HAYDAR DILJEN
Kombîyayîşê Grûba Xebate ya Vateyî yê 30e, 28-31ê temmuze de Dihok de virazîya. Na grûbe hetanî nika 30 reyî welat de bajaranê cîya cîyayan de û teberê welatî de kom bî. Zafêrê kombîyayîşan Swêd û Amed de virazîyay. Kombîyayîşo peyênî de ma xebata xo ya termanê şaredarî ser o dewam kerde. Na xebate do bi destekê şaredarîyanê ma yê vakurê welatê ma de dewam bikerdê. Labelê bi tayînkerdişê ”kayum”î ya na xebate zî asteng bî tepya başûrê welatê ma, ma rê kêberê xo akerd û ma kombîyayîşê xo yo peyên bi atmosferêno weş a Dihok de kerd.
Grûba Xebate ya Vateyî, fina sifteyêne, seba ke lehçeya kirmanckî (kirdkî, dimilkî, zazakî) ser o bixebitîyo, bi 15 kurdanê kirmancan a, 2-3-4ê aşma tebaxa 1996 de Stokholm de kom bîy. Kesê ke beşdarê kombîyayîşê verênî bîy nê yê:
Saît Aydoğmuş (Pîran), Osman Aytar (Sêwregi) Munzur Çem (Dêrsim), Memo Darrez (Bongilan), Haydar Diljen (Sêwregi) Nîhat Elî, (Sêwregi) J.Îhsan Espar (Pîran), Cemîl Gundoğan (Dêrsim), Lerzan Jandîl (Gimgim), Çeko Kocadağ (Gimgim), M. Malmîsanij (Pîran), Selîm Mûrat (Pali), Kamer Soylemez (Dêrsim), Kazim Temurlenk (Dêrsim), Harûn Turgut (Pali).
Grûbe her tim xo newe kena. Grûba verine ra Munzur Çem, Haydar Diljen, J. Ihsan Espar, M. Malmîsanij û Selîm Mûrad mendê û xebate dewam kenê. Nezdîyê 15-20 embazan dima ameyê grûbe mîyan. Grûba ma ya sifteyêne de embazê cenî çinêbî, labelê nika hîrê embazê ma yê cenî estê. Ma hêvî kenê ke embazê ma yê cenî hewna vêşî bê.
Kombîyayîşê verênî de beşdaran qerar da ke seba standardkerdişê zazakî xebata xo bi hawayêko perîyodîk bidomnî û nê armancî ronay xo ver:
Standardkerdişê rastnuştişê kirmanckî, tesbîtkerdişê formanê muşterekan yê gramerî, dewlemendkerdişê kirmanckî, dokumentasyon û arşîvkerdişê fek û şîweyanê kirmanckî. Xususîyetanê na grûbe ra yew, kesê ke nê kombîyayîşan de amade benî xo kurd zanî û kirmanckî zî sey sorankî, kurmanckî û gorankî (hewramkî) lehçeyêka kurdkî zanî.
Na xebata ma de, ge-ge tayê dezgeh û kesê welatperwerî ma rê hetkarî kenê. Labelê, Grûba Xebate ya Vateyî, xebatêka îdeale kena. Yanî her kes bi waştişê zerrîya xo amade beno, wext û îmkananê xo ra fedakarî keno. Gama ke şertê kesî dest nêdî beşdar nêbeno.
Na grûbe, bi îstîqrar û bi israr 21 serrî yê ke na xebate domnena. Kesê ke grûbe mîyan de ca gênê, kişta fikrê sîyasî ra wahîrê fikranê cîya cîyayan ê, labelê peywendîyanê xo de seveknayîş û averberdişê ziwanî esas gênê. Sirrê 21 serran yê pîya karkerdişî no yo. Grûbe, bi nameyê ”Vate”yî ya kovarê vejena. Heta nika 52 hûmarê na kovare weşanîyayî. Kovare hûmara 1. ra heta 20. hem Îstanbul de hem zî Stokholm de weşanîyaye. Hûmara 21. ra heta nika kovare tena Îstanbul de vejîna.
Grûba Xebate ya Vateyî, netîceyanê kombîyayîşanê xo hem kovara Vateyî de hem zî sey ferheng neşir kena. Heta nika çand ferhengî çap kerdê. Ferhengo peyên Ferhengê Kirmanckî (Zazakî)-Tirkî yo ke te de nêzdîyê 35.000 çekuyî estî. Grûbe Rastnuştişê Kirmanckî ser o zî kitabê çap kerdo.
No demeyo ke bi organîze û destekê îktîdarê AKP-MHP ya ziwanê ma ser o kayî vêşî bîyê, qîmet û giraneya xebata na grûbe hewna vêşî bena. Cora ganî xebata na grûbe, bi sîyasetêdo kurdwarî ya, bêro destekkerdiş, seveknayîş û averberdiş.
07.08.2017, Yenî Ozgur Polîtîka