Li dinyayê gelek kesên bi aqil hene ku heta îro berhemên wan mane û hê belkî bi sedan salên din jî di rojevê de bimînin. "Hunera Şer" a Sun Tzu her tê qalkirin. Soneyên Shakespeare, Îlahî Komedyaya Dante, çi zanim, gelekên din.

Îro* li aliyek Soneyên Shakespeare hebûn, li aliyê din Komedyaya Dante. Pêre jî taktîkên ku ji "Hunera Şer" a Sun Tzu hatibûn girtin. Erê em qala maçek dikin, lê ev maç wisa ne maçeke ji rêzê bû. Maça fînalê ya tûrnûvaya Euro 2020'î bû. 

Îhtîmal heye Manchini** "Hunera Şer" xwendibe û ew di vê maçê de bi cih kiribe. Belkî jî ji lîstika Komedyayê mînak dianî û li vê maçê bar dikir, ku carinan maç dikir cenet, carinan cehennem û helbet araf jî têde. Em 2 deqeyên pêşî deynin aliyekê, Manchini planeke serketî saz kiribû; gog li nava sehayê û li aliyê sehayê îngilîzan dida lîstin. Şer ne li mala xwe, li mala neyar dikir. Wisa taktîk dilîst ku demek pêlîstina gogê sedî 65 di destê wan de bû.

Wekî ku maç di nav çîrokên çîroknivîskarê îtalî Dino Buzatti de bê lîstin bû. Diherikî, diherikî û di kêliya dawî de Buzatti xwendevan şoq dikir; îtalyanan jî ev nivîskarê xwe bo xwe kiribû mînak û rê dida îngilîz soneyan bixwînin, lê di kêliya dawî de bi çîrokên Dino Buzatti, bi penaltiyan ew şoq kirin.

Ka em çend tiştan din jî li ser maçê lê zêde bikin: Îngilîzên ji bûyera George Flyod heta niha di her maçan de dij nijadperestî derdikevin ku ev aliyeke erênî bû, lê temaşevanên wan ne ew qas centîlmen bûn, derve êrîşê îtalyanan kirin. Ji aliyê lîstikvanan ve jî, her çiqas Premier Lîg yek ji lîga mezin be jî lîstikvanên îngilîz îşev wisa zêde xwedî tecrube nedixuyan û li astek jêr man. Bar li ser milê çend kesan bû, wekî Starling, wekî Shaw. Kane nedikarî pasên cidî bigire. Lê beramberî wê Îtalyan hê xwedî tecrube bûn, senaryoya xwe ji lîstika Dante girtibûn û xweştir dilîstin.

Axirî encam bi penaltiyan diyar bû û Îtalyaya ku di nîv fînalê de Spanya bi penaltiyan stûxwar şandibû mal (4-2) vê carê bi penaltiyan hemû soneyên Shakespeare dan ber agir, pirtûkên li ser fûtbolê yên ku li navenda fûtbolê, li Îngilistanê hatibûn nivîsîn rakirin muzeyan û helbestên ji Dante xwendin. Îtalyayê Îngilistan di cizmeyên xwe de fetisandin û bû Şampiyonê Euro 2020'î.

Vê maçê tiştek din jî kir: Bi mîlyonan însanên ji karantînayê, ji koronayê acizbûyî ji bo çend saetan be jî kêf kirin, ew bêhizûrê, bêhntengiya li ser xwe avêtin.

Û çend notên din:

- Îngilîz piştî gola yekem li gola duyem negeriyan. Xetaya wan a herî mezin ev bû. Di nav maçê de kêm caran hebûn.

- Lîstikvanên ku nikarin penaltiyan biavêjin divê neavêjin. Lîstikvanên ku herin cem gogê, bisekinin û dûre li gogê bidin ew lîstikvan ne penaltîcî ne, divê ew penaltiyan neavêjin. Yê îngilîzan jî bi vî awayî bûn. Di vî warî de û di warê hilbijartina kesên penaltiyan biavêjin de tercihên teknîk dîrektorê îngilîz Gareth Southgate şaş bûn.

- Teknîk dîrektorê îngilîz Gareth Southgate di temamê tûrnûvayê de serketî bû. Îngilîzên ku qet derneketibûn fînala Tûrnûvaya Ewropayê wî ew heta wir birin. Lê di fînalê de her çiqas her bi cîgirê xwe dişêwriya jî nekarîn taktîkek xurtir saz bikin û bi ser bikivin. Hesabê hilbijartina kesên penaltiyan diavêjin jî ji bo wî kêmaniyeke din bû ku hat tomarkirin.

- Hakêmê hollandî Bjorn Kuipers maçek gelek serketî bi rê ve bir û bê xeta bû.

- Mudexeleyên Manchini ji yên Southgate serketîtir bûn, belkî loma bi ser ketin.

- Lîstikvanê îtalî Bonucci di deqîqeya 67'an de gola tîma xwe avêt û hem encam anî yek bi yekê, hem jî bi vê bû "Lîstikvanê herî extiyar ê di Tûrnûvaya Ewropayê de gol avêtiye" (34 salî û 71 rocî). Her wiha Bonucci wekî "Lîstikvanê Herî Serketî yê Maçê" jî hat hilbijartin û xelata xwe girt.

- Rekorek jî ji îngilîzan: Lîstikvanê îngilîz Luke Shaw di deqîqeya yekem û saniyeya 57'an de gol avêt, bi vê yekê di Tûrnûvaya Şampiyoniya Ewropayê de bû gola ku herî bilez hatiye avêtin.

- Di dawiya maçê de hêsrên Manciniyê, kêfxweşiya kaptanê tîmê Chiellini hêjayî dîtinê bûn.

Bi xêr û gunehên xwe tûrnûvayeke din bi dawî bû û îtalî serbilind vegeriyan mala xwe. Sala bê Kûpaya Cîhanê heye. Heta wê çaxê emê bêriya organîzasyonê û maçên wisa mezin bikin.

*Qesta roja 11.07.2021 dike

**Teknîk dîrektorê tîma fûtbolê ya neteweyî ya Îtalyayê Roberto Manchini