• Nûçe
  • Nûçeyên Çandî
  • Serbest
  • Hevpeyvîn
  • Berhem
  • Çapemenî
  • Spor
  • Dinya
  • Ên Din
    • Aborî
    • Nivîsênkarên Mêvan
    • Portreya Mehê
    • Foto-Nûçe
    • Xêz
    • Tenduristî
    • Klîba Hefteyê
    • NÎQAÞ
    • Ji Çapemeniya Dinyayê
    • Çend gotin
    • E-pirtuk
    • Spot
    • Deqeya Dawî
    • Covit-19
    • 2019: Hilbijartina Herêmî
    • 2015-sermawez-pusper: Dîsa Hilbijartina Giþtî
    • 2014: Hilbijartina Herêmî
    • 2018-06-24: Hilbijartina Giþtî û Serokomarî
    • 2011, Hilbijartin
    • 2010, REFERANDÛM
    • 2009, Hilbijartina Herêmî
    • EURO 2016
    • EURO 2020
    • Kûpaya Cîhanê 2010
    • Kûpaya Cîhanê 2014
    • Kûpaya Cîhanê 2018
    • Kûpaya Cîhanê 2022
  • Rûpela Pêþî
  • Qunciknivîskar
  • Cemîl Andok
Cemîl Andok

Cemîl Andok

UTÎ

Dîrok : 19 07 2021

Tarîxê utî þono heta seserra 17’inan. O çaxî ra nata însanî qeybî kincanê xo rast bikerê kincan utî kenê. A çaxî siyê giranî ke kerdê sûrî qeybî utîkerdiþî þixulnayêne. Dima ra hesin þixulnayî.

Amerîka ra Henry Seely serra 1882’î de utîya ke bi elektrîk xebetêna îcat kerd.

Utîya bi agir/komir xebetîyayêne zî bibî. Hesinêk zey embarî, agir kerdêne zerey ci, binê cay bîne germ û bi eno awa kincan utî kerdêne. Milê înan darîn bî ke destê însanan nêveyþo.

Tam kamco serre bî nîno mi vîr la serranê 1980’an de dewey ma de zî merdimê ke utîya ci bibî, estbî. Utîya bi agir/komîr þixulêna þixulnayêne. Þarî vatê “Cilê ê her raþt ê, utîkerdeyê”. Dew de tenî utîya ê bibî. Dima ra elektrîk hame, teknolojî raver þî, hendî dewan de zî malê teknolojîk bî zehf û utî zî kewt dewan.

Perse ene ya: Pîrekêke hewte de çende hebî cilan utî kena? 1, 5, 10, 20 perçe, çende perçeyan? Mêrdeyke hewte de çende pantolon û tîþortan/gomlekan keno pîs û pîrekey ci înan þona û utî kena? Helbet þitiþ bi makîneyanê cilan beno, la utîkerdin helbet bi dest.

Ma ke bajarêke germ de jiyaney xo dewam kenê helbet ma zehf areq danê û ma mecbûr manenê her roj cilanê xo bibedelnê. Bifikirê hewte de ma 7 hebî tîþort/gomlekan bibedelnê, 2-3 pantolonan zî bibedelnê bi rehetî hûmare resena 10’an. Ma vajê hewte de 10 kincî, aþmêk de benê dewrê 40 cilî ke ma vecenê û îhtîhacî utîkerdiþê înan yeno meydan. Ma na bihesebnê, serêke de dewrê 520 kincî yenê utîkerdiþ.

Kam utî keno? Îstîsnay nê têde pîrekî utî kenê. Ê pîrekê ke ma qîmetê înan nêzanê. Ê mi bi xo, ma zewacê xo de 15 serrî temam kerd, derbasî 16’an benê. Bifikirê ke 15 seran de çende kincî hameyî utîkerdiþ… Ger hesabê ma rast bo û zeg ma va, ma hewte de 10 cilan hesab bikerê 15 serran de humare vecina meydan: 7800 hebî kincê utîkerdeyî. Erê 15 serran de 7800 hebî kincî hameyî utîkerdiþ. Îstîsta nê têde heme pîrekey mi utî kerda. Kince xo û ê tûtan zî ma bikerê ser, bawnê çiqa kedêka pîle vecêna meydan.

Baþ o, ma mêrdey çiqa hayî ro na mesela estê? Sifir… Îstîsna nê tede, ma hayî ro mesela çiniyê û ma qîmet zî nêdanê na kede. Halbûkî kedêke pîlewa ê pîrekî danê.

Ez bi xo serê nameyê xo de vaja ke ez qîmetêke pîle dana na kede û ez sipasî pîrekey xo kena ke heta enka endêke kede dawa mi.

Enka meselaya “Peymana Stenbolî” rojeva Tirkîya de wa. Na peymane qeybî pîrekan hamiya viraþtiþî, la hukmatê Tirkîya na peymane betal kerd. Pîrekî zî wazenê peymane bipawê, peymane dewam bikero.

Ma tenî meseleya utî ra bawnê dinya ra gere ma qedrê pîrekan bizanin. Ma tenî eno het ra bawnê mesela ra zî gere ma wayîr ro “Peymana Stenbolî” zî vecê, ma wayîr ro kedey pîrekan zî vecê û ma qîmet bidê înan.

Erê utî bi xo, bi gewdew xo qickeka la bi tesîr û kedey xo çîkew qickek niya. Sipas qeybî heme pîrekan rê ke kincanê ma utî kenê û kedêke pîle danê ma.

Ene niþte verî Xwebûn de hamiya çapkerdiþî.

Cemîl Andok

Hemû Nivîsên Cemîl Andok

Hûn dikarin li van jî binêrin

Tîroj mîzaha kurdî dide nîqaþkirin

Tîroj mîzaha kurdî dide nîqaþkirin

29 01 2012

Îdîa: Hevpeymana PDK-MÎT’ê li ser xendekan

Îdîa: Hevpeymana PDK-MÎT’ê li ser...

27 04 2014

Nirxandina Çîrokên Lokman Ayebe; Pilingekî Li Hewselê

Nirxandina Çîrokên Lokman Ayebe;...

13 12 2021

Ji bo Cejna Zimanê Kurdî hin pêþniyar

Ji bo Cejna Zimanê Kurdî hin pêþniyar

11 05 2017

PÎYASE Û WÊJE

PÎYASE Û WÊJE

14 08 2012

Nûçeyên nû

Osetya qeybî Rusya referandûm go virazo

Osetya qeybî Rusya referandûm go virazo

16 05 2022

Þaredarê AKP'yî konsera hunermend Aynur Dogan betal kir

Þaredarê AKP'yî konsera hunermend Aynur Dogan betal kir

15 05 2022

Soranî jî di nav de Googleê 24 ziman/zarava li wergerê zêde kirin

Soranî jî di nav de Googleê 24 ziman/zarava li wergerê zêde kirin

15 05 2022

Serketiyê Pêþbaziya Arjen Arî diyar bû

Serketiyê Pêþbaziya Arjen Arî diyar bû

15 05 2022

Dîwana Zarokan a Ma Musîcê 15'ê Gulanê pîroz kir

Dîwana Zarokan a Ma Musîcê 15'ê Gulanê pîroz kir

15 05 2022

Nivîsên Nû

Dilþêr Bêwar

Peþkên Þevê : 2

Dilþêr Bêwar

Omer Dilsoz

Play off û Amedspor of of!

Omer Dilsoz

Omer Dilsoz

Baskên ‘edebiyatê’

Omer Dilsoz

Cemîl Andok

Erebe

Cemîl Andok

Dilþêr Bêwar

PEÞKÊN ÞEVÊ

Dilþêr Bêwar

Salname

HERE JOR

Diyarname

  • Derbarê Diyarnameyê de
  • Yên piþtgirî didin Diyarnameyê
  • Agahiyên ji bo nûçeyan
  • Bikaranîna Diyarnameyê
  • Têkilî-Contact-Ýletiþim

Nivîskar

  • Cemil Oguz
  • Helîm YÛSIV
  • Cemîl Andok
  • Çorê ARDA
  • Þêxo Fîlîk
  • Cîhan ROJ
  • Zekî OZMEN
  • Hekîm Sefkan / Tava Heyvê
  • yeqîn h.
  • Kazim Polat
  • Welat Dilken
  • Bedran DERE
  • Omer Dilsoz
  • Mîrza Ronî
  • Krîstîn Ozbey
  • Dilþêr Bêwar
  • Arjen Arî / Agirdank

Beþ

    • Nûçe
    • Nûçeyên Çandî
    • Serbest
    • Hevpeyvîn
    • Berhem
    • Çapemenî
    • Spor
    • Dinya
    • Aborî
    • Foto-Nûçe
    • Xêz
    • Nivîsênkarên Mêvan

 

    • Portreya Mehê
    • Tenduristî
    • Klîba Hefteyê
    • NÎQAÞ
    • Ji Çapemeniya Dinyayê
    • Çend gotin
    • E-pirtuk
    • Spot
    • Deqeya Dawî
    • Covit-19
    • 2019: Hilbijartina Herêmî
    • 2015-sermawez-pusper: Dîsa Hilbijartina Giþtî
  • Facebook
  • Twitter
  • RSS

Copyright © 2005-2022 Diyarname