
  • Çapemenî
  • Spor
  • Dinya
  • Aborî
  • Foto-Nûçe
  • Xêz
  • Portreya Mehê
  • Tenduristî
  • Klîba Hefteyê
3 Roj
news

Pirtûka “Dengbêj Zahiro: Qulingê Serhedê” derket

  • 26 09 2023
news

'Armanca kargehê konteksteke berfireh a neteweyî ye'

  • 26 09 2023
news

Rojnameger Hifzi Topuz mir

  • 26 09 2023
news

FîlmAmed: Li Amedê dema dema temaşekirina belgefîlman e

  • 27 09 2023

Diyarname

  • Derbarê Diyarnameyê de
  • Têkilî / Contact / İletişim

Nivîskar

  • Aynur Aras
  • Aytenxan
  • Bedran DERE
  • Cemil Oguz
  • Cemîl Andok
  • Çorê ARDA
  • Dilşêr Bêwar
  • Helîm YÛSIV
  • Kazim Polat
  • Mîrza Ronî
  • Omer Dilsoz
  • Veysel Vesek
  • Welat Dilken
  • Zekî OZMEN

Beş

    • Nûçe
    • Nûçeyên Çandî
    • Serbest
    • Hevpeyvîn
    • Berhem
    • Çapemenî
    • Spor
    • Dinya
    • Aborî
    • Foto-Nûçe
    • Xêz
    • Nivîsênkarên Mêvan
    • Xêz
    • Tenduristî
    • Klîba Hefteyê
    • NÎQAŞ
    • Ji Çapemeniya Dinyayê
    • E-pirtuk
    • Covit-19
    • 2023 Hilbijartin
    • 2019: Hilbijartina Herêmî
    • 2014: Hilbijartina Herêmî
    • 2015-sermawez-pusper: Dîsa Hilbijartina Giştî
    • 2011, Hilbijartin

Copyright © 2005-2023 Diyarname